พลิกโฉม“คลองแม่ข่า” เปลี่ยนน้ำเสียเป็นน้ำใส สร้างอุโมงค์บายพาสลงน้ำปิง  

"คลองแม่ข่า" คลองสายสำคัญในตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่กว่า 700 ปี ไหลผ่านพื้นที่เศรษฐกิจ โบราณสถาน และชุมชนที่หนาแน่นกว่า 20 ชุมชน ก่อนไหลลงสู่แม่น้ำปิง ที่บริเวณประตูน้ำบ้านดอนชัย ต.ป่าแดด อ.เมือง จ.เชียงใหม่ โดยที่ผ่านมาคลองแม่ข่าเป็นทางระบายน้ำ ทั้งน้ำฝนและน้ำเสียจากชุมชน

รวมทั้งการรุกล้ำลำน้ำ เป็นสาเหตุให้สภาพแวดล้อมคลองแม่ข่าและคุณภาพน้ำเสื่อมโทรม ดังนั้น จังหวัดเชียงใหม่ จึงได้กำหนดให้มีการพัฒนาและแก้ไขปัญหาคลองแม่ข่า ซึ่งกรมโยธาธิการและผังเมือง เป็นหนึ่งในหน่วยงานที่รับผิดชอบภารกิจด้านการแก้ไขปัญหาน้ำเสีย เพื่อให้คลองแม่ข่า มีคุณภาพน้ำที่ดี มีภูมิทัศน์สวยงามเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของผู้คน

นายพงศ์รัตน์ ภิรมย์รัตน์ อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง กล่าวว่า ปัจจุบันทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และคนในชุมชน ได้ร่วมกันพัฒนาพื้นที่บริเวณคลองแม่ข่าให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวเชิงนิเวศวัฒนธรรมใจกลางเมืองเชียงใหม่ จนถูกขนานนามว่า “โอตารุเมืองไทย” พร้อมส่งเสริมและสร้างจิตสำนึกที่ดีให้ชุมชนเกิดการพัฒนาที่ยั่งยืน “โดยชุมชน เพื่อชุมชน” ซึ่งกรมโยธาธิการและผังเมือง ได้ดำเนินการตามแผนแม่บทคลองแม่ข่า เพื่อสนับสนุนโครงการพัฒนาและแก้ไขปัญหาคลองแม่ข่า

โดยการสำรวจ ออกแบบ และดำเนินโครงการก่อสร้างระบบระบายน้ำหลักเพื่อบรรเทาปัญหาน้ำท่วมพื้นที่ชุมชนเมืองเชียงใหม่ ระยะที่ 2 จังหวัดเชียงใหม่ มีองค์ประกอบหลัก คือ อุโมงค์ระบายน้ำ, งานปรับปรุงคลองชลประทาน และงานอาคารชลศาสตร์ วัตถุประสงค์เพื่อเปลี่ยนทิศทางการระบายน้ำจากอุโมงค์ระบายน้ำเดิมที่ไหลตรงลงสู่คลองแม่ข่า เป็นการบำบัดน้ำก่อนระบายน้ำลงสู่แม่น้ำปิง โดยผ่านคลองชลประทาน

ในการนี้ กรมโยธาธิการและผังเมือง ได้ตระหนักถึงความสำคัญของคุณภาพน้ำก่อนปล่อยลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ จึงได้บูรณาการร่วมกับองค์การจัดการน้ำเสียจังหวัดเชียงใหม่ (อจน.) และหน่วยงานท้องถิ่นที่เกี่ยวข้อง ดำเนินการบำบัดน้ำเสียให้เป็นน้ำดีก่อนปล่อยลงสู่แม่น้ำปิง เพื่อไม่ให้ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม อีกทั้งทำให้น้ำในคลองแม่ข่ามีคุณภาพที่ดี พร้อมสำหรับการพัฒนาพื้นที่เพื่อการท่องเที่ยวและความเป็นอยู่ที่ดีของชุมชนอย่างยั่งยืน สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ของแผนแม่บทคลองแม่ข่า “คลองสวย น้ำใส ไหลดี ชุมชนมีสุข”