สธ.-สปสช. ลงพื้นที่แก้ปัญหา คลินิกชุมชนฯ ปฏิเสธออกใบส่งตัว

20 มีนาคม 2568 นายกองตรี ดร.ธนกฤต จิตรอารีรัตน์ ผู้ช่วย รมว.สาธารณสุข พร้อมด้วย น.ส.อมาวศรี เปาอินทร์ ผู้อำนวยการกลุ่ม สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเขต 13 กทม.และเจ้าหน้าที่กองกฎหมาย กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ พร้อมด้วยอนุกรรมการหลักประกันสุขภาพพื้นที่เขต 13 กทม. และอนุกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุขระดับเขตพื้นที่เขต 13 กทม.

รวมถึงคณะเจ้าหน้าที่จาก สธ. และ สปสช. ร่วมกันลงพื้นที่คลินิกเวชกรรมอัมรินทร์ และคลินิกพรหมธาดาคลินิกเวชกรรม (สาขาบึงกุ่ม) แขวงคลองกุ่ม เขตบึงกุ่ม กทม. ซึ่งเป็นคลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่นในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จากจำนวนทั้งหมด 20 แห่งในกรุงเทพฯ ที่ถูกร้องเรียนจากประชาชนสิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตรทอง) โดยระบุว่า คลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่น มีข้อจำกัดในการออกใบส่งตัวของผู้ป่วยกรณีที่ต้องการไปรับการรักษาต่อยังหน่วยบริการที่มีศักยภาพกว่าในพื้นที่และทำให้ผู้ป่วยที่ต้องการใบส่งตัวไม่ได้รับความสะดวก

ทั้งนี้ เพื่อร่วมกันรับฟังปัญหาพร้อมกับหารือถึงแนวทางการแก้ไข โดยมีผู้บริหารคลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่นทั้ง 2 แห่ง และผู้บริหารจากโรงพยาบาลนพรัตน์ราชธานีซึ่งเป็นโรงพยาบาลแม่ข่ายที่รับส่งต่อผู้ป่วยจากทั้ง 2 คลินิกร่วมกันลงพื้นที่และให้ข้อมูลพร้อมกับปรึกษาหารือร่วมกัน 

จุดแรก คณะฯ ได้เดินทางไปยังคลินิกเวชกรรมอัมรินทร์ ซึ่งมีนายธนวัฒน์ โชติวิทยาพงศ์ เจ้าของคลินิกดังกล่าวให้การต้อนรับ และให้ข้อมูลว่า ทางคลินิกฯ มีความตั้งใจ และมุ่งมั่นที่จะดูแลสุขภาพของประชาชนสิทธิบัตรทองอย่างเต็มที่ เพราะผู้ป่วยเกือบทั้งหมด หรือคิดเป็น 95% ก็เป็นผู้ป่วยสิทธิบัตรทองในพื้นที่แต่สาเหตุที่คลินิกฯ ปฏิเสธออกใบส่งตัวให้ผู้ป่วยสิทธิบัตรทอง

เนื่องจากเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่ย้ายสิทธิมาจากหน่วยบริการอื่นซึ่งเป็นหน่วยบริการที่ไม่ออกใบส่งตัวให้กับผู้ป่วย ทำให้ผู้ป่วยเลือกย้ายสิทธิมาที่คลินิกเวชกรรมอัมรินทร์ และขอขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยบริการประจำ อีกทั้งผู้ป่วยยังต้องการให้ออกใบส่งตัวทันทีอีกด้วย ทั้งที่โรค หรืออาการคลินิกฯ สามารถรักษาได้ 

ทั้งนี้ ที่ผ่านมาตั้งแต่เดือน ต.ค. 2567 - ก.พ. 2568 มีผู้ป่วยย้ายสิทธิมาประมาณ 900 คน และเป็นผู้ป่วยโรคเรื้อรัง ประมาณ 166 คน ซึ่งในจำนวนนี้มีประมาณ 10% ที่จำเป็นต้องมีใบส่งตัว ซึ่งคลินิกฯ ก็ดำเนินการให้แต่ก็มีอีกส่วนที่ปฏิเสธเนื่องจากสามารถรักษาที่คลินิกฯ ได้

