ธรรมชาติคือนักออกแบบผู้ยิ่งใหญ่ ผู้จัดวางพื้นที่ให้ประกอบด้วยแผ่นดิน ผืนน้ำ และท้องฟ้าได้อย่างมีจังหวะ จัดเรียงภูเขาให้สอดรับกับตำแหน่งของพื้นที่ราบ กำหนดความต่างอย่างมากมายให้กับสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิตบนโลกใบนี้ เคยตั้งคำถามกับตัวเองกันหรือไม่ว่าทำไมตำแหน่งของอวัยวะต่างๆ ในร่างกายของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด แต่ละสายพันธุ์ทำไมจึงไม่เหมือนกัน แม้แต่มนุษย์ที่เรียกว่า “คู่แฝด” ก็ยังสามารถหาจุดที่แตกต่างจนเจอ แม้แต่ม้าลายที่มีเพียงเส้นสีดำบนพื้นสีขาว ยังไม่เคยมีลวดลายเหมือนกันสักตัวเดียว เพราะฉะนั้นจะบอกว่าธรรมชาติคือ “สุดยอดนักออกแบบ” ก็คงจะไม่ผิดนัก
หนึ่งในสิ่งมีชีวิตที่ธรรมชาติได้บรรจงออกแบบไว้อย่างหมดจด ตั้งแต่รูปร่างที่ถ่ายทอดการบรรจบกันของเส้นโค้งแต่ละเส้นอย่างลงตัว ผิวที่เรียบลื่น แพนโทนสีออกเทาและขาวให้ความรู้สึกสะอาดและเป็นมิตร ไม่รวมถึงศักยภาพของสมองที่ซ่อนอยู่ในโพรงกะโหลกทรงกลม ซึ่งทำให้มนุษย์ฉงนในความฉลาดพยายามเลียนแบบสมองรวมถึงศึกษาพฤติกรรมมานานหลายสิบหลายร้อยปี ความงดงามจากภายนอก ความฉลาดที่ส่งผ่านท่าทางและดวงตากลมใส ทำให้มนุษย์ตกหลุมรักสิ่งมีชีวิตที่เรียกว่า “วาฬเบลูกา” ได้อย่างไม่ยากเย็นนัก แต่ความน่ารักนี้กลับนำพา “ความอันตรายแก่ชีวิต” มาถึงพวกมันอย่างรวดเร็ว รุนแรง และไม่ทันตั้งตัว
ความสามารถในการส่งเสียงร้องได้หลายเสียง อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากศักยภาพโดยพื้นฐานของสมองที่มีความสามารถในการเลียนแบบได้อย่างสมบูรณ์ ทำให้วาฬขาว หรือ “วาฬเบลูกา” เป็นที่นิยมอย่างมากและมักจัดให้อยู่ในโปรแกรมการแสดงสำคัญของสวนสัตว์เกือบทุกประเทศทั่วโลก แต่กว่าจะมาเป็นภาพที่สร้างรอยยิ้มให้กับผู้ชมที่พร้อมใจซื้อบัตรราคาแพงมาชมสิ่งมีชีวิตบนโลกสีน้ำเงินแสดงทักษะและความเฉลียวฉลาดคล้ายกับมนุษย์ ใต้คำว่า “วาฬแสนรู้” อาจจะเป็นภาพความพลัดพราก เจ็บปวดจนไม่อยากจดจำ เป็นหนึ่งในความรุนแรงที่มนุษย์ได้สร้างตราประทับให้กับสัตว์โลกชนิดอื่นทั้งโดยตั้งใจและไม่ตั้งใจ
ด้วยเหตุนี้ซีไลฟ์ทรัสต์ (SEA LIFE TRUST) องค์กรระดับโลก ซึ่งก่อตั้งขึ้นเพื่อปกป้องมหาสมุทรและสิ่งมีชีวิตใต้ท้องทะเล ร่วมด้วยพันธมิตรครอบครัวอควาเรียมที่ใหญ่ที่สุดอย่าง ซีไลฟ์ (SEA LIFE) ทั่วโลก จึงประกาศสร้าง “ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์วาฬเบลูกาของซีไลฟ์ทรัสต์” (SEA LIFE TRUST Beluga Whale Sanctuary) ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำขนาดใหญ่สำหรับวาฬเบลูกา ภายใต้โครงการสวัสดิภาพทางทะเลของไอซ์แลนด์ ในความร่วมมือกับ สมาคมอนุรักษ์ปลาโลมาและปลาวาฬ (Whale and Dolphin Conservation: WDC)
