“ไซนัสอักเสบ” อย่าปล่อยไว้

อาการคัดจมูก มีนํ้ามูกข้นเสมหะไหลลงคอ เป็นๆ หายๆ คล้าย “ไข้หวัด” แต่สร้างความรำคาญในการใช้ชีวิต หลายคนคิดว่าเป็น “ภูมิแพ้” แต่ในความเป็นจริงคุณอาจจะกำลังป่วยด้วย “โรคไซนัสอักเสบ” ซึ่งหากปล่อยไว้นาน อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงตามมาได้

“โรคไซนัสอักเสบ” เป็นโรคของการอักเสบในบริเวณเยื่อบุโพรงจมูกและโพรงอากาศข้างจมูกซึ่งมักมีสาเหตุจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย การได้รับสารก่อภูมิแพ้หรือสารระคายเคืองต่าง ๆ โดยแบ่งตามระยะของโรคได้ดังนี้

1.โรคไซนัสอักเสบเฉียบพลันจะมีอาการน้อยกว่า 4 สัปดาห์ อาการที่ใช้ในการวินิจฉัยประกอบด้วย อาการอย่างน้อย 2 อาการขึ้นไปจาก 4 อาการ ได้แก่ อาการคัดแน่นจมูก, นํ้ามูกไหล/นํ้ามูกไหลลงคอด้านหลัง, อาการปวดใบหน้า หรือมีการรับกลิ่นลดลง

2.โรคไซนัสอักเสบเรื้อรังจะมีอาการตั้งแต่ 12 สัปดาห์ขึ้นไป และอาจมีอาการแบบเฉียบพลันแทรกเป็นระยะ ๆ ได้ ซึ่งหากมีการติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วยมักพบอาการไข้ นํ้ามูกเปลี่ยนสี มีกลิ่นเหม็น หรืออาการปวดใบหน้า/ปวดฟันบนที่รุนแรงเพิ่มมากยิ่งขึ้น

แนวทางการรักษา “โรคไซนัสอักเสบ”

แพทย์จะให้การวินิจฉัยและรักษาตามสาเหตุของการอักเสบติดเชื้อ เช่น ไซนัสอักเสบที่เกิดจากเชื้อไวรัส ส่วนใหญ่มักจะรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาแก้ปวด ยาลดคัดจมูก ล้างจมูกด้วยนํ้าเกลือหรือให้ยาสเตียรอยด์พ่นจมูก ส่วนไซนัสอักเสบเฉียบพลันที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียจะมีการรักษาด้วยการให้ยาปฏิชีวนะนานประมาณ 10-14 วัน

แต่สำหรับในรายที่ผู้ป่วยเป็นโรคไซนัสอักเสบเรื้อรังก็จะมีแนวทางการรักษาที่แตกต่างออกไป เช่น มีการตรวจทดสอบภูมิแพ้เพื่อหาสิ่งกระตุ้น หรือการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) บริเวณโพรงไซนัส เพื่อประเมินความรุนแรงของโรคในกรณีที่การรักษาด้วยยาอาจไม่ได้ผลหรือมีภาวะแทรกซ้อนใด ๆ จากการอักเสบติดเชื้อ

ทั้งนี้ในปัจจุบันนอกจากการรับประทานยาหรือพ่นยาทางจมูกแล้ว การผ่าตัดส่องกล้องหรือที่เรียกว่า Endoscopic Sinus Surgery (ESS) เป็นขั้นตอนการผ่าตัดขนาดเล็กในโพรงจมูก เพื่อการรักษาไซนัสอักเสบเรื้อรังและอาการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับโพรงไซนัส โดยจะแตกต่างจากการผ่าตัดไซนัสแบบดั้งเดิมที่มีการเปิดแผลจากภายนอกและเสียเลือดในปริมาณที่มากกว่า

ซึ่งการผ่าตัดส่องกล้องนั้นจะทำผ่านทางรูจมูกโดยใช้กล้องเอนโดสโคปที่มีลักษณะเป็นท่อขนาดเล็ก สอดผ่านเข้าไปในช่องจมูกเพื่อให้เห็นภาพความผิดปกติบริเวณรูเปิดต่าง ๆ ในโพรงจมูกและไซนัสได้อย่างชัดเจน ช่วยให้การผ่าตัดเป็นไปด้วยความละเอียดถูกต้องแม่นยำและยังทำให้ฟังก์ชันการทำงานของไซนัสกลับเป็นปกติ

พญ.วรรนธนีอภิวัฒนเสวี แพทย์ผู้ชำนาญการด้านโสต ศอ นาสิกวิทยา กล่าวว่า “การผ่าตัดส่องกล้องเป็นวิธีที่นิยมมากในปัจจุบัน เพราะไม่มีบาดแผลภายนอก ฟื้นตัวเร็ว เสียเลือดน้อย เจ็บแผลในจมูกเพียงเล็กน้อย หลังผ่าตัดเสร็จผู้ป่วยสามารถกลับมาทำกิจกรรมตามปกติได้ภายในไม่กี่วัน สำหรับการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดส่องกล้องรักษาไซนัสนั้น แพทย์เฉพาะทางด้าน หู คอ จมูก จะทำการประเมินร่างกายผู้ป่วยอย่างละเอียดถี่ถ้วน ซึ่งหากมีโรคประจำตัวหรือทานยาใด ๆ เป็นประจำควรต้องแจ้งข้อมูลกับแพทย์และเภสัชกรทุกครั้ง เพราะอาจมีความจำเป็นต้องหยุดยาบางชนิดก่อนผ่าตัด เพื่อลดความเสี่ยงเลือดออกจากแผลหลังผ่าตัด” 

สุดท้ายสิ่งสำคัญ คือ การดูแลตัวเองอย่างเคร่งครัด รับประทานยา/พ่นยาและล้างจมูกตามคำแนะนำของแพทย์ งดดื่มสุราและสูบบุหรี่ งดออกกำลังกายหนักประมาณ 2 สัปดาห์ หลีกเลี่ยงการสัมผัสฝุ่นควันและสารระคายเคือง ทานอาหารที่มีประโยชน์ ดื่มนํ้าสะอาด พักผ่อนให้เพียงพอ และต้องมาตรวจติดตามอาการกับแพทย์ทุกครั้งตามที่นัดหมาย

ขอบคุณ : โรงพยาบาลพระรามเก้า

หน้า 15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจฉบับที่ 4,021 วันที่ 25 - 28 สิงหาคม พ.ศ. 2567