ทั้งนี้ ยอมรับว่า คลินิกฯมีความกังวลว่า จะมีผลกระทบต่อการบริหารจัดการเนื่องจากจำนวนการส่งต่อผู้ป่วยที่มากขึ้นทำให้เกิดปัญหาสภาพคล่องโดยเฉพาะในกรณีที่คลินิกฯ จะต้องตามจ่ายชดเชยในการส่งตัวผู้ป่วยไปรักษาจึงเลือกที่จะออกใบส่งตัวกรณีผู้ป่วยที่มาลงทะเบียนกับคลินิกฯ รายใหม่กับผู้ป่วยที่คลินิกฯ สามารถทำการรักษาได้เท่านั้น

ในส่วนผู้ป่วยเดิมที่ขึ้นทะเบียนกับคลินิกเป็นหน่วยบริการประจำอยู่แล้วและที่ต้องใช้ใบส่งตัวเพื่อไปรักษาทางคลินิกก็ดำเนินการออกใบส่งตัวให้ทุกราย และไม่เคยปฏิเสธ 

อย่างไรก็ตาม อยากให้เครือข่ายหรือกลุ่มเจ้าของผู้ประกอบการคลินิกเวชกรรมในพื้นที่กทม.ได้ร่วมกันหารือพูดคุยระหว่างกัน และต้องขอร้องให้ทำหน้าที่ออกใบส่งตัวให้กับผู้ป่วยที่ได้ขึ้นทะเบียนกับคลินิกเป็นหน่วยบริการประจำเพราะหากไม่ออกใบส่งตัวให้ก็จะเกิดเหตุผู้ป่วยย้ายสิทธิไปยังคลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่นอื่น ๆ และจะทำให้ภาระการออกใบส่งตัว และการตามจ่ายชดเชยไปเป็นภาระกับคลินิกนั้น ๆ 

จุดต่อมาคณะฯ เดินทางต่อไปยังคลินิกพรหมธาดาคลินิกเวชกรรม (สาขาบึงกุ่ม) ซึ่งมี พ.ต.อ.ดร.ณพัศ เนติวรรธนะ เจ้าของคลินิกให้การต้อนรับ และให้ข้อมูลว่า สาเหตุที่ทางคลินิกฯ ได้ปฏิเสธการออกใบส่งตัวผู้ป่วย ซึ่งมีจำนวนประมาณ 170 คน ส่วนหนึ่งเป็นผู้ป่วยที่เคยไปรับบริการยังโรงพยาบาลเป็นประจำแต่ทางคลินิกฯ ได้ตรวจวินิจฉัยแล้วพบว่า เป็นโรค หรืออาการที่สามารถรับการดูแลรักษาที่คลินิกได้ จึงขอปฏฺิเสธการออกใบส่งตัวให้และผู้ป่วยก็เข้าใจอย่างดี แต่จะมีบ้างที่ไม่ได้รับความสะดวกเหมือนเดิมจึงนำไปสู่การร้องเรียน

อย่างไรก็ดี คลินิกฯได้ให้คำแนะนำและอธิบายเกี่ยวกับการออกใบส่งตัวของผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งยืนยันว่า หากเป็นโรคหรืออาการที่เกินกว่าศักยภาพของคลินิกฯจะรักษาได้ก็จะส่งตัวผู้ป่วยทุกครั้งแต่ในส่วนโรคที่คลินิกฯ มีศักยภาพและมียาประจำไว้คอยบริการก็จะขอรักษาผู้ป่วยเอง 

หลังจากลงพื้นที่ นายกองตรี ดร.ธนกฤต จิตรอารีรัตน์ ผู้ช่วย รมว.สาธารณสุข กล่าวว่า ประชาชนได้ร้องเรียนกรณีคลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่น ไม่ได้ออกใบส่งตัวให้กับผู้ป่วยซึ่งมีจำนวน 20 แห่งในกรุงเทพฯ จึงมอบหมายให้กองกฎหมาย สบส. และ สปสช. ได้ร่วมกันลงพื้นที่ตรวจสอบและรับฟังปัญหา พร้อมกับสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุที่ไม่ได้ออกใบส่งตัวเกิดจากเรื่องอะไร

