เมื่อลูกชายเป็นคนโปรด แต่ลูกสาวเป็นคนเก่ง ในธุรกิจครอบครัว

สำหรับการสืบทอดธุรกิจครอบครัวโดยทั่วไปแล้ว ลูกชายมีแนวโน้มที่จะได้เข้ารับช่วงต่อธุรกิจครอบครัวมากกว่าลูกสาว แม้จะมีข้อเท็จจริงจากการศึกษาว่าธุรกิจที่ดำเนินการโดยลูกสาวจะมีประสิทธิภาพดีกว่าธุรกิจที่ดำเนินการโดยลูกชายก็ตาม การวิจัยใหม่จาก Stockholm School of Economics และ J0nk0ping International Business School  

ซึ่งทำการศึกษาธุรกิจครอบครัว 8,000 แห่งทั่วสวีเดนในหลากหลายอุตสาหกรรม โดยเลือกธุรกิจที่มีเจ้าของร่วมเป็นพ่อแม่ที่มีลูกอย่างน้อยลูกชายหนึ่งคนและลูกสาวหนึ่งคน พบว่าจากบริษัทที่ทำการศึกษาทั้งหมด มีจำนวน 360 บริษัทที่กำลังมีการเปลี่ยนผ่านความเป็นผู้นำในครอบครัว แต่มีเพียง 18% เท่านั้น ที่ได้แต่งตั้งให้ลูกสาวรับตำแหน่งเป็นซีอีโอ

ทั้งนี้ลูกสาวไม่เพียงมีโอกาสน้อยที่จะได้รับตำแหน่งซีอีโอเท่านั้น แต่ยังต้องใช้เวลารอคอยนานกว่าอีกด้วย โดยเฉลี่ยแล้วลูกสาวต้องรอรับตำแหน่งซีอีโอนานกว่าลูกชายถึง 4 ปี ทั้งนี้ความเหลื่อมล้ำทางเพศระหว่างพี่น้องในธุรกิจครอบครัวเป็นสิ่งที่ไม่เป็นผลดีต่อผลกำไรของบริษัทนัก เนื่องจากพบว่าบริษัทที่ดำเนินการโดยลูกสาวมีผลการดำเนินงานดีกว่าบริษัทที่ดำเนินการโดยลูกชายอย่างชัดเจน

ซึ่งในเรื่องนี้ศาสตราจารย์ Mattias Nordqvist ประธานของ The Entrepreneurship and Family Business for the House of Innovation แห่ง The Stockholm School of Economics ชี้ว่าจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อทำความเข้าใจว่าทำไมบริษัทต่างๆ ที่ดำเนินการโดยลูกสาวจึงสามารถดำเนินงานได้ดีกว่าลูกชาย โดยหนึ่งในคำอธิบายที่อาจเป็นได้มาจากมีงานวิจัยบางชิ้นที่ชี้ให้เห็นว่าผู้หญิงมักมีคุณสมบัติและประสบการณ์สูงกว่าผู้ชายเมื่อเข้ามาสมัครและได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งซีอีโอ

อย่างไรก็ตามนักวิจัยพบว่าหากแม่ดำรงตำแหน่งซีอีโอของธุรกิจครอบครัว ลูกสาวมักจะมีโอกาสเท่าเทียมกับพี่น้องของพวกเธอที่จะได้รับตำแหน่งผู้นำ และไม่มีความล่าช้าในการสืบทอดตำแหน่งด้วย แล้วเพราะเหตุใดธุรกิจครอบครัวจึงมักให้ลูกชายเป็นทายาท และบริษัทจะได้ประโยชน์อะไรจากการตรวจสอบความเหลื่อมล้ำทางเพศระหว่างพี่น้องผู้เชี่ยวชาญด้านธุรกิจครอบครัววิเคราะห์ว่า เป็นไปได้มากว่าจะเกี่ยวข้องกับประเพณีและวัฒนธรรม ทั้งวัฒนธรรมครอบครัวและวัฒนธรรมองค์กร

แน่นอนว่าเป็นสิ่งสำคัญมากที่ทุกบริษัทจะต้องตรวจสอบความเหลื่อมล้ำทางเพศระหว่างชายและหญิงของผู้บริหารระดับสูงในธุรกิจครอบครัว แล้วหาแนวทางแก้ไขหรือป้องกัน เพราะหากพิจารณาเลือกเฉพาะลูกชายเท่านั้นให้เป็นผู้สืบทอดตำแหน่งซีอีโอ จะทำให้ความสามารถและทรัพยากรทั้งหมดในองค์กรไม่ถูกนำมาพิจารณา ซึ่งหากเป็นเช่นนี้จะสร้างข้อจำกัดอย่างมากให้กับความสำเร็จ ความยั่งยืน และความสามารถในการแข่งขันของธุรกิจครอบครัว

ที่มา: Stockholm School of Economics. 28 April, 2022. Sons are favored in family firms – but daughters do better. Available: https://www.hhs.se/en/about-us/news/hoi-news/2022/sons-are-favored-in-family-firms--but-daughters-do-better/

ข้อมูลเพิ่มเติม: www.famz.co.th

หน้า 17 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 42 ฉบับที่ 3,808 วันที่ 11 - 13 สิงหาคม พ.ศ. 2565