"ทะเลแดงเดือด" ส่งออกไทยไปยุโรป-อาหรับเสี่ยง ค้า 1.3 ล้านล้านสะเทือน
ทะเลแดงเดือด “กลุ่มฮูตี” ยังยิงเรือสินค้าไม่เลิก ส่งออกไทยไปยุโรป-ตะวันออกกลาง 1.31 ล้านล้านสะเทือน ผวาก่อสงครามเฟส 2 ขยายวง หากยืดเยื้อรุนแรง กระทบเศรษฐกิจ การค้าโลกรอบใหม่ ค่าระวางเรือจ่อพุ่งอีก 1,500 ดอลลาร์ต่อตู้หากต้องเปลี่ยนเส้นทางอ้อมไปทางแอฟริกา
กลุ่มฮูตีในเยเมนที่เป็นพันธมิตรของกลุ่มฮามาสได้เปิดฉากยิงขีปนาวุธเข้าไปในพื้นที่ยึดครองของอิสราเอลอย่างต่อเนื่อง เพื่อตอบโต้กองทัพอิสราเอลที่ยังเดินหน้าปฏิบัติการโจมตีในฉนวนกาซา พร้อมส่งโดรนติดอาวุธโจมตีเรือบรรทุกสินค้าที่แล่นผ่านช่องแคบบับเอลมันเดบในทะเลแดง ส่งผลให้สายเดินเรือยักษ์ใหญ่ ของโลก ทั้งเมอส์ก, ฮาแพค-ลอยด์, เมดิเตอร์เรเนียน ชิปปิ้ง (MSC), CMA CGM ได้ประกาศระงับการเดินเรือในเส้นทางดังกล่าว และ BP บริษัทนํ้ามันยักษ์ใหญ่ของอังกฤษ ได้ประกาศหยุดการขนส่งสินค้าทางเรือผ่านทะเลแดงชั่วคราว
รศ.ดร.อัทธ์ พิศาลวานิช นักวิชาการอิสระและผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐกิจระหว่างประเทศ เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ”ว่า ช่องแคบบับเอลมันเดบ เป็นเส้นทางที่จะเข้าสู่ทะแลแดง และจะผ่านคลองสุเอซเพื่อขนส่งสินค้าเชื่อมต่อไปยังยุโรป ซึ่งเส้นทางนี้เป็นเส้นทางหลักในการขนส่งสินค้าจากเอเชีย รวมถึงไทยไปยังยุโรป รวมถึงการส่งสินค้าไปยัง 3 ประเทศในตะวันออกกลางได้แก่ อียิปต์ จอร์แดน และอิสราเอล คิดเป็นสัดส่วนประมาณ 20% ของการค้าไทยกับตะวันออกกลาง ส่วนอีกโซนที่คิดเป็นสัดส่วน 80% จะผ่านไปทางท่าเรือในดูไบของสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) เพื่อกระจายสินค้าต่อไปยังประเทศในตะวันออกกลางที่เหลือ
สำหรับสินค้าส่งออกไทยไปยังยุโรป และตะวันออกกลางในโซนนี้ส่วนใหญ่จะเป็นสินค้าเกษตร เกษตรแปรรูป ชิ้นส่วนยานยนต์ เครื่องใช้ไฟฟ้า ยางพารา เป็นต้น โดยเส้นทางนี้คิดเป็นสัดส่วนประมาณ 15% ของการค้าโลก หรือประมาณ 3 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ (จากมูลค่าการค้าโลกปี 2565 อยู่ที่ 25 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ)
