เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2566 ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่กระทู้ถามของ นายเฉลิมพงศ์ แสงดี สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พรรคก้าวไกล จังหวัดภูเก็ต ในการประชุมสภาผู้แทนราษฎรเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2566 เรื่อง การแก้ไขปัญหาค่าโดยสารรถแท็กซี่ และรถโดยสารสาธารณะในจังหวัดภูเก็ต โดยมีนายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม เป็นผู้ตอบกระทู้ดังกล่าว
สส.ก้าวไกล ถามว่า กระทรวงคมนาคม มีแนวทางในการบริหารจัดการการให้บริการรถโดยสารสาธารณะ ในจังหวัดภูเก็ต เพื่อให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้รับความสะดวกสบายในการใช้บริการและเสียค่าใช้จ่าย ในราคาที่เหมาะสมอย่างไร ขอทราบรายละเอียด
รมว.คมนาคม ตอบว่า กระทรวงคมนาคม โดยกรมการขนส่งทางบก ขอเรียนว่า ทางเลือกสําหรับประชาชน และนักท่องเที่ยวในการเดินทางด้วยรถโดยสารสาธารณะในจังหวัดภูเก็ต เพื่อให้ได้รับการบริการที่สะดวกสบาย และเสียค่าใช้จ่ายที่เหมาะสม ดังนี้
รถโดยสารประจําทาง
เส้นทางหมวด 1 ในเขตเมือง มีองค์การบริหารส่วนจังหวัดเป็นผู้ประกอบการเดินรถ จํานวน 3 เส้นทาง รายละเอียด ดังนี้
เส้นทางหมวด 4 มีผู้ประกอบการเดินรถ จํานวน 11 เส้นทาง ซึ่งมี เชื่อมต่อกับท่าอากาศยานภูเก็ต รายละเอียด ดังนี้
โดยคณะกรรมการควบคุมการขนส่งจังหวัดภูเก็ตได้กําหนดอัตราค่าโดยสารที่เหมาะสมสําหรับรถโดยสารประจําทางเส้นทางหมวด 1 และหมวด 4 ในจังหวัดภูเก็ต เป็นไปตามหลักเกณฑ์ ของประกาศคณะควบคุมการขนส่งทางบกกลาง เรื่อง หลักเกณฑ์และแนวทางการกําหนดอัตราค่าโดยสาร รถโดยสารประจําทาง หมวด 1 ส่วนภูมิภาค และหมวด 4 ส่วนภูมิภาค รถขนาดเล็ก และรถโดยสาร ไม่ประจําทางเพื่อการรับจ้างที่บรรทุกผู้โดยสารเกิน 7 คน แต่ไม่เกิน 9 คน
ทั้งนี้ สําหรับการยกระดับมาตรฐานการให้บริการรถโดยสารประจําทางในเขตเมืองภูเก็ตปัจจุบันองค์การบริหารส่วนจังหวัดได้ดําเนินการส่งเสริมและสนับสนุนให้จัดหารถโดยสารไฟฟ้าปรับอากาศมาให้บริการผู้โดยสารในเขตเมืองต่อไป
รถโดยสารสาธารณะ
จังหวัดภูเก็ตมีรถโดยสารสาธารณะให้บริการหลัก 4 ประเภท ซึ่งมีวัตถุประสงค์
ของการให้บริการที่แตกต่างกัน รายละเอียด ดังนี้
รถโดยสารไม่ประจําทาง
รถโดยสารไม่ประจําทางตามพระราชบัญญัติการขนส่งทางบก พ.ศ. 2522 โดยมีลักษณะเป็นรถเช่าเหมาคัน มีทั้งลักษณะเป็นรถบัสโดยสาร รถตู้โดยสาร มีค่าเช่าตามที่ตกลงกัน โดยมีจํานวนรถบัสโดยสารจํานวน 2,105 คัน และรถตู้โดยสารจํานวน 4,589 คัน
นอกจากนี้ ยังมีรถโดยสารไม่ประจําทางที่มีลักษณะเป็นรถสี่ล้อเล็กรับจ้างอีกจํานวน 514 คัน
รถยนต์รับจ้าง (รถแท็กซี่)
การให้บริการรถแท็กซี่เป็นการให้บริการรถโดยสารสาธารณะทางเลือก ที่มีการกําหนดอัตราค่าโดยสารตามพื้นที่การจดทะเบียนรถแท็กซี่ โดยกระทรวงคมนาคมได้ออกประกาศ กระทรวงคมนาคม เรื่อง กําหนดอัตราค่าจ้างบรรทุกคนโดยสารและค่าจ้างที่เพิ่มขึ้นจากค่าจ้างบรรทุกคนโดยสาร
สําหรับรถยนต์รับจ้างบรรทุกคนโดยสารไม่เกินเจ็ดคน (TAXI-METER) ที่จดทะเบียนในจังหวัดภูเก็ต ประกาศ ณ วันที่ 16 สิงหาคม พ.ศ. 2557 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมกําหนดอัตราค่าจ้างบรรทุกคนโดยสารและค่าจ้างที่เพิ่มขึ้นจาก ค่าจ้างบรรทุกคนโดยสารสําหรับรถยนต์รับจ้างบรรทุกคนโดยสารไม่เกินเจ็ดคน (TAXI-METER) ที่จดทะเบียนในจังหวัดภูเก็ต ดังต่อไปนี้
