ก่อนนี้ไปเชียงรายถ้าใช้เครื่องบินก็นับว่าราคาแพงโขอยู่ แถมยังเที่ยวบินน้อย ถ้ามิใช่พ่อเลี้ยงแม่เลี้ยงปิ๊กบ้านไปคุมงานการค้า คนธรรมดาจะไปเที่ยวท่องแล้วไซร้ การเดินทางสิบๆปีก่อนจึงมันเปนทางรถยนต์เสียมากกว่าเส้นทางตั้งต้นประเภทว่าพิจิตร_พิษณุโลกทองแสนขัน_เด่นชัย ขาขึ้นไปนั้นจะขออนุญาตตัดตอนออกไปก่อนเอาว่าเริ่มกันที่ลำปางไปเลย
เดิมทีเส้นทาง on the road ไปเชียงรายคนเมืองมักเริ่มจากลำปางผ่านอำเภอวังเหนือ จุดสามประสบของลำปาง เชียงรายและพะเยา มีน้ำพุร้อนธรรมชาติ พุ่งสวยขึ้นฟ้าหอมกลิ่นดินทาแลแร่ธาต
ทีนี้ว่าหากจะมุ่งเข้าเชียงรายจากเชียงใหม่ บนเส้นทางคดเคี้ยวผ่านโตรกผานั้นยังไม่เปนสี่เลนดีนักสักครึ่งทางแม่สรวยจะเจอร้านซุปเปอร์คลาสสิกอยู่ทางขวามือเปนร้านที่เขาสร้างขึ้นอย่างว่ากระท่อมไม้ซุง_log cabin ตั้งอยู่แบบว่า Country of nowhere สวยล้ำงามขนาด หลังกระท่อมกว้างนั้นเปนโตรกน้ำไหล มีไผ่มีเฟื่องฟ้าชื่อว่า “ร้านสวนจริณ” ที่นี่ ทำเค้ก ทำพาย ทำทาร์ต ได้มาตรฐานอังกฤษ เต็ม100% ของที่ง่ายแต่อร่อยคือทาร์ตมะนาวและผลไม้ตามฤดูกาลของเขา กับข้าวเปนแบบมาตรฐานทั่วไปกะเพราเนื้อ ปอเปี๊ยะ กินรองท้องได้
ส่วนที่เเท้จริงและถูกต้องของเขาคือ porridge ข้าวโอ๊ตต้มกวนกับนมน้ำตาลทรายแดง ยามจะกินตัดเนยเสี้ยวใส่ลงไปเอาหอมมันแล้วตัดด้วยเกลือเปนของที่ถูกต้องฟูนุ่มตรงตามต้นตำรับเมืองฝรั่งทุกประการ ที่ร้านนี้มีของฝากขายคือไม้เท้าไผ่แกร่งเดินเขา ตำรับของ เซอร์ ฮิลพิกกี้ สไมท์ ถอดพับเอาพกพาได้ เวลาไต่เขาเอาบิดเกลียวเข้า ก็ใช้งานได้ทันที ควรซื้อหาไว้เผื่อเดินป่าขึ้นดอยช่วยพยุงตัวดีนักหนา ส่วนชาวครัวนั้นเขามีที่บีบมะนาวด้ามไม้สักทองกระชอนทองเหลืองที่บีบกระเทียมทรวดทรงเดียวกัน สวยงามน่าใช้ได้กลิ่นอายป่าเหนืออันมั่งคั่งและบริบูรณ์
เข้าเวียงเชียงรายแล้วเลยอนุสาวรีย์พญามังรายไปนิด จะมีบ้านทาสีดำขาวอย่างทิวดอคำเมืองชื่อ “สลุงคำ” (ขันทอง) ขายของอย่างพวก roast ชิ้นเนื้อสันรมควันไส้อั่วไส้กรอก ซี่โครงย่าง กินกับพริกหนุ่มพริกอ่อง พริกอีเก๋ แกงแค ขากบ แหนมหม้อในบรรยากาศรับรองทูตานุทูตได้อย่างไม่อายใคร โดยเฉพาะ หนังแคบหมูทอดพองกรอบกร๊วบตรงวงเวียนกลางเมืองยังมีร้านขายบัวลอย ชื่อบัวลอย“มือถือ” ยุคนั้น(1990s) ใครมีถือก็ถือว่าแน่ รสชาติกลอมกล่อมหอมมัน
ยามเช้าจะออกไปตรวจเหมืองสำรวจทรัพยากรโดโลไมท์เขาเตรียมสำรับคับค้อนมาจากตลาด เปนแกงเหนือชื่อแกงกระด้างหมายว่าด้วยอากาศหนาวเเละเจลาตินชิ้นหมูเมื่อแกงใส่เครื่องเผ็ดนวลทิ้งไว้ก็จับกันเปนเยลลี่วุ้นอ่อนๆ_กระด้างขึ้นมา กินกับ ข้าวเหนียวข้าวนึ่งนอนใบตองแลตำบะหนุน
ซึ่งเขาเอาขนุนอ่อนๆทั้งลูกไปเผา แกะเอามาตำในครกใส่เค็มน้ำปู๋ (ปูนาตำเคี่ยวเกลือและใบตะไคร้) เผ็ดพริกย่างพริกคั่ว และ หนังปอง คือว่าหนังควายเผาขูดไหม้ทิ้งทำให้พอง (ปอง) เคี้ยวสากลิ้น
