กรมการแพทย์แผนไทย งัดภูมิปัญญาสมุนไพรไทยกวาดเม็ดเงินเข้าประเทศ

กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ฟื้นเศรษฐกิจในระบบสุขภาพด้านภูมิปัญญาไทยผนึกภาคีเครือข่ายจัดงานมหกรรมสมุนไพรแห่งชาติฯ ครั้งที่ 20  ภายใต้แนวคิด "สมุนไพรไทย ภูมิปัญญาไทย เศรษฐกิจไทย"  หวังเป็นเวทีสื่อสารนโยบายและยกระดับวิชาการสู่นวัตกรรมด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้านการแพทย์ทางเลือกและสมุนไพรที่เกี่ยวข้องกับเครือข่ายในและต่างประเทศ 

เพื่อให้เกิดการพัฒนาและขับเคลื่อนอย่างมีประสิทธิภาพ ส่งเสริมการมีส่วนร่วมระหว่างภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐ เอกชน และองค์กรพัฒนาเอกชน ในการขับเคลื่อน  การแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน การแพทย์ทางเลือกและสมุนไพรเพื่อพึ่งพาตนเองด้านสุขภาพและเสริมสร้างเศรษฐกิจของประเทศอย่างยั่งยืน โดยมีกลุ่มเป้าหมาย คือ ประชาชน นักเรียน บุคลากรสาธารณสุข อาจารย์นักศึกษา นักวิชาการ นักธุรกิจ ผู้ประกอบการ

ทั้งนี้แนวโน้มในการเติบโตของสมุนไพรไทยในอนาคต จากสถานการณ์โรคติดเชื้อ COVID-19 ที่ผ่านมา ประชาชนเลือกใช้สมุนไพรในการดูแลรักษาสุขภาพเพิ่มขึ้นจนทำให้สมุนไพรเป็นที่ต้องการของตลาดอย่างมาก ตามแผนปฏิบัติการ ด้านสมุนไพรแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2566 – 2570 มุ่งเน้นการยกระดับความสามารถในการแข่งขันของสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรอย่างต่อเนื่องในระยะยาว 

โดยกำหนดเป้าหมายในปี 2570 ขนาดตลาดวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์สมุนไพรของประเทศไทยคาดการณ์ว่าน่าจะเพิ่มขึ้น กว่า 100,000 ล้านบาท โดยแนวโน้มการการบริโภคผลิตภัณฑ์สมุนไพรในประเทศไทยมีปริมาณสูงขึ้น   ทุกปี โดย 3 ปีย้อนหลังพบว่า ปี 2565 มีมูลค่าสูงถึง 52,104.3 ล้านบาท โดยเพิ่มขึ้นจากปีก่อนหน้า ปี 2564  มูลค่าราว 48,108. ล้านบาท ปี 2563 มูลค่าราว 45,997.9  ล้านบาท จากการได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐอย่างต่อเนื่อง

โดยในปี 2566 กระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายการดำเนินงานภายใต้แนวคิดคนไทยสุขภาพดี เศรษฐกิจไทยมั่งคั่ง (Health for Wealth) นำสุขภาพ  มาขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ โดยมีการแพทย์แผนไทย การแพทย์ทางเลือก สมุนไพร ภูมิปัญญาไทย และการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ เป็นปัจจัยขับเคลื่อน ซึ่งจะมุ่งสู่การเป็นศูนย์กลางสุขภาพนานาชาติ (Medical Hub) จะช่วยสร้างงาน สร้างอาชีพ       สร้างรายได้ให้ประชาชน ส่งผลดีต่อเศรษฐกิจของประเทศ และปกป้องคุ้มครองภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทย ซึ่งจะส่งผลให้ตลาดสมุนไพรไทยมีอัตราการเติบโตในอนาคตแบบก้าวกระโดด ส่งผลให้เกิดความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน  เชื่อมั่น ชอบ และ ใช้ สมุนไพรไทย

ทางด้านกระทรวงสาธารณสุข มีการขับเคลื่อนเชิงนโยบายด้านสมุนไพรของประเทศร่วมกับเครือข่ายภายใต้พระราชบัญญัติผลิตภัณฑ์สมุนไพร พ.ศ. 2562 และแผนปฏิบัติการด้านสมุนไพรแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2566 – 2570       ครอบคลุม 5 ด้าน ได้แก่ ด้านยุทธศาสตร์สมุนไพรแห่งชาติ ด้านวิจัยและนวัตกรรมสมุนไพร ด้านวัตถุดิบสมุนไพร ด้านอุตสาหกรรมและผู้ประกอบการสมุนไพร และด้านภาพลักษณ์และการตลาดสมุนไพร ให้สามารถแข่งขัน ในตลาดทั้งในและต่างประเทศ

ตามนโยบายและทิศทางการดำเนินงาน กระทรวงสาธารณสุข ได้เน้นย้ำในเรื่อง สนับสนุนการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก สมุนไพร ภูมิปัญญาไทย และการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ เพื่อเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจของประเทศ ในส่วนการแข่งขัน ด้านอุตสาหกรรมสมุนไพรไทย เมื่อเทียบกับประเทศต่างๆ ในภูมิภาค ASEAN และ ASEAN+6 ในช่วงระหว่างปี พ.ศ.2560 – 2565 ซึ่งเป็นช่วงระยะเวลาของการดำเนินการของแผนปฏิบัติการด้านสมุนไพรแห่งชาติ ฉบับที่ 1 พ.ศ. 2560 – 2565 

พบว่ามีอัตราการขยายตัวของตลาดสมุนไพร ที่ร้อยละ 3.4 โดยผลิตภัณฑ์ที่มีสัดส่วนของตลาดสูงสุด 3 อันดับแรก       ของประเทศไทย ได้แก่ กลุ่มผลิตภัณฑ์อาหารเสริมชนิดพร้อมดื่ม กลุ่มผลิตภัณฑ์สำหรับใช้รักษา  อาการไอ หวัด แพ้อากาศ และ กลุ่มผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร 

ปัจจุบัน แผนปฏิบัติการด้านสมุนไพรแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2566 -2570  จึงมุ่งเน้นการยกระดับความสามารถในการแข่งขันของสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรต่อเนื่องในระยะยาว และยังคงเน้นที่จะสร้างความเชื่อมั่นของประชาชนในการ นำสมุนไพรและผลิตภัณฑ์สมุนไพรไปใช้ในการดูแลสุขภาพตนเองอย่างถูกต้องเหมาะสม จึงสนับสนุนส่งเสริมให้มีการใช้สมุนไพรและยาสมุนไพรซึ่งผ่านกลไกการวิจัยและพัฒนายาจากสมุนไพรซึ่งได้รับการบรรจุอยู่ในบัญชียาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติซึ่งเชื่อมั่นได้ในความปลอดภัย และยังจะส่งผลให้ประชาชนสามารถพึ่งพาตนเอง และเป็นการสร้างความมั่นคงทางยาให้กับประเทศ