เรื่องต้องรู้ "โควิดสายพันธุ์ไทย"

กรณี "โควิดสายพันธุ์ไทย" ที่สำนักงานสาธารณสุขของอังกฤษ (Public Health England - PHE) แถลงเมื่อ 27 พ.ค.ที่ผ่านมาว่า พบเชื้อโควิดกลายพันธุ์ชนิดใหม่ที่มาจากประเทศไทยในอังกฤษ เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา โดยตั้งชื่อให้ว่า VUI-21MAY-02 (C.36.3) ซึ่งกำลังสอบสวนเชื้อไวรัสโคโรนา "C.36.3" พบครั้งแรกในไทย จากกลุ่มคนซึ่งเดินทางมาจากอียิปต์ ในเอกสารของ PHE ระบุว่าเป็น ‘Thailand ex Egypt’ และมีรายงานในประเทศไทยจำนวน 1 ตัวอย่าง

ในขณะที่ปัจจุบันมีรายงานการพบสายพันธุ์นี้ใน 34 ประเทศ เช่น เยอรมนี สหรัฐฯ  อังกฤษ  สวิตเซอร์แลนด์  อียิปต์ เฉพาะในอังกฤษมีผู้ติดเชื้อนี้แล้วมากกว่า 109 คน 

สืบเนื่องจากรัฐบาลอังกฤษมีแผนยกเลิกข้อจำกัดทั้งหมดและการรักษาระยะห่างทางสังคมในวันที่ 21 มิ.ย.นี้ จึงจำเป็นต้องจับตาจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดรายใหม่ที่เพิ่มสูงขึ้นอีก  โดย3 ใน 4 ของผู้ติดเชื้อรายใหม่ทั่วอังกฤษเป็นสายพันธุ์ที่ตรวจพบครั้งแรกในอินเดีย (B1.617.2) และทำการตรวจเชิงรุกจนค้นพบสายพันธุ์ใหม่ชื่อ C.36.3 ที่ตรวจพบครั้งแรกในประเทศไทย เป็นกลุ่มบุคคลที่เพิ่งเดินทางมาจากอียิปต์ ยูเคพบสายพันธุ์นี้ 109 คน แต่ไม่มีหลักฐานว่าทำให้เจ็บป่วยรุนแรงหรือวัคซีนที่มีอยู่ใช้ไม่ได้ผล

สำหรับสหราชอาณาจักรกำลังเผชิญกับโควิดสายพันธุ์อินเดีย จำนวนเคสยืนยันล่าสุดวันที่ 26 พฤษภาคม ที่ผ่านมา อยู่ที่ 6,959 ราย โดยสัปดาห์ที่ผ่านมาเพียงสัปดาห์เดียว มีเพิ่มขึ้นถึง 3,535 ราย

"โควิดสายพันธุ์ไทย" กำลังสะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการส่งตรวจวิเคราะห์รหัสพันธุกรรมของไวรัสโควิด ซึ่งสำนักงานสาธารณสุขอังกฤษมีระบบเฝ้าระวังสายพันธุ์ใหม่และรายงานต่อสาธารณะเป็นประจำทุกสัปดาห์ ในขณะที่การเรียกชื่อสายพันธุ์ตามชื่อเมือง เเละประเทศอาจทำให้เกิดการตีตรากับประชาชนในเมืองและประเทศนั้นๆ
 

โควิดสายพันธุ์ไทย….อะไรยังไง 

นพ.มานพ พิทักษ์ภากร หัวหน้าศูนย์วิจัยเป็นเลิศด้านการแพทย์แม่นยำ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล โพสต์เฟซบุ๊คส่วนตัว ระบุว่า เมื่อคืนมีรายงานข้อมูลการติดตามสายพันธุ์ COVID-19 ของ Public Health England เผยแพร่ออกมา ซึ่งเป็นรายงานประจำอยู่แล้ว แต่มีข่าวที่หลายคนสนใจ คือมีข้อมูลสายพันธุ์ที่พบใหม่ (variant under investigation) ใน UK ที่ชื่อ C.36.3 พบผู้ติดเชื้อใน UK แล้ว 109 ราย และมีรายงานผู้ติดเชื้อสายพันธุ์นี้ใน 34 ประเทศทั่วโลก

หลายสื่อในอังกฤษใช้ nickname ว่า Thai variant หรือสายพันธุ์ไทย ด้วยเหตุผลคือ สายพันธุ์นี้ถูกรายงานเป็นครั้งแรกจากเมืองไทย ในผู้ที่เดินทางมาจาก Egypt และน่าจะตรวจพบว่าติดเชื้อ ถูกกักตัวอยู่ใน State Quarantine 1 ราย มีความเป็นไปได้ที่เชื้อนี้น่าจะเกิดขึ้นใน Egypt หรือประเทศแถบนั้น แล้วผู้ติดเชื้อเดินทางเข้าประเทศไทย และถูกดักจับได้ตามช่องทางปกติ

ไม่ได้แปลว่าสายพันธุ์นี้ระบาดในเมืองไทยโดยที่เราไม่รู้ หรือพบว่าติดเชื้อในประเทศเหมือนสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เรารู้จักดีไม่ว่าจะเป็น UK variant, Indian variant หรือ Brazil variant (ซึ่งเป็นตัวอย่างด้านไม่ดีของการใช้ชื่อประเทศหรือสถานที่มาเป็นชื่อสายพันธุ์ เพราะทำให้คนเข้าใจผิด แต่เป็นที่นิยมกันทั่วไป)

