แหล่งข่าวจากทำเนียบรัฐบาล เปิดเผยว่า ในการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อวันที่ 19 ธันวาคม 2566 ที่ผ่านมา ได้เห็นชอบการก่อหนี้ผูกพันข้ามปีงบประมาณ รายการการเช่าบ้านข้าราชการในต่างประเทศ ตามที่กระทรวงการต่างประเทศ เสนอ โดยอนุมัติวงเงินตามที่สำนักงบประมาณเสนอ 406 ล้านบาท เพื่อใช้เป็นค่าเช่าบ้านของข้าราชการที่ไปประจำการในต่างประเทศ งวดเดือนธันวาคม 2566 และอนุมัติการทำสัญญาที่มีระยะเวลาเกินกว่า 1 ปีงบประมาณ
กระทรวงการต่างประเทศ แจ้งเหตุผลความเร่งด่วนของเรื่องว่า กระทรวงการต่างประเทศมีความจำเป็นต้องเช่าบ้านข้าราชการสำหรับข้าราชการที่ไปประจำการในต่างประเทศ งวดเดือนธันวาคม 2566 จำนวน 76 ราย ซึ่งมีกำหนดเข้ารับหน้าที่ภายในเดือนธันวาคม 2566 และจำเป็นต้องจัดหาบ้านข้าราชการให้ได้ภายใน 15 วัน นับจากวันเข้ารับหน้าที่
ทั้งนี้เพื่อเป็นการควบคุมการใช้จ่ายงบประมาณประเภทงบดำเนินงาน ภายใต้แผนงานยุทธศาสตร์ และให้การปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการเป็นไปด้วยความเรียบร้อยและต่อเนื่อง กระทรวงการต่างประเทศ จึงมีความจำเป็นเร่งด่วนในการขออนุมัติก่อหนี้ผูกพันสำหรับสัญญาเช่าบ้านที่มีระยะเวลาเกินกว่า 1 ปีงบประมาณ เพื่อประโยชน์แก่ทางราชการ และเป็นไปตามปัจจัยและข้อกำหนดตามประเพณีปฏิบัติท้องถิ่นในแต่ละพื้นที่
สำหรับสาระสำคัญของเรื่อง กระทรวงการต่างประเทศ ระบุว่า การเช่าบ้านข้าราชการในต่างประเทศเป็นไปตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วย การเบิกค่าเช่าบ้านข้าราชการสำหรับข้าราชการซึ่งรับราชการประจำในต่างประเทศ พ.ศ.2553 ในกรณีจำเป็นต้องเช่าบ้าน ให้เบิกค่าเช่าบ้านได้เท่าที่จ่ายจริงตามที่สมควรแก่สภาพบ้าน แต่อย่างสูงไม่เกินอัตราค่าเช่าบ้านข้าราชการที่กระทรวงการคลังกำหนด
ด้วยปัจจัยและข้อกำหนดตามประเพณีปฏิบัติท้องถิ่นในหลายพื้นที่ ส่งผลให้กระทรวงการต่างประเทศไม่สามารถเข่าบ้านดังกล่าวในระยะเวลา 1 ปีงบประมาณได้ ทั้งนี้ ข้าราชการที่ไปประจำการในต่างประเทศ งวดเดือนธันวาคม 2566 สามารถเข่าบ้านได้นับแต่วันที่ข้าราชการรายงานตัวเพื่อเข้ารับหน้าที่ โดยระยะเวลาการเช่าบ้านไม่เกินระยะเวลาของวาระประจำการ ของข้าราชการที่เข้าพักอาศัย จำนวน 4 ปี (ซึ่งระยะเวลาก่อหนี้อาจคาบเกี่ยว 5 ปีงบประมาณ)
ทั้งนี้ กระทรวงการต่างประเทศ ได้เสนอก่อหนี้ผูกพันข้ามปีงบประมาณกรณีการเช่าบ้านข้าราชการที่ไปประจำการในต่างประเทศ งวดเดือนธันวาคม 2566 จำนวน 36 รายการ ภายใต้วงเงิน 497 ล้านบาท หรือไม่เกินวงเงินตามสกุลเงินท้องถิ่นสำหรับกรณีที่มีการเปลี่ยนแปลงอัตราแลกเปลี่ยน ซึ่งเป็นไปตามอัตราค่าเช่าบ้านข้าราชการสำหรับข้าราชการที่รับราชการประจำในต่างประเทศตามกระทรวงการคลังกำหนด
อย่างไรก็ตามในวงเงินตามข้อเสนอของกระทรวงการต่างประเทศ วงเงิน 497 ล้านบาท นั้น สำนักงบประมาณ ได้ทำหนังสือตอบกลับ โดยอนุมัติวงเงินให้เพียง 406 ล้านบาท โดยเสนอครม.พิจารณาอนุมัติการก่อหนี้ผูกพันข้ามปีงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567-2571 เพื่อเช่าบ้านข้าราชการที่ไปประจำการในต่างประเทศ งวดเดือนธันวาคม 2566 และอนุมัติการทำสัญญาที่มีระยะเวลาเกินกว่า 1 ปีงบประมาณ
โดยใช้จ่ายจากงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2566 ไปพลางก่อน ภายใต้แผนงานบุคลากรภาครัฐ รายการบุคลากรภาครัฐ งบดำเนินงาน ค่าตอบแทน ใช้สอย และวัสดุ รายการค่าเช่าบ้านข้าราชการในต่างประเทศ 88.48 ล้านบาท ส่วนที่เหลือ 317.66 ล้านบาท ให้ผูกพันงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567-2571
ทั้งนี้ยังมอบหมายให้กระทรวงการต่างประเทศ จัดทำแผนการปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณ เพื่อเสนอขอตั้งงบประมาณรายจ่ายประจำปีให้สอดคล้องกับวงเงินตามสัญญาตามขั้นตอนต่อไป
สำหรับการเพิ่มวงเงินดังกล่าวอยู่ภายในกรอบสัดส่วนการก่อหนี้ผูกพันเกินกว่าหรือนอกเหนือ ไปจากที่กำหนดไว้ในกฎหมายว่าด้วยงบประมาณรายจ่าย ที่กำหนดไว้ว่าต้องไม่เกิน 8% ของงบประมาณรายจ่ายประจำปี ตามประกาศคณะกรรมการนโยบายการเงินการคลังของรัฐ เรื่อง กำหนดสัดส่วนต่าง ๆ เพื่อเป็นกรอบวินัยการเงินการคลังของรัฐ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2562 ต่อไป