ทำให้ทราบว่า กรณีผู้ป่วยที่มาขึ้นทะเบียนใหม่กับคลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่น และต้องการใบส่งตัวเพื่อไปรับบริการที่โรงพยาบาลทันที และทำให้คลินิกฯ มีภาระในการรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการตามจ่ายค่ารักษา และเกิดเป็นปัญหาสะสมเพราะมีผู้ป่วยต้องการขอใบส่งตัวจำนวนมาก 

ทั้งนี้ ต้องขอให้คลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่นต่าง ๆ ในกทม.ให้ความร่วมมือในการส่งต่อผู้ป่วยกรณีที่ไม่มีศักยภาพมากพอจะรักษาได้ โดยเฉพาะประชาชนหรือผู้ป่วยสิทธิบัตรทองที่อาจมีภูมิลำเนาและมีสิทธิอยู่ที่หน่วยบริการประจำในต่างจังหวัด แต่เมื่อย้ายมาที่กรุงเทพฯและผู้ป่วยมีสิทธิจะย้ายสิทธิการขึ้นทะเบียนและหากผู้ป่วยต้องได้รับการดูแลต่อเนื่องก็ขอให้คลินิกที่รับขึ้นทะเบียนผู้ป่วยบัตรทองได้ออกใบส่งตัวเพราะเป็นสิทธิของผู้ป่วยโดยตรง

ในประเด็นที่ได้นำเสนอถึงปัญหา รวมถึงข้อมูล และสาเหตุจากการไม่ส่งตัว และผลกระทบจากการให้บริการนั้น สธ. และ สปสช. จะนำข้อมูลไปปรับปรุงเพื่อพัฒนาระบบให้ดียิ่งขึ้น โดยเป้าหมายสำคัญก็คือเพื่อให้ประชาชนได้รับประโยชน์สูงสุด 

นอกจากนี้ในส่วนงบประมาณที่คลินิกมีความกังวลนั้น สปสช. ได้ปรับปรุงการจ่ายชดเชยสำหรับคลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่นในกรุงเทพฯ ที่จัดสรรงบประมาณเพิ่มเติมโดยจ่ายตามภาระโรค หากคลินิกฯ หรือหน่วยบริการใดในกรุงเทพฯ ที่ให้บริการผู้ป่วยจำนวนมากก็จะได้งบประมาณเหมาจ่ายรายหัวในส่วนการดูแลผู้ป่วยนอกเพิ่มขึ้นตามภาระงานซึ่งจะเป็นส่วนหนึ่งที่จะช่วยให้คลินิกฯ

มีงบประมาณเพิ่มขึ้นและไม่มีการผลักผู้ป่วยที่ต้องการใบส่งตัวไปมาระหว่างคลินิกด้วยกันซึ่งเป็นแนวทางการจัดการที่อำนวยความสะดวกให้กับประชาชนสิทธิบัตรทอง ที่ สปสช. มุ่งเน้นให้ผู้ป่วยได้รับบริการปฐมภูมิที่อยู่ใกล้บ้านใกล้ใจ เดินทางสะดวก ไม่เป็นภาระค่าใช้จ่าย และมีคุณภาพมาตรฐานในการให้บริการให้มากที่สุด  

ตอนท้ายของการหารือร่วมกันผู้บริหารคลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่นทั้งสองแห่ง ยืนยันว่าจะออกใบส่งตัวให้กับผู้ป่วยและขอขอบคุณที่ สธ. และ สปสช. ให้ความสำคัญในการรับฟังปัญหาและพร้อมจะปรับปรุงแก้ไข

นอกจากนี้ในส่วนประเด็นที่ สปสช. จะเพิ่มเติมงบประมาณเพื่อเบิกจ่ายให้กับคลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่นที่มีผู้ป่วยมาก หรือเพิ่มเติมตามภาระโรค ซึ่งจะทำให้คลินิกเวชกรรมชุมชนอบอุ่นในกรุงเทพฯ มีความมั่นใจในการให้บริการมากขึ้นด้วย