ใกล้วิกฤต "เลือด" สำรองในคลังขาดแคลน เร่งคนสุขภาพดีบริจาคโลหิตช่วยผู้ป่วย

รองศาสตราจารย์แพทย์หญิงดุจใจ ชัยวานิชศิริ ผู้อำนวยการศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย กล่าวว่า จากสถิติการเบิกขอใช้โลหิตของโรงพยาบาลทั่วประเทศ 1 เดือนย้อนหลัง พบว่า เบิกขอใช้โลหิตเฉลี่ยวันละ 7,305 ยูนิตต่อวัน แต่สามารถจ่ายโลหิตได้เฉลี่ยวันละ 3,237 ยูนิตต่อวัน หรือร้อยละ 44 เท่านั้น แสดงถึงโลหิตคงคลังเริ่มขาดแคลนทั่วประเทศ เมื่อสถานการณ์โลหิตไม่พอจ่าย ทำให้ต้องดึงเลือดสำรองคงคลังที่สำรองไว้ใช้ในกรณีฉุกเฉินหรือเกิดเหตุอันร้ายแรงมาใช้จำนวนมาก เพื่อให้สามารถจ่ายได้อย่างทันท่วงที

ทั้งนี้ ยังเกิดจากช่วงฝนตก น้ำท่วม ทำให้ประชาชนออกมาบริจาคโลหิตน้อยลง ขณะที่ศูนย์บริการโลหิตฯ ต้องส่งโลหิตช่วยเหลือโรงพยาบาลในเขตจังหวัดที่เกิดสถานการณ์น้ำท่วม โดยเป้าหมายการจัดหาโลหิตนั้น ควรมีผู้บริจาคโลหิตร้อยละ 3 ของประชากรทั่วประเทศจึงจะเพียงพอ แต่การจัดหาโลหิตสามารถจัดหาได้เพียงร้อยละ 1.68 ของประชากรเท่านั้น

สำหรับความถี่ในการบริจาคโลหิตปีงบประมาณ 2567 (1 ตุลาคม 2566 – 30 กันยายน 2567) มีผู้บริจาคโลหิตปีละ 1 ครั้งเพียง 1,043,942 คน ผู้บริจาคโลหิต ปีละ 2 ครั้ง เพียง 318,973 คน ยังไม่เป็นไปตามเป้าหมายการจัดหาโลหิตฯ ส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยที่รอรับการผ่าตัดเป็นจำนวนมาก เพราะต้องมีโลหิตสำรองไว้ระหว่างการผ่าตัด 2 - 3 ยูนิต

ในกรณีที่มีอาการรุนแรงจะต้องใช้ 5 - 10 ยูนิตต่อครั้ง ตลอดจนผู้ป่วยโรคเลือดที่จำเป็นต้องใช้โลหิตในการรักษาอย่างน้อยเดือนละ 1-2 ยูนิต อาทิ โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย โรคเกล็ดเลือดต่ำ หากไม่ได้รับโลหิตได้อย่างทันท่วงทีจะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยได้   

สัญญาณเตือนระดับปริมาณโลหิตสำรองคงคลัง

• ระดับสีเขียว หมายถึง โลหิตคงคลังมีปริมาณเพียงพอในการสำรองจ่าย  
• ระดับสีเหลือง หมายถึง โลหิตคงคลังเริ่มเข้าสู่ภาวะโลหิตขาดแคลน
• ระดับสีแดง หมายถึง ภาวะวิกฤติโลหิตขาดแคลน