อะไรเป็นแรงผลักดันให้ กลุ่ม BRICS มีขนาดใหญ่ขึ้น
ผู้นำจาก BRICS เตรียมเข้าร่วมประชุมสุดยอดที่คาซานในรัสเซีย พร้อมสมาชิกใหม่และการขยายตัวของกลุ่มที่ดึงดูดความสนใจจากหลายประเทศทั่วโลก การประชุมนี้ถูกจับตาว่า ไม่เพียงเป็นเวทีสำคัญของ BRICS แต่ยังสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงทางภูมิรัฐศาสตร์โลก
ผู้นำจากบราซิล รัสเซีย อินเดีย จีน และแอฟริกาใต้ จะมารวมตัวกันที่เมืองคาซาน ประเทศรัสเซีย ในสัปดาห์หน้า (ประชุมสุดยอด BRICS ครั้งที่ 16 เมืองคาซาน ประเทศรัสเซีย ระหว่างวันที่ 22-24 ต.ค.นี้) เพื่อร่วมการประชุมสุดยอดประจำปีของกลุ่ม BRICS พร้อมด้วยสมาชิกที่เพิ่มขึ้น นับเป็นการประชุมสุดยอดครั้งแรกของกลุ่ม BRICS นับตั้งแต่ที่ อียิปต์ เอธิโอเปีย อิหร่าน ซาอุดีอาระเบีย และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เข้าร่วมเมื่อต้นปีนี้
รัสเซีย ประธานกลุ่ม BRICS ในปีนี้ ได้เชิญประเทศอื่น ๆ มากกว่า 20 ประเทศ ซึ่งแสดงความสนใจที่จะเข้าร่วมกลุ่ม เพื่อร่วมการประชุมสุดยอด “BRICS+” ครั้งแรก สำหรับประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน การเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดครั้งนี้ ถูกจับตามองว่า ถือเป็นโอกาสที่จะแสดงให้เห็นว่าความพยายามของชาติตะวันตกในการแยกมอสโกว์ออกจากสงครามกับยูเครน และรัสเซียก็มีมิตรสหายอยู่ทั่วโลก
ผู้นำกลุ่ม BRICS อย่างรัสเซียและจีนตั้งเป้าที่จะสร้างทางเลือกใหม่ให้กับโครงสร้างความมั่นคงและการเงิน ที่นำโดยชาติตะวันตก และมองว่าการขยายกลุ่มเป็นก้าวสำคัญที่จะบรรลุเป้าหมายดังกล่าว นักวิเคราะห์อธิบายว่า ทำไมประเทศต่างๆ จึงต้องการเข้าร่วมกลุ่ม การขยายตัวของกลุ่ม BRICS เชื่อมโยงกับแนวโน้มระดับโลกอื่นๆ อย่างไร และมีความหมายต่อสหรัฐฯ อย่างไร
เบื้องหลังความสนใจในการเข้าร่วม BRICS
มากกว่า 30 ประเทศที่ยื่นคำร้องอย่างเป็นทางการหรือแสดงความสนใจที่จะเข้าร่วมกลุ่ม BRICS ได้แก่ ไทย มาเลเซียและเวียดนาม ประเทศสมาชิก NATO อย่าง ตุรกี ผู้ผลิตน้ำมันและก๊าซรายใหญ่ เช่น แอลจีเรีย อินโดนีเซีย ไนจีเรีย ซึ่งมีประชากรมากที่สุดในแอฟริกา และประเทศที่มีประชากรมากเป็นอันดับ 8 ของโลกอย่างบังกลาเทศ
การเข้าร่วมกลุ่มเศรษฐกิจเกิดใหม่ที่กำลังเติบโตนี้มีประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่ชัดเจน ทั้ง 10 ประเทศที่ประกอบเป็นกลุ่ม BRICS ในปัจจุบันมี ประชากรคิด เป็น 45 % ของประชากรโลก คิดเป็น 28% ของผลผลิตทางเศรษฐกิจโลก และคิด เป็น 47% ของน้ำมันดิบโลก
การค้าภายในกลุ่ม BRICS
