อย่าชะล่าใจ Long Covid หลายอาการยังไม่มียารักษา และป้องกันไม่ได้

นางซิกัล อัทซ์มอน ประธานเจ้าหน้าที่บริหารและผู้ก่อตั้ง เมดิกซ์ โกลบอล เปิดเผยว่า แม้ภาพรวมของสถานการณ์โควิด -19 จะมีทิศทางบวกมากขึ้น เมื่อสายพันธุ์โอมิครอนมีอันตรายคุกคามน้อยกว่าสายพันธุ์เดลตา เพราะอัตราการเข้ารักษาในโรงพยาบาลยังคงต่ำอยู่ การฉีดวัคซีนมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการควบคุมโรค รวมทั้งการป้องกันความเสี่ยง ที่ยังต้องระมัดระวังตัว ปฏิบัติตามคำแนะนำของกระทรวงสาธารณสุข แต่สิ่งที่น่ากังลว และไม่สามารถมองข้ามได้ คือ อาการลองโควิด (Long Covid) ของผู้ป่วยโควิด -19 แล้วมีอาการต่อเนื่องหลังจากหากป่วยโควิดแล้ว

อาการของลองโควิด เป็นอาการที่อาจเกิดมาตั้งแต่ผู้ป่วยได้รับเชื้อโควิด -19 ใน 6 สัปดาห์ โดยอาการที่พบบ่อย ได้แก่ เหนื่อย หายใจสั้น หายใจลำบาก สูญเสียการรับกลิ่น ความจำสั้นลง โฟกัสอะไรไม่ได้ เกิดความวิตก มีอาการโรคซึมเศร้า สมองล้า ทำอะไรช้าลง เครียด ภาวะความรู้คิดบกพร่อง มีภาวะทางด้านจิตใจ ซึ่งอาการเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อการทำงาน และการใช้ชีวิตประจำวันของผู้ป่วย 

จากการศึกษา พบว่าอาการลองโควิดในผู้หญิง จะมีอาการปวดหัว ปวดท้อง วิตกกังวล ซึมเศร้า ส่วนผู้ชายจะหายใจลำาก มีภาวะทางสมอง ส่วนผู้ป่วยที่อายุน้อย จะมีอาการ ปวดหัว ปวดท้อง ซึมเศร้า ผู้ป่วยอายุมาก จะมีภาวะเกี่ยวกับสมอง ในขณะที่อาการลองโควิด ในผู้ป่วยชาวตะวันตกและเอเชีย พบว่าไม่มีอะไรที่ต่างกัน นอกจากนี้ ผลกระทบจากโควิด -19 อาจส่งผลถึงโรคอื่นๆ ทั้งโรคปอด และหัวใจ ในระยะ 1-2 ปี 

นายแพทย์เดวิด เซลเซอร์ ผู้อำนวยการฝ่ายการแพทย์ของเมดิกซ์ โกลบอล กล่าวว่า อาการที่เกิดขึ้น ขณะนี้แพทย์ก็ยังไม่สามารถเข้าใจได้ทั้งหมด และยังมีการศึกษาวิจัยกันอย่างต่อเนื่อง  และที่สำคัญคือ ขณะนี้ ยังไม่มีวิธีการป้องกันไม่ให้เป็นลองโควิด แต่เชื่อว่า อนาคตจากการศึกษาวิจัยอย่างต่อเนื่อง จะทำให้หาทางทำความเข้าใจ และป้องกันอาการลองโควิดได้ อย่างไรก็ตาม ประเมินว่า ถ้าได้รับการรักษาตั้งแต่เริ่มต้นที่เป็นโควิด -19 อาจลดการเป็นลองโควิดได้  

การป้องกันเบื้องต้น แนะนำว่า ให้ทำความเข้าใจและรับมือกับภาวะลองโควิด โดยปัจจัยสำคัญด่านแรก คือ สุขภาพของแต่ละคน ในปัจจุบัน มีรายงานอาการต่าง ๆ มากกว่า 200 ลักษณะอาการในผู้ป่วยลองโควิด อาการที่พบ ได้แก่ เจ็บหน้าอก พูดลำบาก วิตกกังวลหรือซึมเศร้า ปวดกล้ามเนื้อ มีไข้ สูญเสียการรับกลิ่น และสูญเสียการรับรส เป็นต้น โดยอาจจะมีอาการดังกล่าวประมาณ 3 – 9 เดือน ซึ่งจะต้องศึกษาเพิ่มเติมต่อไปอีก

การตรวจสุขภาพเป็นประจำ รวมถึงทดสอบการทำงานของปอด วิเคราะห์การทำงานของหัวใจ และการตรวจภาวะภูมิแพ้ ควบคู่ไปกับโปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพที่ครอบคลุมถึงการฝึกหายใจและออกกำลังกาย ตรวจวัดระดับวิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระอย่างสม่ำเสมอ รับวัคซีนและอาหารเสริมวิตามินเพื่อเพิ่มระดับภูมิคุ้มกัน รวมถึงแนวทางอื่นๆ ที่ช่วยดูแลสุขภาพของผู้ป่วยให้ฟื้นตัวจากโควิด-19 เมื่อได้เรียนรู้เกี่ยวกับลองโควิดและผลกระทบของภาวะนี้มากขึ้น ก็จะสามารถช่วยผู้ป่วยที่ต้องการฟื้นฟูจากอาการต่าง ๆ ได้ดีมากขึ้นด้วย

นอกจากนี้ งานวิจัยล่าสุดในวารสารวิทยาศาสตร์ Cell ระบุว่า ผู้ที่ยังมีเชื้อโคโรนาหลงเหลืออยู่ จะมีแอนติบอดีบางอย่างเกิดขึ้นมาต่อต้านเนื้อเยื่อหรืออวัยวะของตนเอง (เรียกว่า ออโตแอนติบอดี) และการระบาดของไวรัสเอปสไตน์บาร์ (Epstein-Barr virus) ก็ดูจะเสี่ยงมากขึ้น ทีมนักวิจัยกว่า 50 คน พบว่ามีจุดที่สามารถบ่งชี้ได้แต่เนิ่นๆ และมีแนวโน้มจะสัมพันธ์กับอาการที่ยังคงเป็นอยู่ ไม่ว่าการติดเชื้อนั้นจะรุนแรงหรือไม่ก็ตาม