การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ที่ส่งผลให้ประชาชนใช้ชีวิตวิถีใหม่ (New Normal) โดยเฉพาะพฤติกรรมการซื้อผลิตภัณฑ์ของผู้บริโภคจากเดิมที่นิยมสั่งซื้อทางออนไลน์อยู่แล้ว ได้เพิ่มขึ้นจากเดิมอีกหลายเท่าตัวในภาพรวม จากความสะดวกสบายและไม่ต้องเสี่ยงต่อภาวะของการติดเชื้อ
การสั่งซื้อสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ทางออนไลน์เองก็มีความเสี่ยง ในเรื่องของการได้รับสินค้าที่ไม่ตรงตามรูปที่โฆษณา และที่สำคัญคือเป็นผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน อาจก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้ โดยเฉพาะประเภทเครื่องใช้ไฟฟ้า ซึ่งล่าสุดผู้บริโภคได้สั่งซื้อเครื่องฉีดน้ำแรงดันสูง และเกิดไฟฟ้ารั่วจนเป็นเหตุให้เสียชีวิต ที่ผ่านมาสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) ก็ได้ดำเนินการจับกุมสินค้าที่ไม่ได้มาตรฐานแล้วเป็นจำนวนมากตามการร้องเรียนของผู้บริโภค ทั้งหม้อทอดไร้น้ำมันกว่า 1,000 ใบ และท่อไอเสีย มูลค่ากว่า 5 ล้านบาท เป็นต้น
นายวันชัย พนมชัย เลขาธิการ สมอ. เปิดเผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ว่า สมอ.เตรียมออกมาตรการเข้มข้นเพิ่มมากขึ้น เพื่อป้องกันการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐานผ่านช่องทางออนไลน์ โดยจะดำเนินการอย่างจริงจังในการนำเสนอข่าวต่อสาธารณชน ต่อไปอาจจะมีการระบุชื่อของแพลตฟอร์มผู้ให้บริการที่จำหน่ายผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน จากเดิมที่จะไม่มีการระบุชื่อ
“ที่ผ่านมา สมอ. ดำเนินการจับผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐานบนช่องทางออนไลน์ได้จะไม่มีการระบุชื่อของแพลตฟอร์มผู้ให้บริการรายที่ผู้บริโภคสั่งซื้อ เพื่อเป็นการหลีกเลี่ยงการกระทบกระทั่ง และอาจจะไม่เป็นธรรมกับผู้ให้บริการ เพราะไม่ใช่ผลิตภัณฑ์ทั้งหมดที่ไม่ได้มาตรฐาน โดยมองว่าอาจจะเป็นความไม่ได้ตั้งใจ หรือเผลอเรอ แต่ในระยะหลังเริ่มพบปัญหาเพิ่มมากขึ้น ซึ่งน่าจะเกิดจากการไม่ให้ความสำคัญในการตรวจสอบผลิตภัณฑ์ก่อนที่จะมีการวางจำหน่ายผ่านแพลตฟอร์ม”
ทั้งนี้ การดำเนินมาตรการดังกล่าวเชื่อว่า จะทำให้ผู้ให้บริการเกิดความเกรงกลัว และหันมาให้ความสำคัญกับการตรวจสอบผลิตภัณฑ์ก่อนที่จะวางจำหน่ายบนแพลตฟอร์มมากขึ้น นอกจากนี้ สมอ. ยังได้มีการจัดตั้งทีมเฉพาะกิจเพื่อตรวจสอบผลิตภัณฑ์ที่วางจำหน่ายบนแพลตฟอร์มต่างๆ โดยที่ผ่านมาสามารถจับกุม และอายัดผลิตภัณฑ์ไม่ได้มาตรฐานที่จำหน่ายบนช่องทางออนไลน์ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2562-วันที่ 4 ตุลาคม 2563 แล้วมูลค่าประมาณ 31 ล้านบาท (กราฟิกประกอบ)
สมอ. ยังเตรียมเสนอให้ที่ประชุมคณะกรรมการ สมอ. ออกประกาศบังคับใช้มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (มอก.) กับผลิตภัณฑ์ประเภทเครื่องฉีดน้ำแรงดันสูง เพื่อป้องกันการสูญเสียชีวิตที่อาจจะเกิดขึ้นได้อีกจากผลิตภัณฑ์ที่ไม่มี มอก. เนื่องจากปัจจุบันอุปกรณ์ดังกล่าวได้รับความนิยมมากขึ้นสำหรับผู้ที่ต้องการล้างรถด้วยตนเองที่บ้าน
นายวันชัย กล่าวอีกว่า ก่อนหน้านี้ สมอ. ได้มีการลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือในการเฝ้าระวังและควบคุมสินค้าที่มีการโฆษณาหรือจำหน่ายในตลาดกลางพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ (e-Marketplace) กับ 11 ผู้ให้บริการมีส่วนแบ่งทางการตลาดรวมกันมากกว่า 80% ของตลาดออนไลน์ในประเทศไทย ได้แก่ Lazada TH, Shopee TH, JD Central, TV Direct Online, O Shopping, Konvy, Chilindo, True Shopping, PC Home, LNW mall, และ IT City เพื่อไม่ให้โฆษณาหรือจำหน่ายผลิต ภัณฑ์ที่ไม่เป็นไปตามมาตรฐานในตลาดออนไลน์ โดยมีกลไกการแจ้งเตือนสินค้าที่ไม่เป็นไปตามมาตรฐาน รวมทั้งแลกเปลี่ยนข้อมูลข่าวสาร ด้านการควบคุมสินค้าให้เป็นไปตามมาตรฐาน ตลอดจนจัดให้กลไกในการตรวจสอบร้านค้า
หน้า 9 ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 3,599 วันที่ 9 - 12 สิงหาคม พ.ศ. 2563