ข่าวการกลับมาของ "ดร.วิษณุ เครืองาม" เจ้าของฉายา "เนติบริกร" ของรัฐบาลได้รับความสนใจและถูกพูดถึงจากสังคมโดยเฉพาะแวดวงการเมืองไทยอีกครั้งท่ามกลางกระแสปัญหารุมเร้ารอบด้านของรัฐบาล
โดยเฉพาะนายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี ที่ขณะนี้ประสบปัญหาประเด็นการเสนอชื่อ นายพิชิต ชื่นบาน เป็นรัฐมนตรี ภายหลังจากที่ศาลรัฐธรรมนูญมีมติเสียงข้างมาก 6 ต่อ 3 มีคำสั่งรับคำร้องของ 40 สว.ไว้พิจารณาเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคมที่ผ่านมา
การเตรียมลงนามแต่งตั้ง นายวิษณุ เครืองาม อดีตรองนายกรัฐมนตรี ฝ่ายกฎหมาย สมัยรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นที่ปรึกษาสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี (สลค.) ของนายเศรษฐา ในครั้งนี้จึงถูกจับตามองเป็นพิเศษ
หากย้อนกลับไปกระแสข่าวการดึง นายวิษณุ เครืองาม มานั่งเป็นที่ปรึกษาสำนักเลขาธิการ ครม. นั้น เกิดขึ้นเพียงไม่กี่วันหลังจากศาลรธน.รับคำร้อง 40 สว.
โดยนายเศรษฐา นายกรัฐมนตรี กล่าวยอมรับในการสัมภาษณ์กับสื่อมวลชนเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม ที่ศูนย์การค้าสามย่านมิตรทาวน์ว่า ได้เดินทางไปพบและขอคำแนะนำจากนายวิษณุ ที่บ้านพักเมื่อช่วงสายของวันเสาร์ที่ 25 พฤษภาคมที่ผ่านมาแต่ไม่ขอพูดถึงในรายละเอียดของการหารือดังกล่าว
แหล่งข่าวทำเนียบรัฐบาล เปิดเผยกับฐานเศรษฐกิจว่า การพบกันของนายกฯเศรษฐา กับนายวิษณุ ที่บ้านพักของนายวิษณุ นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ได้พบปะหารือกัน
แต่ก่อนหน้านั้นนายกฯเศรษฐาเคยปรึกษานายวิษณุ ถึงข้อกฎหมายบางประเด็นหลังจากออกมติครม.ไปเรื่องหนึ่งซึ่งนายกฯเกรงว่าจะเป็นมติครม.ที่มีปัญหา และก็มีการปรึกษามาเป็นระยะ
"จนถึงขั้นที่นายกฯเศรษฐา ทาบทามนายวิษณุช่วยมาเป็นรองนายกรัฐมนตรีด้านกฎหมายให้กับรัฐบาล แต่ทว่านายวิษณุปฏิเสธด้วยความสุภาพ เนื่องจากอายุมากแล้ว และมีปัญหาเรื่องสุขภาพ แต่ก็รับที่จะมาช่วยให้คำปรึกษาที่สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรีเท่านั้น"
เกิดเมื่อวันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2494 ที่อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เดิมชื่อว่า "พิธาน เครืองาม" บุตรชายของ "บุญทรง เครืองาม" และ "ถาวร เครืองาม" มีน้องสาวชื่อ ศิริมา นิลรัตน์ น้องชายชื่อ พลอากาศตรี นายแพทย์ เฉลิมชัย เครืองาม สมาชิกวุฒิสภา และศาสตราจารย์ ดุสิต เครืองาม สมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ
นายวิษณุ เครืองาม สมรสกับ วัชราภรณ์ เครืองาม มีบุตรชาย 1 คน ชื่อ วิชญะ เครืองาม เป็นคณะกรรมการที่ปรึกษาเพื่อกำกับการปฏิรูปกฎหมายสมรสกับ นันทนัช ศิรธรานนท์ บุตรี เจตน์ ศิรธรานนท์
หลังจากเรียนจบเริ่มทำงานเป็นอาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2515 ต่อมาในปี พ.ศ. 2529 ได้ย้ายไปสอนที่คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และได้รับตำแหน่งศาสตราจารย์ในปี พ.ศ. 2534
ก่อนที่ในปี พ.ศ. 2534 วิษณุ เครืองาม จะได้เริ่มต้นเส้นทางอาชีพนักการเมือง ด้วยการได้รับแต่งตั้งเป็นรองเลขาธิการคณะรัฐมนตรี และในปี พ.ศ. 2536 ได้รับแต่งตั้งเป็นเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ตำแหน่งนี้ได้ดำรงตำแหน่งจนถึงปี พ.ศ. 2545
จากนั้นในปี พ.ศ. 2545 วิษณุ เครืองาม ได้รับแต่งตั้งเป็นรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลของนายทักษิณ ชินวัตร และดำรงตำแหน่งจนถึงปี พ.ศ. 2549 ในปี พ.ศ. 2557 ได้รับแต่งตั้งเป็น รองนายกรัฐมนตรี ในรัฐบาลของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา และดำรงตำแหน่งจนถึงวันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2566
ปลายปี 2545 หลังจากเข้ารับตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีสมัยรัฐบาลนายทักษิณ ชินวัตร นายวิษณุ ได้รับฉายาจากผู้สื่อข่าวสายทำเนียบรัฐบาลว่า "เนติบริกร" เนื่องจากเป็นมือกฎหมายของรัฐบาลมาทุกสมัยในตำแหน่ง "เลขาธิการคณะรัฐมนตรี" ซึ่งมีส่วนในการชี้ช่องกระบวนการบังคับใช้กฎหมายและการออกกฎหมายต่าง ๆ เป็นเลิศในการพลิกแพลงการใช้กฎหมายที่รัฐบาลมีความชอบธรรมและได้เปรียบฝ่ายที่เห็นต่างอยู่เสมอ
ในปี 2534 สมัยรัฐบาลพล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ นายวิษณุ โอนไปดำรงตำแหน่ง รองเลขาธิการคณะรัฐมนตรี สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ก่อนขึ้นเป็น "เลขาธิการคณะรัฐมนตรี" ในรัฐบาลชวน หลีกภัยในปี 2536 และได้เข้าร่วมงานการเมืองอีกครั้งในรัฐบาลทักษิณ ชินวัตร ในปี 2545 โดยรับตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี (2 สมัย) รับผิดชอบงานเกี่ยวกับกฎหมายของรัฐบาล ในปี 2557 - 2562 รับตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา
นายวิษณุ นับเป็นข้าราชการมืออาชีพที่สามารถตอบสนองความต้องการของฝ่ายการเมืองได้อย่างสมบูรณ์แบบ เมื่อมีปัญหาทางด้านกฎหมายชื่อนี้จึงถูกพูดถึงและได้รับการยอมรับในฝีมือเป็นลำดับแรก และมักถูกเลือกมาให้บริการด้านกฎหมายกับรัฐบาลมาอย่างต่อเนื่องตลอดระยะเวลาหลายสิบปีที่ผ่านมานับตั้งแต่สมัยรัฐบาลนายทักษิณ ชินวัตร จนถึงรัฐบาลพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ไม่เว้นแม้แต่นายเศรษฐา นายกรัฐมนตรีเองที่วันนี้ยังต้องขอคำปรึกษาจาก เนติบริกร ที่ชื่อ ดร.วิษณุ เครืองาม คนนี้เช่นกัน