แถลงการณ์ร่วมที่ออกมาจากการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศของ BRICS ในเดือนมิถุนายน 2024 ส่งเสริมให้ใช้สกุลเงินท้องถิ่นมากขึ้นในการค้าและธุรกรรมทางการเงิน ระหว่างสมาชิก BRICS ซึ่งเป็นแนวโน้มที่เริ่มเพิ่มขึ้นแล้วระหว่างปี 2017-2022 โดยการค้าภายในกลุ่ม BRICS เพิ่มขึ้น 56 % ในช่วงเวลาดังกล่าว การคว่ำบาตรรัสเซียของชาติตะวันตกทำให้การค้าเพิ่มขึ้นอีก
รายงาน Boston Consulting Group ระบุว่า การค้าสินค้าระหว่างเศรษฐกิจ BRICS แซงหน้าการค้าระหว่างประเทศ BRICS และ G7 อย่างมาก ส่งผลให้การค้าภายใน BRICS มีความเข้มข้นมากขึ้น ผู้ที่สนใจเข้าร่วม BRICS เชื่อว่า การเป็นสมาชิกจะนำไปสู่การค้าและการลงทุนที่เพิ่มขึ้น
การคว่ำบาตรของชาติตะวันตก สถานะดอลลาร์สหรัฐ
การที่ดอลลาร์มีอิทธิพลเหนือระบบการเงินโลกและในการค้าสินค้าโภคภัณฑ์ เช่น น้ำมัน ทำให้สหรัฐฯ มีอิทธิพลอย่างมากต่อระบบการเงินโลก ประเทศต่างๆ ที่ได้รับผลกระทบจากมาตรการคว่ำบาตรและการควบคุมการส่งออกของสหรัฐฯ เช่น ผู้นำกลุ่ม BRICS อย่างรัสเซียและจีน สมาชิกใหม่ เช่น อิหร่าน และกลุ่มที่พยายามจะเข้ามา เช่น เวเนซุเอลา ต้องการลดอำนาจของดอลลาร์เพื่อหลีกเลี่ยงการคว่ำบาตรและลดอิทธิพลของสหรัฐฯ
จีนอยู่แนวหน้าในความพยายามลดการใช้เงินดอลลาร์ เงินหยวนของจีนแซงหน้าดอลลาร์สหรัฐฯ ในฐานะสกุลเงินหลักในการค้าระหว่างจีนและรัสเซีย มีรายงานว่าจีนกำลังประสานงานกับผู้ผลิตน้ำมันรายใหญ่หลายรายในตะวันออกกลางเพื่อเพิ่มการใช้เงินหยวนในการชำระเงินค่าน้ำมัน
อย่างไรก็ตาม การใช้สกุลเงินท้องถิ่นในการค้าภายในกลุ่ม BRICS มักถูกมองว่าเป็นขั้นตอนชั่วคราวเพื่อไปสู่เป้าหมายที่สูงส่งกว่า นั่นคือ การใช้สกุลเงินร่วมของกลุ่ม BRICS
นักวิเคราะห์ส่วนใหญ่เห็นว่าความพยายามนี้เป็นไปไม่ได้หรือเป็นเพียงแนวโน้มที่ยังไกล ในการประชุมสุดยอดของปีนี้ รัสเซียคาดว่าจะเสนอมาตรการใหม่สำหรับ "ระบบการชำระเงินทางเลือก" ที่จะหลีกเลี่ยงเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ได้อีก
สำหรับจีนและรัสเซีย การลดอิทธิพลของสหรัฐฯ ที่มีต่อระบบการเงินโลกเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างทางเลือกอื่นให้กับระเบียบระหว่างประเทศที่นำโดยสหรัฐฯ ไม่น่าแปลกใจที่คู่ต่อสู้ของสหรัฐฯ เช่น รัสเซียและจีนต้องการระบบระหว่างประเทศทางเลือก
ขณะที่ความไม่พอใจต่อระเบียบโลกปัจจุบันเป็นเรื่องราวหลักที่รายล้อมการขยายตัวของ BRICS ยังมีสมาชิกที่มีแนวโน้มจะเป็นไปได้อื่นๆ เช่น มาเลเซีย และสมาชิกปัจจุบัน เช่น อินเดีย ที่ต้องการรักษาความสัมพันธ์ที่สมดุลทั่วโลกและกำลังมองหาการเสริมสร้างอำนาจปกครองตนเองเชิงยุทธศาสตร์
อ้างอิงข้อมูล