ข้อ 1 อัตราค่าจ้างบรรทุกคนโดยสาร ให้กําหนด ดังนี้
กรณีรถไม่สามารถเคลื่อนที่หรือเดินรถต่อไปได้เกินกว่า 6 กิโลเมตรต่อชั่วโมง
อัตรานาทีละ 1 บาท
ข้อ 2 ค่าจ้างที่เพิ่มขึ้นจากค่าจ้างบรรทุกคนโดยสาร ให้กําหนด ดังนี้
ทั้งนี้ รถแท็กซี่จําเป็นจะต้องมีการติดตั้งอุปกรณ์อื่นและมาตรค่าโดยสารตามกฎกระทรวง ว่าด้วยรถยนต์รับจ้างบรรทุกคนโดยสารไม่เกินเจ็ดคน เพื่อให้ประชาชนเลือกใช้บริการได้สะดวกและสามารถแสดงค่าโดยสารได้อย่างถูกต้องและเป็นธรรม
รถยนต์บริการ (รถยนต์ป้ายเขียว หรือรถลีมูซีน)
การให้บริการรถยนต์บริการ (รถยนต์ป้ายเขียว) แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ รถยนต์บริการธุรกิจ เป็นการให้บริการรับส่งผู้โดยสารระหว่างท่าอากาศยาน ท่าเรือเดินทะเล สถานีขนส่ง หรือสถานีรถไฟกับโรงแรมที่พักอาศัย โดยมีสัญญาว่าจ้างและปริมาณงาน
ซึ่งผู้ว่าจ้าง ต้องมีใบอนุญาตประกอบธุรกิจโรงแรมจากกระทรวงมหาดไทย และรถยนต์บริการทัศนาจร เป็นการให้บริการรับส่งคนโดยสารเพื่อการท่องเที่ยวโดยมีสัญญาว่าจ้างและปริมาณงาน ซึ่งผู้ว่าจ้างต้องมีใบอนุญาตประกอบธุรกิจนําเที่ยวจากกรมการท่องเที่ยว โดยในการให้บริการรถยนต์บริการ(รถยนต์ป้ายเขียว) เป็นการให้บริการเฉพาะกลุ่มและขึ้นอยู่กับมาตรฐานบริการที่ผู้ให้บริการและผู้รับบริการ จะทําการตกลงกัน
อย่างไรก็ดี ค่าโดยสารส่วนใหญ่จะตั้งตามเพดานที่คณะกรรมการพิจารณา กําหนดอัตราค่าจ้างบรรทุกคนโดยสารฯ สําหรับรถยนต์สาธารณะและรถยนต์บริการ จังหวัดภูเก็ตกําหนด
รถยนต์รับจ้างผ่านระบบแอปพลิเคชัน
การให้บริการรถยนต์รับจ้างผ่านแอปพลิเคชัน มีหลักการเพื่อส่งเสริมและสนับสนุน ให้ประชาชนนําทรัพยากรที่ตนมีอยู่มาใช้ให้คุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุดตามแนวทางเศรษฐกิจแบ่งปัน (Sharing Economy) โดยการให้ประชาชนสามารถนํารถยนต์ส่วนบุคคลมาใช้บริการรับจ้างได้อย่างถูกต้อง
ทั้งนี้ กระทรวงคมนาคมออกประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่อง กําหนดอัตราค่าจ้างบรรทุกคนโดยสาร และค่าบริการอื่นสําหรับรถยนต์รับจ้างผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2564 และกฎกระทรวงรถยนต์รับจ้างผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2564 เพื่อกําหนด กรอบอัตราค่าโดยสารของรถยนต์รับจ้างผ่านระบบแอปพลิเคชัน ดังต่อไปนี้
ดังนี้
อัตราค่าจ้างบรรทุกคนโดยสารของรถยนต์รับจ้างผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ให้กําหนด
กรณีที่ระบบคํานวณอัตราค่าโดยสารล่วงหน้าประเมินว่าสภาพการจราจรจะทําให้รถไม่สามารถเคลื่อนที่หรือเดินรถต่อไปได้ตามปกติวิสัย การคิดอัตราค่าโดยสารของรถตามให้คํานวณเพิ่มในอัตรานาทีละ 2 บาท
ค่าบริการอื่น
ให้กําหนดเพิ่มขึ้นจากอัตราค่าจ้างบรรทุกคนโดยสารตามข้อ 2 ดังนี้
สส.ก้าวไกล ถามว่า กระทรวงคมนาคม มีแนวทางในการแก้ไขกฎหมายให้อํานาจเฉพาะกับส่วนราชการของจังหวัดภูเก็ตในการบริหารจัดการเกี่ยวกับรถโดยสารสาธารณะในจังหวัดภูเก็ตจะได้หรือไม่ อย่างไรขอทราบรายละเอียด
ปัจจุบันการดําเนินการบริหารจัดการเกี่ยวกับรถโดยสารสาธารณะในจังหวัดอยู่ภายใต้พระราชบัญญัติการขนส่งทางบก และพระราชบัญญัติรถยนต์ พ.ศ. 2522 ดังนี้