สำหรับศูนย์อนุรักษ์พันธุ์วาฬเบลูกา นับเป็นหนึ่งในการพัฒนาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในการดูแลและปกป้องวาฬและโลมาที่ถูกจับ ด้วยจุดมุ่งหมายที่จะให้วาฬที่ถูกจับได้กลับคืนสู่สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ และนำไปสู่การยกเลิกการแสดงวาฬและโลมาในอนาคต โดยศูนย์อนุรักษ์พันธุ์วาฬเบลูกา ตั้งอยู่ในอ่าวธรรมชาติที่เฮเมย์ (Heimaey) เกาะหนึ่งในหมู่เกาะเวสต์แมน (Westman Island) นอกชายฝั่งทางตอนใต้ของไอซ์แลนด์ อ่าวอันเงียบสงบซึ่งมีพื้นที่วัดได้กว่า 32,000 ตารางเมตรและมีความลึกถึง 10 เมตรนี้ มีลักษณะสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติแบบกึ่งขั้วโลก (Sub-Arctic) พื้นที่ที่เหมาะสมที่สุดที่จะเป็นบ้านหลังใหม่ของวาฬเบลูกา
แอนดี้ บูล หัวหน้าของซีไลฟ์ทรัสต์ ให้ข้อมูลว่า “ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์วาฬเบลูกาแห่งแรกของโลกจะเป็นแนวทางใหม่ให้กับอุตสาหกรรมสัตว์น้ำในการเปลี่ยนอนาคตของวาฬที่ตกเป็นเหยื่อ ด้วยความร่วมมือของหลายฝ่าย ทั้งสัตวแพทย์ชั้นนำและผู้เชี่ยวชาญทางทะเล ทำให้เราเชื่อมั่นว่าการจัดหาที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติให้กับวาฬที่ตกเป็นเหยื่อจะช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของพวกเขาให้ดียิ่งขึ้น”
สำหรับโปรแกรมการฝึกสอนพิเศษใน SEA LIFE TRUST Beluga Whale Sanctuary ซึ่งได้รับการออกแบบโดยทีมสัตวแพทย์ชั้นนำระดับโลกและผู้เชี่ยวชาญทางทะเล เพื่อช่วยเหลือเหล่าวาฬให้สามารถปรับตัวเข้ากับสภาพน้ำในแอตแลนติกเหนือ ประกอบด้วย
การสอนวาฬให้กลั้นหายใจใต้น้ำภายในระยะเวลาที่ยาวนานขึ้น เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการดำน้ำ
การสร้างความแข็งแรงให้กับวาฬเบลูกาผ่านการฝึกว่ายน้ำด้วยความเร็วในสระว่ายน้ำ เพื่อช่วยในการปรับตัวให้เข้ากับกระแสน้ำและกระแสลมในบ้านหลังใหม่
การเพิ่มปริมาณแคลอรีที่จำเป็นต่อร่างกายของวาฬเบลูกาด้วยอาหารที่อุดมด้วยไขมันดีอย่างปลาเฮอร์ริ่งและปลาไข่เพื่อให้สามารถเพิ่มน้ำหนักและเปลวไขมันที่จำเป็นสำหรับรับมือการแหวกว่ายในน้ำเย็นที่ไอซ์แลนด์
ทุกชีวิตมีค่าเสมอ ตอนนี้วาฬน้อยเพศเมียวัย 12 ปี เจ้าลิทเทิลเกรย์ วาฬน้อยสีเทาอ่อนที่แสนซุกซนและชอบส่งเสียงร้อง และเจ้าลิทเทิลไวท์ ที่ขี้อายและหวงตัว กำลังเริ่มฝึกแล้วและอีกไม่นานโลกสีน้ำเงินอันกว้างใหญ่จะกลายเป็นพื้นที่ผจญภัยไม่รู้จบ “บ้าน” ที่วาฬน้อยทั้งสองตัวจะแพร่ขยายพันธุ์วาฬเบลูกาน้อยๆ ต่อไป
หากชีวิต ต่างคิดถึง “ชีวิต” เมื่อนั้นความงดงามของธรรมชาติจะปรากฏขึ้นอย่างแท้จริง ติดตามความคืบหน้าของงานอนุรักษ์ที่ยิ่งใหญ่เพิ่มเติมได้ที่ www.sealifetrust.org
หน้า 25 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 38 ฉบับที่ 3,381 วันที่ 8 - 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2561