ตูวาลู ประเทศเล็กๆ ที่รวยจากโดเมน.TV กำลังจะจมทะเล

มีประเทศเล็ก ๆ ในทะเลแปซิฟิค ที่มีชื่อว่า "ตูวาลู" สร้างรายได้จากการให้บริการโดเมนเว็บไซต์ .TV และลูกค้ารายใหญ่ระดับโลก โดเมนเว็บไซต์ ก็คือ ตัวอักษรที่อยู่หลังชื่อเว็บไซต์เช่น .com .org .co.th .or.th จำเป็นมากในการสร้างเว็บไซต์

เมื่อ 20 กว่าปีก่อนหน้านี้ "พลังอินเทอร์เน็ต" ยังคงไม่เป็นที่รู้จักมากนักสำหรับผู้คนจำนวนมากบนเกาะ แต่การพัฒนาของอินเทอร์เน็ตทำให้โดเมน .tv ของตูวาลูเป็นหนึ่งในทรัพยากรที่มีค่าที่สุดของประเทศ

การเติบโตของโปรแกรมถ่ายทอดสดและวิดีโอเกมที่มีการแข่งขันสูง ตูวาลูจึงได้รับรายได้ประมาณ 1 ใน 12 ของรายได้รวมประจำปี (GNI) จากการอนุญาตให้ใช้โดเมนกับยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยี เช่น Twitch ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งของ Amazon ผ่านบริษัท Verisign ที่ตั้งอยู่ในเวอร์จิเนีย และในปี 2021 เมื่อสัญญาระหว่างตูวาลูกับ Verisign สิ้นสุดลง เปอร์เซ็นต์ดังกล่าวจะเพิ่มขึ้นอย่างมาก

ตูวาลูประเทศที่มีรายได้ปานกลางถึงบน

อุตสาหกรรมประมงและเกษตรกรรมที่จำกัดของตูวาลูไม่สามารถผลิตอาหารได้พอที่จะเลี้ยงประชากรในรัฐขนาดเล็ก ซึ่งอยู่ด้วยสินค้าที่นำเข้าเป็นหลัก แม้จะมีความไม่สมดุลในการผลิตอาหาร แต่คุณภาพชีวิตในตูวาลูก็ยังค่อนข้างสูง การศึกษาภาคบังคับทำให้ผู้ใหญ่ในประเทศมีอัตราการรู้หนังสือเพิ่มขึ้นเกือบ 99 %

ธนาคารโลก จัดให้ตูวาลูเป็นประเทศที่มีรายได้ปานกลางถึงบน โดยแหล่งน้ำอันอุดมสมบูรณ์ของตูวาลูได้รับการสนับสนุนจากกองเรือประมงต่างชาติซึ่งจ่ายค่าธรรมเนียมใบอนุญาตให้ประเทศประมาณ 30 ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี ซึ่งเป็นแหล่งรายได้หลักของประเทศ นอกจากนี้ ตูวาลูยังได้รับเงินอย่างน้อย 10 ล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปีจากการขายโดเมนอินเทอร์เน็ต .tv

ตูวาลูกำลังหมดเวลา

“ฉันคิดว่าเรากำลังจะจม” พนักงานธุรการวัย 29 ปี บอกกับรอยเตอร์ ตูวาลูและประชากรกว่า 11,000 คนที่อาศัยอยู่บนเกาะปะการัง 9 แห่งที่กระจายอยู่ทั่วมหาสมุทรแปซิฟิกกำลังหมดเวลา ประชากรกำลังดิ้นรนเพื่อปรับแผนชีวิตให้สอดคล้องกับระดับน้ำทะเลที่เพิ่มขึ้น ซึ่งนักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าจะทำให้บ้านเกิดของพวกเขาจมอยู่ใต้น้ำเกือบหมด  

ตูวาลู มีระดับความสูงเฉลี่ยเพียง 2 เมตร (6.56 ฟุต) เผชิญกับระดับน้ำทะเลเพิ่มขึ้น 15 ซม. (5.91 นิ้ว) ในช่วง 30 ปีที่ผ่านมา ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกถึงหนึ่งเท่าครึ่ง ภายในปี 2593 นักวิทยาศาสตร์ NASA คาดว่า กระแสน้ำขึ้นลงรายวันจะทำให้เกาะหลักของเกาะฟูนะฟูตีจมอยู่ใต้น้ำครึ่งหนึ่ง เกาะนี้ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยของชาวตูวาลู 60% และหมู่บ้านต่างๆ ตั้งอยู่บนพื้นที่แคบๆ เพียง 20 เมตรในบางส่วน 

ชาวตูวาลูอพยพทุกปี

ชีวิตกำลังเปลี่ยนไปแล้ว ชาวตูวาลูพึ่งพาถังเก็บน้ำฝนและสวนผักกลางบ้านเพื่อปลูกผัก เพราะน้ำทะเลท่วมถึงจนทำลายน้ำใต้ดินและส่งผลกระทบต่อพืชผลทางการเกษตร

