รู้ให้ชัด กินยา “favipiravir” ให้ถูกวิธี

ศ.คลินิก​ นพ.อดุลย์ รัตนวิจิตราศิลป์ รองคณบดี​ฝ่ายสารสนเทศ​คณะแพทย์ศาสตร์ ศิริราชพยาบาล โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก บันทึกเรื่องน่ารู้ by Dr.Adune ว่า ตอนนี้เกือบทุกคนคงเคยได้ยินชื่อยา ฟลาวิพิราเวีย หรือ favipiravir สำหรับ รักษา Covid19 กันทั่วไป ในข่าว และ สื่อต่างๆ บางข้อมูลก็บอกว่า ต้องกินเร็ว

บางข้อมูลก็บอกว่า กินแล้วไม่หาย บางทีก็ได้ยินแต่ข่าวว่า ยาขาดแคลน บางข่าวก็บอกว่าได้ผลสู้สมุนไพรไม่ได้ และ ก็อาจจะมีการขายยานี้กันในตลาดมืด หรือ ขายบนร้านค้า online แล้วจริงๆ ยานี้ได้ผลไหม ดีจริงไหม ควรกินไหม

ยา favipiravir เป็นยากลุ่มที่ใช้รักษาไข้หวัด ที่ได้รับการพัฒนามาใช้ใน Covid19 ปีที่แล้วนี่เอง มียาในกลุ่มนี้หลายตัว พัฒนาพร้อมกัน แต่ favipiravir ทำสำเร็จก่อนตัวอื่น ... กลไกการออกฤทธิ์ของยานี้ คือ การกินยานี้เข้าไป และเชื้อไวรัส นำไปเป็นสารตั้งต้นสำหรับการสร้างสาย RNA ของ ไวรัสเข้าไปในร่างกาย อธิบายแบบง่ายๆ อย่างนี้ คือ ในการสร้างโครงสร้างของไวรัสต้องใช้สารตั้งต้นบางอย่าง เหมือนเราจะก่อกำแพงต้องใช้ปูน เพื่อเชื่ออิฐ เข้าด้วยกัน

ยา favipiravir เป็นยาที่มีหน้าตาเหมือนสารจำเป็นสำหรับการรวมตัวเป็นโครงสร้างของไวรัส เหมือนกับ เรามีสารคล้ายปูนสำหรับก่อผนัง แต่ เมื่อมีการนำสารของ favipiravir ไปใช้สร้าง ตัวไวรัส จะกลายเป็นโครงสร้างที่ไม่แข็งแรง เหมือนเอาปูนที่ไม่มีคุณภาพมาก่อผนัง พอปูนแห้ง ผนังก็พังลงมา ไวรัสที่ถูกสร้างขึ้น ตอนที่เรากิน flavipiravia จะเป็นไวรัสที่ไม่แข็งแรง และ ตายไป เหมือนเราเอาปูนหลอกมาก่อผนัง ก่อเสร็จ ผนังก็พังครืนลงมา

เมื่อเราเข้าใจ กลไกการออกฤทธิ์ของ ยา favipiravir แล้ว เราจะเข้าใจทันทีว่า ถ้าเรากินยาตอนที่มีเชื้อ covid19 จำนวนน้อย และเชื้อยังไม่ลงปอด ไวรัสจะไม่เพิ่มขึ้น หรือเพิ่มได้น้อย และ สุดท้ายจะตายไปเอง ก็จะไม่มีไวรัสลงปอด ผู้ป่วยสีเขียว ก็จะเป็นสีเชียวไปเรื่อยๆ และหายจากโรค

แต่ ยา favipiravir ไม่สามารถลดอาการไอ ไม่สามารถลดการอักเสบของปอด หากโรคลงปอดไปแล้ว และ ต้องใช้ออกซิเจน หรือ ใส่ท่อช่วยหายใจแล้ว ยานี้ จะได้ผลไม่ดี เพราะ จังหวะนั้น ต้องรักษาด้วยการลดการอักเสบของปอด ช่วยเพิ่มออกซิเจนของปอด และเนื้อเยื่อต่างๆของร่างกาย ... ช่วงนั้น(ระยะที่มีปอดอักเสบแล้ว)จะต้องใช้ยาอย่างอื่น ที่ช่วยลดการอักเสบ จากข้อมูลข้างต้น หากเรารู้ว่าเป็น covid-19 ยิ่งได้กิน ยา favipiravir เร็ว เท่าไหร่ จะยิ่งดีเท่านั้น เพราะ จะหยุดไม่ให้ ไวรัสเพิ่มจำนวน โอกาส ป่วยหนักของเราก็จะลดลงครับ

มีคนถามว่า งั้น ให้ทุกคนกินยานี้เลยดีไหม  คำตอบคือไม่ดี เพราะ ยานี้ก็มีผลข้างเคียง และ ยับยั้งการสร้างโปรตีน เราไม่สามารถกินยานี้ต่อเนื่องเป็นเวลานานๆได้  อีกทั้ง ยานี้ ไม่ป้องกันการติดเชื้อไวรัส Covid19 (ตัวที่ป้องกัน คือ วัคซีน) ดังนั้น จึงไม่ควรแจกยานี้ ให้ทุกคนแบบเหวี่ยงแห เพราะสิ้นเปลือง ไม่ได้ประโยชน์ และ ยังอาจจะมีผลข้างเคียงด้วย เวลาป่วยขึ้นมาจริง ก็ต้องกินยานี้ใหม่ ทำให้อาจจะได้รับยาเกินขนาด

ดีที่สุดคือ ตรวจพบติดเชื้อ หาหมอ รับยา กินยานี้ทันที กินตามแพทย์สั่ง  แพทย์จะช่วยประเมิน ว่า เรา และ โรคที่เราเป็น อยู่ในจังหวะที่จะได้ประโยชน์จากยา favipiravir หรือ ไม่ ยานี้ช่วยรักษา Covid19 ไม่ให้ป่วยหนักได้