ผู้นำที่ไร้ "ทักษะการสื่อสาร" ก็คือผู้นำที่ล้มเหลว และเป็นเรื่องยากมาก ที่ผู้นำคนไหนจะประสบความสำเร็จ และได้รับการจดจำ หากปราศจากทักษะการสื่อสารที่ดี ซึ่งสามารถหาได้ไม่ยาก สำหรับผู้นำที่สื่อสารไม่เป็น เขาจะเป็นนำที่ขาดทีมงานที่จงรักภักดี พนักงานที่อยู่ด้วย คือการทำงานแลกเงินเดือนไปวันๆ เพราะฉะนั้น ไม่ต้องหวังเรื่องคุณภาพของงาน
ใน Think People Consulting ได้เขียนถึง 7 สาเหตุที่ทําให้ ผู้นําที่ดี กลายเป็นผู้นําที่ล้มเหลว ว่า
- มองความสําเร็จว่าเป็นผลงานของตัวเอง ทั้งๆ ที่ ทีมงานและพนักงานทุกคนคือองค์ประกอบสำคัญของความสําเร็จ
- ไม่เข้าใจบทบาทของผู้นําที่แท้จริง บทบาทของผู้นํา คือ การมองภาพอนาคต กําหนดวิสัยทัศน์ กระตุ้นสร้างแรงจูงใจ สร้างแรงบันดาลใจให้กับทุกคนในทีมงานไปสู่อนาคตที่ดีขึ้น
- กลายเป็นคนที่หยิ่งยโส หลงในอํานาจ
- ขาดความยืดหยุ่น
- ไม่สามารถให้ Feedback ที่สร้างสรรค์ ผู้นําที่ล้มเหลวจะเอาแต่ก่นด่า ใช้คําพูดที่ไม่สร้างสรรค์ และ เป็นคําพูดที่ไม่ก่อให้เกิดการพัฒนาใดๆ เลย
- ไม่เรียนรู้และพัฒนาตนเอง
- ทักษะการสื่อสารที่แย่มาก สาเหตุสุดท้ายที่ทําให้ผู้นําล้มเหลว ก็คือการขาดทักษะการ สื่อสารที่ดี พูดเรื่องง่ายให้เป็นเรื่องยากไปซะหมด สื่อสารแต่ละที ไม่มีใครเข้าใจ แถมยังเป็นการยั่วยุ ส่งเสริมให้เกิด ความขัดแย้งกันมากขึ้นไปอีก
สื่อสารแบบไหนที่เป็นผู้นำที่น่าเชื่อมั่นและน่าเคารพ
- พูดให้น้อย แต่ได้ใจความให้มาก- ผู้นำบางคนพูดยาวเยิ่นเย้อ ทำให้ใจความสำคัญเลือนหายไปเรื่อยๆ และนั่นจะทำให้คุณขาดความน่าเชื่อถือลงเรื่อยๆ เช่นกัน
- ความชัดเจน และคำสัญญาที่ทำได้ - คำพูดที่ชัดเจนเป็นเรื่องที่ดี และความชัดเจนต้องมาพร้อมกับความจริงที่คุณจะสื่อสารออกไป ตอนนี้องค์กรอยู่ตรงไหน เป็นอย่างไร อะไรทำได้ หรือไม่ได้
- พูดด้วยความเคารพและเปิดใจต่อผู้ฟัง - เคารพในที่นี้ คือ ทั้งการใช้คำพูด ท่าทาง น้ำเสียง ตลอดจนเคารพเวลาส่วนตัวของผู้ร่วมงาน ไม่มีใครอยากโดนดูถูกหรือพูดคุยด้วยอารมณ์เหนือเหตุผล และหากอยากให้คนอื่นฟัง คุณต้องเป็นผู้ฟังที่ดีก่อน และต้องมีความเห็นอกเห็นใจ (Empathy) เข้าใจเพื่อนร่วมงาน
- ไม่โยนความผิด และไม่สั่งสอนใคร - ตำแหน่งผู้นำคือเครื่องการันตีว่าคุณถูกเลือกแล้ว ให้ขึ้นมาทำหน้าที่รับผิดชอบงาน ดังนั้นเมื่อมีปัญหา ผู้นำจึงต้องรับผิดชอบเป็นคนแรกอย่างไม่ต้องกังขา ไม่ว่าความผิดนั้นจะเกิดขึ้นจากอะไร และแน่นอนว่าในทุกวิกฤติ เรื่องการตำหนิน่ะทำได้ แต่สิ่งที่ผู้นำไม่ควรทำที่สุดคือการ ‘สั่งสอน’ ลูกน้อง การปกครองคนทำงานไม่เหมือนครูปกครองนักเรียน เปลี่ยนการสั่งสอนเป้นคำแนะนำดีๆ จะเหมาะกว่า