อนึ่งว่าเวลานี้ขนุนอ่อน เอาดองเข้าในน้ำเกลือ brine อัดกระป๋อง ส่งไปขายอังกฤษเยอรมันเปนดิบเปนดี ด้วยฝรั่งยามนี้ชอบกินวิถีวีแกน ใช้ขนุนอ่อนแทนเนื้อสัตว์
ถ้าว่าเลาะออกไปริมน้ำโขงทางสามเหลี่ยมทองคำ ลงเรือข้ามไปบนเกาะที่เขาเรียก No man’s land ก็ยังมีบ่อนคาสิโน พื้นห้องนอนปูไม้กระดานหนาหน้ากว้างเปนศอก ทำกับข้าวแบบง่ายๆแต่อร่อยเอร็ดทั้งก๋วยเตี๋ยวปลาแม่น้ำทอดราดพริก ผัดผัก เตรียมพร้อมให้นักเล่นธุรกรรมได้คลายหิวกันตลอดเวลา
กลับเข้ามาโดยข้ามน้ำโขงแล้วที่เชียงแสนนั้นหลังโรงพักยังมีร้านข้าวต้มโต้รุ่ง เรียกให้ผัดหมูสับกับหนำเลี้ยบโรยกระเทียมเจียวมากินสู้ลมหนาว ให้เขาสับด้วยอีโต้เคาะเม็ดในมันมากินเล่นด้วย อร่อยจนต้องสั่งเพิ่มสองจานแกล้มด้วยวอดก้าขาวใสได้มาแต่เมืองรุสเซีย ส่วนที่ดอยตุงมีผลไม้สด ตามฤดูกาล บางวันมีพลับ บางวันมีพีช มีร้า “ครัวตำหนัก” ทำกับข้าวอย่างที่สมัยนี้เรียกกันว่ากับข้าวคลีน จำพวกแกงส้มผักรวม น้ำพริกข่าใส่ถั่วแมคาเดเมีย รับประทานกับข้าวไร่ซ้อมมือหุงร้อนๆ อิ่มอร่อยสบายท้องเปนหนักหนา
หากวนจะขึ้นไปดอยไร่ชายุนนาน จะต้องเเวะเสียหน่อยคือสุกี้ยุนนานของ “เจ๊เหมย” เธอให้หม้อหยวนโล้วใหญ่อัดไฟถ่านคุ แล้วต้มลวกเครื่องสุกี้ทั้งเกี๊ยว ทั้งเผือกลูกชิ้นสับ เต้าหู้ฝา โรยผักกลิ่น เอาไว้รอท่า ซดร้อนๆท่ามกลางลมฝนลมหนาว กับ เครื่องดื่มใสๆฟองๆสักนิดเปนการเรียกกำลัง หม้อสุกี้นี้ใหญ่นักควรล้อมวงสักหกคนขึ้นไปจึงได้คำว่ากำลังเหมาะ
ขึ้นไปถึงดอยคอยมองหาที่นอนแล้ว ชาวไร่ชาเจ้าถิ่นยังอุตส่าห์ไปหาทอดเห็ดหอมสดมารับรอง กินกับขาหมูทำพะโล้ทั้งขา แกล้มหมั่นโถวขาว แล้ว ตัดเลี่ยนด้วยปลากระป๋องมหาชัยยำกับยอดใบชาที่เด็ดสดมาใส่พริกซอยบีบมะนาวรสชาติขมเฝื่อนของใบชาแก้ทางรสจัดพริกมะนาวได้ถึงใจนัก ล้างคอด้วยชาอู่หลงก้านอ่อนร้อนๆ
หากว่าวุ่นวายใจอยากจะสงบพิโรธลงก็จงเข้าเวียงแล้วจ้างเรือหางยาววิ่งทวนน้ำแม่กกขึ้นไปเทียบท่า ที่โฟร์ซีซั่นส์ เลยบ้าน ดร.สุรเกียรติ์ มนตรีความมั่นคงอาเซียนไป มีทุกอย่างที่ปรารถนากลางดงพงไพร รวมถึงบ้านบนยอดไม้บริการหกดาว และช้างควาญพาลุยป่าไปบ้านผ้าหลังคาใบแบบซาฟารีกลางดงนั้นด้วย
ขากลับควรล่องมาเชียงใหม่ขอให้ผ่านมาเวียงป่าเป้า สามเเยกเข้าเวียงนั้นเขาย่างราวนมวัวหอมหวลควันฟุ้งอยู่ ขอให้สับเปนชิ้นบางๆจะอร่อยพอดีปากพอดีคำ เข้าถึงเวียงแล้วมีร้านเก่าแก่ชื่อ “เจือจันทร์” ทำแกงป่าปลาแม่น้ำอย่างปลาคังหั่นชิ้นโตๆ รสชาติเผ็ดร้อนถึงเครื่อง กินผักเขียวกรอบในแกงนั้นแนมไข่เป็ดเจียวฟูตัดน้ำปลาข้าวสวยกรากๆ ยังอร่อยจนฝันถึงนาฑีนี้
นสพ.ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 42 หน้า 18 ฉบับที่ 3,787 วันที่ 29 พฤษภาคม - 1 มิถุนายน พ.ศ. 2565