นายจารึก กมลอินทร์ ประธานคณะกรรมการกลางศูนย์ข้าวชุมชนระดับประเทศ เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ศูนย์ข้าวชุมชนได้มีจัดตั้งสมาคมศูนย์ข้าวชุมชนแห่งประเทศไทย สมาชิกสมาคมคือศูนย์ข้าวและชาวนาทั้งประเทศ เพื่อเป็นการวางแผนระยะยาวในการแก้ปัญหาผลผลิตให้กับเกษตรกรและยกระดับคุณภาพข้าวไทยให้ทั่วโลกยอมรับ เพราะศูนย์ข้าวชุมชนเป็นองค์ผู้ที่มีความรู้ในเรื่องการทำเมล็ดพันธุ์และข้าวคุณภาพ โดยมี นายภาคิณ มุกสิสุวรรณ นั่งเป็นนายกสมาคมศูนย์ข้าวชุมชนแห่งประเทศไทย
ทั้งนี้ข้อบังคับของสมาคมศูนย์ข้าวชุมชนแห่งประเทศประเทศ
หมวดที่ 1 ความทั่วไป
ข้อ 1 สมาคมนี้มีชื่อว่า " สมาคมศูนย์ข้าวชุมชนแห่งประเทศไทย " มีชื่อย่อเป็นภาษาไทยว่า ส ข ช. และมีชื่อภาษาอังกฤษว่า " Community Rice Center Association of Thailand " มีชื่อย่อเป็นภาษาอังกฤษว่า " C.R.T "ชื่อสำรองอีกสองชื่อ คือ "สมาคมศูนย์ข้าวชุมชนแห่งชาติ" ชื่อย่อว่า ส ข ช ชื่อภาษาอังกฤษว่า "National Community Rice Center" ชื่อย่อว่า N C R และชื่อสุดท้ายคือ "สมาคมศูนย์ข้าวชุมชน" ชื่อย่อว่า ส ศ ช ชื่อภาษาอังกฤษว่า "Community Rice Center Association" ชื่อย่อว่า C R A
ข้อ 2 เครื่องหมายของสมาคมมีลักษณะเป็นรูป ดังนี้ เครื่องหมายของสมาคมมีลักษณะเป็นรูปวงกลมทึบแถบสีเหลืองรวงผึ้ง มีอักษรภาษาไทยสีเขียวคำว่า "สมาคมศูนย์ข้าวชุมชนแห่งประเทศไทย"อยู่ส่วนบน และมีอักษรภาษาอังกฤษคำว่า " Community Rice Center Association of Thailand "อยู่ส่วนล่าง ภายในวงกลมมีรูปจับมือประสานกัน บนรูปมือประสานมีสัญลักษณ์ชาวนาใส่งอบสามคนสีเขียว และมีรวงข้าวอยู่ด้านช้ายและขวาช้างละห้ารวง รวงละสิบเมล็ด
ข้อ 3 สำนักงานใหญ่ของสมาคมตั้งอยู่ ณ เลขที่ 50 ถนนพหลโยธิน แซวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900
ข้อ 4 วัตถุประสงค์ของสมาคม เพื่อ
4.1 ส่งเสริมและสนับสนุนกิจการของศูนย์ข้าวขุมชนและชาวนาทั่วประเทศ
4.2 ยกระดับคุณภาพชีวิตของสมาชิกและชาวนาให้ดีขึ้นอย่างยั่งยืน
4.3 เป็นองค์กรกลางหรือตัวแทนของศูนย์ข้าวชุมชนและชาวนาทั่วประเทศเพื่อรองรับงบประมาณ และโครงการต่าง ๆ ของกรมการข้าว หรือภาคส่วนอื่น ๆ ให้เป็นไปด้วยความถูกต้องทั่วถึงเป็นธรรมและเกิดประโยชน์สูงสุดกับทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง
4.4 พัฒนาศูนย์ข้าวชุมชน สมาชิก รวมทั้งเครือช่าย ให้มีชีคความสามารถที่จะผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพตรงตามมาตรฐานของกรมการข้าว
4.5 ส่งเสริมให้ศูนย์ข้าวชุมชน สมาชิก และเครือข่าย ได้รับมาตรฐานการแปรรูปข้าว
4.6 สนับสนุนให้ศูนย์ข้าวชุมชน สมาชิก และเครือข่าย เป็นองค์กรที่เข้มแข็งตอบสนองการดำเนินงานของกรมการข้าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4.7 เป็นศูนย์กลางประสานความร่วมมือรับฟังแลกเปลี่ยนความรู้ ข้อมูลข่าวสารด้านการผลิตข้าวรวมทั้งเรื่องอื่น ๆที่เป็นประโยชน์กับสมาชิกทั้งทางตรงและทางอ้อม ระหว่างสมาชิก ชาวนากับหน่วยงาน
4.8 เป็นแหล่งรวบรวมข้มูลที่เชื่อถือได้ในด้านการผลิตเมล็ดพันธ์ข้าวที่ดีและมีคุณภาพภาครัฐ หรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
4.9 สนับสนุน ส่งเสริม ช่วยเหลือ วางแผน กำกับ ตรวจสอบ การดำเนินงานของศูนย์ข้าวชุมชนให้เป็นไปด้วยความซื่อสัตย์สุจริตโปร่งใสถูกต้องเป็นธรรมตามหลักธรรมาภิบาล