- มีกระบวนการคิดที่เป็นระบบ - เริ่มจากการฝึกวางความคิดให้เป็นระบบเสียก่อน เพราะการที่ผู้นำจะสื่อสารให้ชัดเจนได้ ต้องมาจากกระบวนการคิดที่มีระบบ มีความชัดเจนก่อนและสื่อสารไปยังทีมเพื่อจะทำให้ทุกคนเข้าใจได้ง่าย พร้อมมีประสิทธิภาพ
- ใช้วิธีการสื่อสารที่หลากหลาย - แตกต่างกันไปตามสถานการณ์และเวลา เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพสูงสุด ทั้งการสื่อสารระหว่างบุคคล (Interpersonal Communication), การสื่อสารในองค์กร (Internal Communication), การสื่อสารกับลูกค้าที่มีส่วนได้ส่วนเสียภายนอก (Stakeholder Communication) ที่สำคัญอย่างยิ่ง ต้องใช้วิธีสื่อสารที่ถูกต้อง เข้าใจสถานการณ์ และเลือกเวลาให้เหมาะสมที่สุด
- ใช้คำถามแบบปลายเปิด - ทำไม, เพราะอะไร, อย่างไร ไม่ควรใช้คำถามปลายปิด เพราะไม่เกิดประโยชน์ หากเราใช้คำถามถูกจะทำให้เกิดผลการตอบรับที่ดี และสามารถต่อยอดการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- เอาใจเขามาใส่ใจเรา หลีกเลี่ยงคำพูด การประชดประชัน กระทบกระเทียบ ซึ่งมีแต่สร้างความขัดแย้งและไม่เกิดประโยชน์ ทำให้มีแต่ผลเสียตามมา ในฐานะผู้นำจะต้องเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับผู้ใต้บังคับบัญชาและทีม
- ภาษากายเป็นเรื่องสำคัญ - ไม่พูดแทรก ไม่ตัดบทหรือเปลี่ยนเรื่องทันที รอให้ผู้อื่นสื่อสารจบ นอกจากนั้นผู้นำที่ดีควรใช้ภาษากายแสดงออกว่าตั้งใจฟังอยู่ เช่น สบตาแบบมีไมตรี ยิ้ม พยักหน้าเบาๆ ให้เกียรติผู้สื่อสารก่อนเสมอ
- Story Telling เชื่อมโยงให้เป็น - บางครั้งผู้นำอาจต้องพูดในเรื่องที่พูดยาก การเริ่มต้นจากการแชร์เรื่องของตัวเองเป็นวิธีที่หลายคนเลือกทำ ตัวอย่างประโยคเช่น ‘ผมเคยอยู่ช่วงเวลาที่ยากลำบาก และผ่านมันไปได้ ตอนนี้เราอยู่ในช่วงที่ยากลำบาก และเราจะผ่านมันไปได้อีกครั้งเช่นกัน ด้วยประสบการณ์ที่ผมมีอยู่’
การที่จะเป็นผู้นำที่ดีของคนหมู่มาก จนได้รับการยอมรับ ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ก็สามารถทำได้ไม่ยาก อย่าเป็นผู้นำที่มีแต่ตำแหน่ง สวมหัวโขนนั่งอยู่บนหอคอยไปวันๆ โดยไม่มีลูกน้องให้ความเคารพยำเกรงด้วยใจจริง