สนธิสัญญาสำคัญด้านสภาพอากาศและความมั่นคงกับออสเตรเลียที่ประกาศเมื่อปี พ.ศ. 2566 "สนธิสัญญาฟาเลพิลี" ซึ่งเสนอเงิน 11 ล้านดอลลาร์ (ราว 400 ล้านบาท)ให้แก่ตูวาลู เพื่อใช้สำหรับโครงการฟื้นฟูชายฝั่งและเปิดโอกาสให้ชาวตูวาลู 280 คนอพยพมายังออสเตรเลียทุกปี โดยจะเริ่มต้นตั้งแต่ปีหน้าเป็นต้นไป สะท้อนให้เห็นถึงความวิตกกังวลเกี่ยวกับระดับน้ำทะเลที่เพิ่มขึ้นและแนวโน้มการอพยพถาวร

ชาวเมืองฟูนาฟูตีมีความคิดเห็นที่หลากหลายเกี่ยวกับข้อตกลงนี้บางคนรู้สึกว่านี่เป็นหนทางที่น่ายินดีสำหรับผู้ที่อาจต้องการย้ายไป ทว่าคนอื่น ๆ กังวลว่าสิ่งนี้อาจกำลังรุกล้ำอธิปไตยของตูวาลู

กลยุทธ์ทางการทูต

ความคืบหน้าในกลยุทธ์ทางการทูตที่เกิดขึ้นใหม่เพื่อสร้างฐานทางกฎหมายให้ตูวาลูสามารถดำรงอยู่ต่อไปในฐานะรัฐที่มีอำนาจอธิปไตย แม้ว่าประเทศนี้จะหายไปใต้น้ำแล้วก็ตาม

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ตูวาลูตั้งเป้าที่จะเปลี่ยนแปลงกฎหมายทะเลเพื่อรักษาการควบคุมเขตทางทะเลที่กว้างใหญ่ซึ่งมีสิทธิในการประมงที่ทำกำไรมหาศาล และมองเห็นสองเส้นทางในการบรรลุเป้าหมายดังกล่าว คือ ในศาลทางทะเลระหว่างประเทศหรือข้อมติของสหประชาชาติ 

ถึงจะมีหนทางเเต่ก็มีความผิดหวังกับการตอบสนองจากทั่วโลกต่อสถานการณ์อันเลวร้ายของตูวาลู แม้กระทั่งหลังจากข้อตกลงที่สำคัญกับออสเตรเลีย ส่งผลให้คณะทูตของตูวาลูเปลี่ยนยุทธวิธีในปีนี้

วิธีการใหม่นี้ไม่เคยมีการรายงานมาก่อน

ในสังคมที่ผูกพันกันแน่นแฟ้นและเป็นคริสเตียนอย่างลึกซึ้งนี้ ชาวเมืองบอกกับรอยเตอร์ว่าพวกเขากลัวว่าการย้ายถิ่นฐานจะหมายถึงการสูญเสียวัฒนธรรมของพวกเขา

นั่นหมายถึง บางคนจะต้องไป และบางคนก็จะอยากอยู่ที่นี่ เป็นการตัดสินใจที่ยากมาก การออกจากประเทศใดประเทศหนึ่ง เท่ากับเป็นการละทิ้งวัฒนธรรมที่เกิดมา และวัฒนธรรมคือ ทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นครอบครัว พี่สาว พี่ชาย ทุกสิ่งทุกอย่าง

ตูวาลูกำลังซื้อเวลา

ขณะนี้ ตูวาลูกำลังพยายามซื้อเวลา โดยการสร้างกำแพงกันคลื่นและสิ่งกีดขวางเพื่อป้องกันคลื่นพายุซัดฝั่งที่เลวร้ายลงกำลังเกิดขึ้นที่เกาะฟูนาฟูตีซึ่งมีความกว้างมากที่สุด 400 เมตร ตูวาลูได้สร้างพื้นที่ดินเทียมขนาด 7 เฮกตาร์ (17.3 เอเคอร์) และกำลังวางแผนสร้างพื้นที่เพิ่ม ซึ่งหวังว่าจะสามารถอยู่เหนือระดับน้ำทะเลได้จนถึงปี ค.ศ.2100

ภายในเวลานั้น NASA คาดการณ์ว่าระดับน้ำทะเลจะสูงขึ้น 1 เมตรในตูวาลู หรืออาจเพิ่มเป็นสองเท่าในกรณีเลวร้าย ซึ่งจะทำให้เกาะฟูนะฟูตีกว่าร้อยละ 90 จมอยู่ใต้น้ำ