พระราชบัญญัติการขนส่งทางบก พ.ศ. 2522
มาตรา 17 กําหนดให้มีคณะกรรมการควบคุม การขนส่งทางบกประจําจังหวัด ซึ่งมีผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธาน และมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ในพื้นที่เป็นกรรมการ โดยมีขนส่งจังหวัดเป็นกรรมการและเลขานุการ โดยมีอํานาจหน้าที่ภายในเขตจังหวัดที่รับผิดชอบ ทั้งการขนส่งประจําทาง และการขนส่งไม่ประจําทาง
โดยในการขนส่งประจําทางจะเป็นผู้ดําเนินการกําหนดเส้นทาง จํานวนผู้ประกอบการขนส่ง และจํานวนรถโดยสารประจําทางในเขตจังหวัดของตนเอง รวมถึงมีอํานาจหน้าที่ ในการกําหนดอัตราค่าโดยสารที่เหมาะสม ตามที่คณะกรรมการควบคุมการขนส่งทางบกกลาง ได้มีการกระจายอํานาจไว้เมื่อปี พ.ศ. 2546 โดยคณะกรรมการควบคุมการขนส่งทางบกประจําจังหวัดสามารถกําหนดอัตราค่าโดยสารให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และแนวทางการกําหนดอัตราค่าโดยสารที่คณะกรรมการควบคุมการขนส่งทางบกกลางได้ออกประกาศไว้
พระราชบัญญัติรถยนต์ พ.ศ. 2522
ขนส่งจังหวัดภูเก็ต ในฐานะนายทะเบียนจังหวัดภูเก็ตมีหน้าที่ในการให้ความเห็นชอบ การจดทะเบียนรถยนต์รับจ้าง (รถแท็กซี่) ส่วนการจดทะเบียนรถยนต์บริการ อํานาจให้ความเห็นชอบ เป็นของอนุกรรมการพิจารณาเงื่อนไขในใบอนุญาตประกอบการขนส่งไม่ประจําทาง ประจําจังหวัดภูเก็ต
ดังนั้น โครงสร้างกฎหมายปัจจุบันจึงครอบคลุมบทบาทหน้าที่การบริหารจัดการเกี่ยวกับรถโดยสารสาธารณะในจังหวัดแล้ว
สส.ก้าวไกล ถามว่า กระทรวงคมนาคม มีมาตรการแก้ไขปัญหาการกําหนดราคาค่าโดยสาร ของรถโดยสารสาธารณะในจังหวัดภูเก็ตให้เป็นไปในแนวทางเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็นรถแท็กซี่ป้ายเหลือง ป้ายเขียวและรถป้ายดํามาวิ่งให้บริการเรียกผ่านแอปพลิเคชันต่าง ๆ เพื่อไม่ให้เกิดความแตกต่าง ด้านราคาค่าโดยสารที่มากเกินไปจะได้หรือไม่ อย่างไร ขอทราบรายละเอียด
คําตอบ
นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ ตอบว่า เนื่องจากการให้บริการรถยนต์รับจ้างในจังหวัดภูเก็ตมีความหลากหลาย และมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน ซึ่งจากข้อเท็จจริงพบว่า รถยนต์รับจ้างในจังหวัดภูเก็ตมีข้อขัดแย้งอันเกิดจากการให้บริการ ที่ไม่เป็นไปตามหลักการการให้บริการ ส่งผลให้เกิดการแข่งขันระหว่างรถยนต์รับจ้างแต่ละประเภท
ดังนั้น เพื่อให้เกิดการแก้ไขปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพและพิจารณาปัญหาอย่างรอบด้าน กรมการขนส่งทางบก ได้จัดทําโครงการศึกษาเพื่อยกระดับการให้บริการรถแท็กซี่ให้มีความปลอดภัยและยั่งยืน ซึ่งจะครอบคลุมการบริหารจัดการรถยนต์รับจ้างและอัตราค่าโดยสารของระบบรถยนต์รับจ้างในจังหวัดภูเก็ตด้วย
อย่างไรก็ตาม หากจังหวัดภูเก็ตหรือภาคเอกชนของจังหวัดภูเก็ตมีข้อมูลหรือความคิดเห็นเกี่ยวกับ การกําหนดอัตราค่าโดยสารเป็นประการใดสามารถส่งความคิดเห็นให้สํานักงานขนส่งจังหวัดภูเก็ต เพื่อจัดส่งข้อมูลมาให้กรมการขนส่งทางบก หรือจัดส่งข้อมูลให้กรมการขนส่งทางบกโดยตรงก็ได้ เพื่อประกอบการพิจารณาให้การกําหนดค่าโดยสารเป็นไปด้วยความรอบคอบ เหมาะสม เป็นธรรมกับทุกฝ่าย รวมทั้งสอดคล้องกับบริบทของพื้นที่จังหวัดภูเก็ตต่อไป
อ่านกระทู้ฉบับเต็ม : ราชกิจจานุเบกษา