ลักษณะที่น่าสนใจของ C.36.3 คือมีตำแหน่งการกลายพันธุ์บน spike ที่สำคัญคือ L452R ซึ่งพบในสายพันธุ์อื่นก่อนหน้านี้ เช่น California variant (B.1.427, B.1.429) หรือ Indian variant (B.1.617.1 และ B.1.617.2) 

ข้อมูลเบื้องต้นพบว่า L452R นี้น่าจะมีผลให้การแพร่เชื้อเกิดง่ายขึ้น (increased transmissibility) และอาจดื้อต่อ antibody บ้าง แต่ไม่มากเท่า E484K ที่พบใน B.1.351 (South African variant)

ส่วนตำแหน่งการกลายพันธุ์อื่นยังไม่มีข้อมูลแน่ชัดว่ามีผลอะไรหรือไม่ถือเป็นเรื่องน่าตื่นเต้นดีครับ แต่ถ้ายังไม่มีการระบาดในประเทศไทยก็ไม่น่าห่วงเท่าไหร่ อย่างไรก็ดีควรต้องติดตามข้อมูลกันต่อไป
https://assets.publishing.service.gov.uk/.../Variants_of...

“หลายคนเดือดร้อนกับการใช้ชื่อสายพันธุ์ไทย ก็ต้องยอมรับว่าเป็นเรื่องที่เลี่ยงไม่ได้ ตราบใดที่เรายังใช้ชื่อยึดโยงสถานที่ ที่ผ่านมาเราคุ้นเคยกับสายพันธุ์อู่ฮั่น อังกฤษ บราซิล แอฟริกาใต้ รู้สึกเฉย ๆ เพราะไม่ใช่ประเทศเรา พอเจอชื่อสายพันธุ์ไทยก็รู้สึกเดือดร้อน ถ้าเราไม่ stigmatize กันด้วยชื่อ ก็ไม่มีประเด็นอะไรหรอก เอาใจเขามาใส่ใจเราครับ”  
 

โควิดสายพันธุ์ไทยรุนแรงแค่ไหน 

นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ศาสตราจารย์เชี่ยวชาญทางอายุรศาสตร์และทางระบบประสาท โพสต์เฟซบุ๊คเช้านี้ 28 พ.ค. ระบุว่า สายไทยผ่านอียิปต์ เลื่อนฐานะเป็นสายน่าสนใจ varinat under interest ยังไม่ถึงเป็นสายที่กังวลวิตก variant of concern อย่าง สายอังกฤษ อินเดีย แอฟริกา

ศ.คลินิกเกียรติคุณ นพ.อุดม คชินทร ที่ปรึกษา ศบค. เผยว่า ในที่ประชุมร่วมกับกระทรวงสาธารณสุขเมื่อเช้า อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ยืนยันว่า ยังไม่พบเชื้อโควิค 19 กลายพันธุ์ในประเทศไทย ตามที่สื่อมวลชนอังกฤษ รายงานข่าว ระบุไม่มีการส่งตัวอย่างเชื้อดังกล่าวตรวจสอบแต่อย่างใด ซึ่งการตรวจสอบการกลายพันธุ์ จะต้องได้รับการ ยืนยันมากกว่า 1 Lab

สำหรับสถานการณ์การแพร่ระบาดของประเทศไทย ยังไม่เอื้อต่อการกลายพันธุ์ เนื่องจากยังพบผู้ติดเชื้อเพียง 60 คนต่อประชากร 1 แสนคน ขณะที่ปัจจัยที่เอื้อต่อการกลายพันธุ์ส่วนใหญ่ เกิดในพื้นที่ที่พบผู้ติดเชื้อมากกว่า 75 คนต่อประชากร 1 แสนคน และ เชื้อโควิดที่ระบาดในประเทศไทย นับตั้งแต่เดือนเมษายนที่ผ่านมา มากกว่าร้อยละ 95 เป็นเชื้อโควิดจากสายพันธุ์อังกฤษอีกด้วย

ทั้งนี้ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม กล่าวระหว่างการตรวจเยี่ยมจุดบริการฉีดวัคซีนโควิด  นอกสถานพยาบาล ภายใต้ความร่วมมือระหว่างกรุงเทพมหานครและหอการค้าไทย ดำเนินการโดยศูนย์การค้าเอเชียทีค เดอะ ริเวอร์ฟร้อนท์ และโรงพยาบาลบางปะกอก 

“โควิดก็สามารถมีได้ทุกสายพันธุ์ ดังนั้นขออย่าไปวิตตกกังวลให้มาก เพราะสามารถรักษาได้ และวัคซีนที่มีอยู่ก็ใช้ป้องกันได้ สิ่งสำคัญคือ การไปฉีดวัคซีน”

ที่มา มานพ พิทักษ์ภากร

ข่าวที่เกี่ยวข้อง 

• "โควิดสายพันธุ์ไทย" ที่ปรึกษาศบค. ยืนยันยังไม่พบในประเทศ
• "โควิดสายพันธุ์ไทย"ยังไม่ถึงขั้นเป็นที่กังวลวิตกเหมือนสายพันธุ์อื่น