ตูวาลูต้องการเปลี่ยนแปลงกฎหมายทะเล

เมื่อได้ทางออกให้กับประชากรแล้ว นักการทูตของตูวาลูกำลังต่อสู้เพื่อความแน่นอนทางกฎหมาย ว่าจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อรัฐเกาะที่อยู่ต่ำจะถูกทะเลกลืนกิน

ภายใต้แผนของตูวาลูที่จะรับประกันทางกฎหมาย ผู้พักอาศัยบางส่วนจะอยู่ที่นี่ให้นานที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เพื่อให้แน่ใจว่าจะมีสถานะอยู่ต่อไป เพื่อช่วยเสริมสร้างอำนาจอธิปไตยของประเทศ และเงื่อนไขของสนธิสัญญากับออสเตรเลีย

"ที่ดินแห้ง" ถือเป็นข้อกำหนดที่สำคัญสำหรับการเป็นรัฐ ดังนั้น ตูวาลูจึงต้องการเปลี่ยนแปลงกฎหมายทะเล

ในสัปดาห์นี้ สมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติมีกำหนดจัดการประชุมระดับสูงเรื่องระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น ซึ่ง นายกรัฐมนตรีเฟเลติ เตโอ จะแสวงหาการสนับสนุนจากประเทศสมาชิกสหประชาชาติสำหรับการรณรงค์ของตูวาลูเพื่อให้มีการยอมรับเขตแดนทางทะเลและสถานะรัฐอย่างถาวร 

“ตูวาลูต้องการให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้นโดยถือเป็นวาระที่แยกจากกัน ไม่ใช่ถูกยัดเยียดภายใต้วาทกรรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ มันเป็นภัยคุกคามต่อการดำรงอยู่ของความเป็นรัฐของตูวาลูและการอยู่รอดของอัตลักษณ์ของประเทศ” เลขาธิการถาวรฝ่ายต่างประเทศของตูวาลู กล่าว 

คณะกรรมาธิการกฎหมายระหว่างประเทศของสหประชาชาติ ซึ่งจะออกรายงานเกี่ยวกับระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นในปีหน้า ได้แสดงการสนับสนุน ว่าการเป็นรัฐจะดำเนินต่อไปในกรณีที่ดินแดนของประเทศจมอยู่ใต้น้ำทั้งหมดหรือบางส่วนจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นอันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา แม้จะมีสมาชิกที่ไม่ได้ระบุชื่อบางรายโต้แย้งต่อการแก้อนุสัญญาของสหประชาชาติว่าด้วยกฎหมายทะเล โดยชอบใช้วิธีอื่นมากกว่า

หากประชาคมระหว่างประเทศยอมรับเขตแดนทางทะเลของตูวาลูอย่างถาวร ก็จะสามารถเป็นเส้นชัยทางเศรษฐกิจได้  ตูวาลูได้ขอให้หุ้นส่วนทางการทูตลงนามในแถลงการณ์ร่วมที่สนับสนุนการรักษาเขตแดนทางทะเล แม้จะบอกว่าหลายประเทศยังไม่ได้ตอบรับอย่างเป็นทางการก็ตาม

เพื่อนบ้านของตูวาลู ซึ่งประกอบด้วยสมาชิก 18 ประเทศของ องค์กรการประชุมหมู่เกาะแปซิฟิก Pacific Islands Forum ก็ร่วมลงนามในข้อตกลงนี้ด้วย โดยประกาศว่าเขตแดนทางทะเลของภูมิภาคนี้ได้รับการกำหนดแล้ว และสนธิสัญญากับออสเตรเลียระบุว่า ความเป็นรัฐและอำนาจอธิปไตยของตูวาลูจะยังคงอยู่ต่อไป

รัฐบาล 15 ​​แห่ง รวมถึงบางแห่งในเอเชียและยุโรป ยังได้ลงนามในแถลงการณ์ทวิภาคีกับตูวาลู โดยตกลงว่าเขตแดนของประเทศจะไม่เปลี่ยนแปลงไปจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น เจ้าหน้าที่และสมาชิกรัฐสภาของตูวาลู กล่าว

ในบรรดาประเทศที่เข้าปฏิบัติการกองเรือประมงในมหาสมุทรแปซิฟิก มีเพียงไต้หวันซึ่งเป็นพันธมิตรทางการทูตของตูวาลูและฟิจิซึ่งเป็นเพื่อนบ้านเท่านั้นที่ลงนามในแถลงการณ์ดังกล่าว เจ้าหน้าที่ของตูวาลูกล่าวว่า เรื่องนี้ทำให้กังวลใจเกี่ยวกับการทำประมงผิดกฎหมายในอนาคตและการสูญเสียรายได้ที่ตามมา

อ้างอิง 

• national geographic thailand
• washingtonpost
• World Bank Country and Lending Groups
• reuters