4.10 เป็นหลักประกันสร้างความมั่นคงให้กับสมาชิก และสังคมชาวนาทั่วประเทศ
หมวดที่ 2 สมาชิก
ข้อ 5 สมาชิกของสมาคมมี 2 ประเภท คือ
5.1 สมาชิกสามัญ ได้แก่ สมาชิกของศูนย์ข้าวชุมชนทั่วประเทศที่สมัครเข้ามาเป็นสมาชิกของสมาคมศูนย์ข้าวชุมชนแห่งประเทศไทย และสมาชิกอื่นที่คณะกรรมการได้มีมติเห็นชอบให้รับเช้าเป็นสมาชิก
5.2 สมาชิกกิตติมศักดิ์ ได้แก่ บุคคลผู้เชี่ยวชาญ หรือผู้ทรงคุณวุฒิ หรือผู้มีอุปการคุณแก่สมาคมซึ่งคณะกรรมการลงมติให้เชิญเข้าเป็นสมาชิกของสมาคม
5.3 สมาชิกสามัญ บุคคลธรรมดาที่เป็นสมาชิกของศูนย์ข้าวชุมชนทั่วประเทศ และนิติบุคคลที่ประกอบกิจการที่เกี่ยวข้องกับศูนย์ข้าวชุมชนที่สมัครเข้ามาเป็นสมาชิกของสมาคมศูนย์ข้าวชุมชนแห่งประเทศไทย และคณะกรรมการได้มีมติเห็นชอบให้รับเข้าเป็นสมาชิก
5.4 สมาชิกกิตติมศักดิ์ ได้แก่ บุคคลซึ่งคณะกรรมการเห็นว่าเป็นบุคคลผู้ทรงเกียรติ หรือทรงคุณวุฒิหรือผู้มีอุปการคุณแก่สมาคม หรือซึ่งมีประสบการณ์เป็นที่ยอมรับนับถือในสังคม เป็นผู้ที่มีความสามารถให้คำปรึกษา แนะนำ และให้การสนับสนุนอันเป็นหลักการ และเป็นประโยชน์ต่อสมาคม ซึ่งคณะกรรมการลงมติให้เชิญเข้าเป็นสมาชิกของสมาคม และผู้นั้นตอบรับคำเชิญ
ข้อ 6 สมาชิกจะต้องประกอบด้วยคุณสมบัติ ดังต่อไปนี้
6.1 กรณีเป็นบุคคลธรรมดา ต้องเป็นผู้บรรลุนิติภาวะแล้ว กรณีเป็นนิติบุคคล ต้องได้รับการจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลโดยถูกต้องตามกฎหมายไทย
6.2 เป็นผู้มีความประพฤติเรียบร้อย
6.3 ไม่เป็นโรคที่สังคมรังเกียจ
6.4 ไม่ต้องคำพิพากษาของศาลถึงที่สุดให้เป็นบุคคลล้มละลาย หรือไร้ความสามารถ หรือเสมือนไร้ความสามารถ หรือต้องโทษจำคุก ยกเว้นความผิดฐานประมาท หรือลทุโทษการต้องคำพิพากษาของศาลถึงที่สุดในกรณีดังกล่าว จะต้องเป็นในขณะที่สมัครเข้าเป็นสมาชิกหรือในระหว่างที่เป็นสมาชิกของสมาคมเท่านั้น
นายจารึก กล่าวว่า ปัจจุบันมีศูนย์เข้าร่วมสมาชิกสมาคมใหม่ ประมาณ 1,000 ศูนย์ จาก ปัจจุบันมีศูนย์ทั้งหมด 2,478 แห่ง ซึ่งในเรื่องรายละเอียดการใช้โลโก้ของสมาคม แล้วเรื่องอื่นๆ กฎระเบียบข้อบัง ยังสรุปไม่เป็นทางการ ซึ่งจะต้องมีการประชุมหารืออีก ประมาณกลางเดือนสิงหาคมนี้ คาดว่าจะได้ความชัดเจนมากขึ้น
ส่วน โครงการงบประมาณ 1.5 หมื่นล้าน ที่ผ่านงบกรมการข้าวนั้น จะเป็นการช่วยเหลือผ่านกลุ่มที่อยู่ในการกำกับดูแลในส่วนของกรมการข้าว เท่านั้น และไม่ใช่เป็นการช่วยเหลือรายบุคคล ถ้าหากชาวนาคนใด หรือ สมาชิกของสมาคมที่ดำเนินการเกี่ยวกับข้าว สนใจที่จะเข้าร่วมโครงการ อาจทำได้ 2 วิธี คือ
1. สมัครเป็นสมาชิกของศูนย์ข้าวชุมชนในพื้นที่( คงไม่ต้องลาออกจากการเป็นสมาชิกสมาคม)
2. กรณีไม่มีศูนย์ข้าวชุมชนในพื้นที่ ก็ให้ไปจัดตั้งศูนย์ข้าวชุมชนขี้นใหม่ (พร้อมด้วยสมาชิก)แล้วมาขึ้นทะเบียนกับกรมการข้าว ด้วย (พร้อมจดทะเบียนวิสาหกิจชุมชน กับกรมส่งเสริมการเกษตร และ จดทะเบียนนิติบุคคล กับกระทรวงพาณิชย์ ซึ่งสามารถจะขอความช่วยเหลือจากโครงการได้
แหล่งข่าวสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย เผยว่า นายภาคิณ มุกสิสุวรรณ ได้ส่งหนังสือลาออกจากการเป็นอุปนายกสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทย ด้วยเหตุผลว่า มีภารกิจส่วนตัวมากไม่สามารถที่จะช่วยเหลืองานสมาคมชาวนาและเกษตรกรไทยได้อย่างเต็มที่ จึงขอลาออกจากตำแหน่งดังกล่าว นับตั้งแต่วันที่ 1 สิงหาคม 2565 เป็นต้นไป