ศูนย์รวบรวมเชื้อพันธุ์เห็ดฯ ต่อยอด 900 เชื้อพันธุ์สู่เชิงพาณิชย์
ศูนย์รวบรวมเชื้อพันธุ์เห็ดแห่งประเทศไทย กรมวิชาการเกษตรได้จัดตั้งขึ้นเมื่อปี 2533 เพื่อแก้ไขปัญหาเชื้อเห็ดที่ไม่ได้มาตรฐานซึ่งเป็นปัญหาสำคัญที่สุดของการผลิตเห็ด โดยในระยะแรกได้ดำเนินการเก็บรวบรวมและรักษาเชื้อพันธุ์เห็ดเพื่อไม่ให้กลายพันธุ์
ต่อมาในปี 2536 ได้เริ่มให้บริการเชื้อพันธุ์เห็ดแก่เกษตรกร ผู้ประกอบการ และหน่วยงานราชการต่าง ๆ นับถึงปัจจุบันทางศูนย์ฯได้ดำเนินงานมาแล้วกว่า 33 ปี มีการรวบรวมเชื้อพันธุ์เห็ดที่สำคัญจากป่าธรรมชาติ สายพันธุ์พื้นเมือง และสายพันธุ์เห็ดที่นำเข้าจากต่างประเทศมานานกว่า 10 ปี โดยศูนย์รวบรวมเชื้อพันธุ์เห็ดฯ เป็นผู้รวบรวมเก็บอนุรักษ์เชื้อพันธุ์เหล่านี้แต่เพียงผู้เดียวในประเทศไทย
ล่าสุดศูนย์รวบรวมเชื้อพันธุ์เห็ดฯ มีเชื้อพันธุ์เห็ดจำนวนทั้งสิ้น 40 ชนิด รวม 900 เชื้อพันธุ์ มีการดำเนินงานที่สำคัญ ดังนี้ 1.เก็บรวบรวมและให้บริการเชื้อพันธุ์เห็ดที่ดี มีคุณภาพแก่เกษตรกร และผู้ประกอบการผลิตเชื้อพันธุ์เห็ดเพื่อจำหน่าย 2.เก็บรวบรวมเชื้อพันธุ์เห็ดทั้งของไทยและต่างประเทศ เพื่อสนับสนุนงานวิจัย
การอนุรักษ์เชื้อพันธุ์เห็ด มีรูปแบบการเก็บอนุรักษ์แบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ 1.การเก็บอนุรักษ์เชื้อพันธุ์แบบระยะสั้น ที่อุณหภูมิ 23-25 องศาเซลเซียส ในห้องเก็บรักษาเชื้อพันธุ์เห็ด โดยมีการย้ายเลี้ยงเชื้อพันธุ์เห็ดลงอาหารเลี้ยงเชื้อใหม่ทุก 2-6 เดือน ขึ้นอยู่กับชนิดของเห็ด
2. การเก็บอนุรักษ์เชื้อพันธุ์แบบระยะปานกลางที่อุณหภูมิ 5 องศาเซลเซียส ในตู้เก็บรักษาเชื้อพันธุ์ในนํ้ากลั่นและขี้เลื่อยนึ่งฆ่าเชื้อ เชื้อพันธุ์เห็ดหลายชนิดนิยมเก็บโดยใช้วิธีนี้ รวมถึงเกษตรกรสามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นวิธีการเก็บรักษาเชื้อพันธุ์ได้ เนื่องจากใช้อุปกรณ์ที่หาได้ง่าย ราคาไม่แพง และเป็นวิธีที่สามารถเก็บเชื้อพันธุ์ได้เป็นระยะเวลานาน 2-5 ปี
3. การเก็บอนุรักษ์เชื้อพันธุ์แบบระยะยาวที่อุณหภูมิ -196 องศาเซลเซียส ในถังไนโตรเจนเหลว เป็นการเก็บรักษาที่หยุดกระบวนการเมตาบอลิซึมของเชื้อ โดยทั่วไปมีการใช้กลีเซอรอล ความเข้มข้น 5-10% เป็นสารป้องกันความเย็น เพื่อลดความเสียหายต่อเซลล์ ในขณะที่ทำการเก็บรักษาเชื้อ โดยวิธีการนี้สามารถเก็บเชื้อพันธุ์ไว้ได้นานกว่า 30 ปี
นอกจากงานอนุรักษ์เชื้อพันธุกรรมเห็ดแล้ว ศูนย์รวบรวมเชื้อพันธุ์เห็ดแห่งประเทศไทย ยังให้บริการเชื้อพันธุ์เห็ดและบริการวิชาการด้านต่าง ๆ ได้แก่ การให้บริการจำหน่ายเชื้อพันธุ์เห็ด จำนวนทั้งสิ้น 27 ชนิด 41 สายพันธุ์ แก่เกษตรกร ผู้ประกอบการผลิตเชื้อพันธุ์เห็ดเพื่อจำหน่าย หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน มหาวิทยาลัยต่าง ๆ และผู้ที่สนใจ โดยทางศูนย์ฯ มีความมุ่งมั่นในการรักษามาตรฐานการผลิตเชื้อพันธุ์เห็ดให้มีคุณภาพ อีกทั้งปรับปรุงและพัฒนาเชื้อพันธุ์เห็ด เพื่อเป็นการสนับสนุนอาชีพการเพาะเห็ดและงานวิจัยด้านเห็ดให้แก่ผู้ที่สนใจ
นอกจากนี้ยังให้คำปรึกษา/แก้ไขปัญหา ด้านเทคโนโลยีการเพาะเห็ดแก่เกษตรกรและผู้ประกอบการ,การให้บริการวิชาการ ถ่ายทอดองค์ความรู้ เทคโนโลยีการผลิตเห็ด จัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการให้แก่หน่วยงานต่าง ๆ, การขยายผลเชื้อพันธุ์เห็ดบริสุทธิ์ในพื้นที่ต่างๆ เพื่อใช้ประโยชน์ และสร้างอาชีพแก่เกษตรกร ต่อยอดงานวิจัย และขยายผลสู่งานในโครงการพระราชดำริฯ ในพื้นที่ทั่วประเทศ
สำหรับผู้ที่สนใจเข้ารับบริการ เพื่อให้ได้รับความสะดวก รวดเร็ว และประหยัดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง ในยุคดิจิทัล สามารถติดต่อทางศูนย์รวบรวมเชื้อพันธุ์เห็ดแห่งประเทศไทยได้ที่หมายเลขโทรศัพท์ 0-2579-0147, Line Official “TMCC Official” (Line ID: @982iciqw) และเพจเฟซบุ๊ก ศูนย์รวบรมเชื้อพันธุ์เห็ดแห่งประเทศไทย กลุ่มวิจัยและพัฒนาเห็ด สำนักวิจัยพัฒนาเทคโนโลยีชีวภาพ กรมวิชาการเกษตร