ทั้งนี้จากสัดส่วนการส่งออกของไทยไปตะวันออกกลาง (15 ประเทศ)ในปี 2565 มีมูลค่า 10,990.54 ล้านดอลลาร์สหรัฐ คิดเป็นสัดส่วนประมาณ 4% ของการส่งออกไทยในภาพรวม และไปสหภาพยุโรป หรืออียู 27 ประเทศ(ไม่รวมสหราชอาณาจักร) สัดส่วน 9.3% มูลค่า 26,814.52 ล้านดอลลาร์สหรัฐ รวม 2 ตลาดในรูปเงินบาทมีมูลค่าส่งออกประมาณ 1.31 ล้านล้านบาท หากสงครามในเฟส 2 ที่มีกลุ่มฮูตีในเยเมนเข้าร่วม และอาจมีกลุ่มฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอนเข้าร่วม จะทำให้สงครามขยายวง และหากมีความยืดเยื้อจะกระทบต่อเศรษฐกิจ และการค้าโลกในรอบใหม่ได้
“ต้องจับตาต้นทุนการขนส่งทางเรือที่อาจสูงขึ้นจากต้นทุนพลังงาน จากต้นทุนการประกันภัยความเสี่ยง จากสงคราม และหากเรือไม่สามารถผ่านช่องทางนี้ได้ ต้องเปลี่ยนเส้นทางวิ่ง โดยอ้อมไปทางตอนใต้ของแอฟริกาเพื่อไปยุโรป ต้นทุนการขนส่งก็จะเพิ่มขึ้นจากปกติอีกไม่ตํ่ากว่า 15% อาจเกิดการช็อตของซัพพลายเชนสินค้าที่จะส่งไปยุโรป จากมีการหยุดส่งสินค้า หรือการเลี่ยงเส้นทางทำให้การขนส่งช้าลงจากเดิมจากเส้นทางที่ไกลขึ้น ซึ่งผู้ส่งออกไทยต้องจับตาใกล้ชิด และต้องวางแผนรับมือ”
นายชัยชาญ เจริญสุข ประธานสภาผู้ส่งสินค้าทางเรือแห่งประเทศไทย (สรท.) กล่าวว่า เส้นทางขนส่งสินค้าผ่านช่องแคบบับเอลมันเดบในทะเลแดงปกติจะมีเรือวิ่งเข้าออกประมาณ 100-120 ลำต่อวัน เส้นทางนี้เป็นเส้นทางหลักในการส่งออกไทยและจากเอเชียไปยุโรป ในภาพรวมปีนี้คงไม่กระทบมาก เพราะสินค้าส่วนใหญ่ได้ทำการขนส่งเพื่อส่งมอบให้คู่ค้าไปแล้วก่อนหน้านี้เพื่อจำหน่ายในช่วงเทศกาลปลายปี
อย่างไรก็ดีหากสถานการณ์มีความรุนแรงมากขึ้นและขยายวง จะมีความเสี่ยงและส่งผลกระทบได้ในอนาคต ทั้งค่าระวางเรือที่เรือต้องเปลี่ยนเส้นทาง โดยอ้อมไปทางประเทศแอฟริกาใต้ที่ต้องผ่านแหลมกู๊ดโฮป ระยะเวลาการขนส่งจะนานขึ้นอีก 10-15 วัน และค่าระวางเรือจะเพิ่มขึ้นอีกประมาณ 1,500 ดอลลาร์สหรัฐต่อตู้สำหรับการส่งสินค้าไปยุโรป ยังไม่นับรวมค่าประกันภัยความเสี่ยงที่จะปรับเพิ่มขึ้น
“ภาพจากเรดาร์ ณ วันนี้ยังมีเรือวิ่งเข้า-ออกช่องแคบบับเอลมันเดบ โดยมีเรือวิ่งน้อยลงจากมีความเสี่ยงถูกโจมตี และสายเดินเรือยักษ์ใหญ่หลายสายประกาศระงับการเดินเรือในเส้นทางนี้ ที่ต้องจับตาจากนี้คือความขัดแย้งในตะวันออกกลางที่อาจรุนแรงและขยายตัวมากขึ้นจนถึงขั้นปิดคลองสุเอซหรือไม่ เพราะเป็นเส้นทางหลักไปยุโรป ซึ่งจะเป็นปัจจัยเสี่ยงเพิ่มเติมการส่งออกไทยในปีหน้าที่ทางสรท.คาดการณ์ส่งออกจะขยายตัวได้ 1-2% รวมถึงกระทบซํ้าเติมเศรษฐกิจโลกที่ชะลอตัวอยู่แล้วในเวลานี้ให้ทรุดลงไปอีก คาดหวังเหตุการณ์จะไม่เลวร้ายไปมากกว่านี้” นายชัยชาญ กล่าว