จ่อชงรัฐของบกลาง 1,800ล้าน ผุด “แก้มลิง” ดันราคาข้าว
กรมการข้าว เตรียมชงรัฐบาลของบกลาง 1,700-1,800 ล้าน ผุดโครงการแก้มลิง “ไซโล” เก็บข้าว 100 จุดทั่วประเทศ เลียนโมเดล “จำนำยุ้งฉาง ไว้ขายช่วงได้ราคาสูง ป้องพ่อค้ากดราคา เล็งนำร่องเก็บข้าวเปลือก “หอมมะลิ-กข6” 2 ล้านตัน ดึง ธ.ก.ส.ร่วมดำเนินการ ชี้คืนทุนใน 1-5 ปี
โครงการสินเชื่อชะลอการขายข้าว หรือ “จำนำยุ้งฉาง” มีเป้าหมายเพื่อดูดซับข้าวเปลือกออกจากตลาด เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนและแบ่งเบาค่าใช้จ่ายในครัวเรือนของเกษตรกร ระหว่างรอขายผลผลิตให้ได้ราคาดีเพิ่มทางเลือกให้เกษตรกรในการเก็บรักษาและปรับปรุงข้าวเปลือกให้มีคุณภาพ ที่ผ่านมาเป็นโครงการที่ดำเนินการโดยรัฐบาล ผ่านธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ล่าสุดทางกรมการข้าว มีแนวคิดที่จะดำเนินการสร้างไซโลเก็บข้าวเปลือก ผ่านโครงการแก้มลิงข้าว 100 จุดทั่วประเทศ โดยจะเสนอของบกลางจากรัฐบาล 1,700-1,800 ล้านบาท
นายณัฏฐกิตติ์ ของทิพย์ อธิบดีกรมการข้าว เผยกับ “ฐานเศรษฐกิจ” ถึง โครงการแก้มลิงข้าว โดยการสร้างไซโลเก็บข้าว ของกรมการข้าวว่า ได้แนวคิดจากโครงการสินเชื่อชะลอการขายข้าว หรือ “จำนำยุ้งฉาง” ที่มีเป้าหมายเพื่อดูดซับข้าวเปลือกออกจากตลาด โดยไซโลแต่ละจุดจะรองรับผลผลิตข้าวของเกษตรกรโดยรอบ คาดจะใช้เงินลงทุนต่อแห่ง 17-18 ล้านบาท ขนาดความจุไซโลประมาณ 3,000 ตันต่อแห่ง ภายในไซโล จะมีเครื่องอบลดความชื้น ตาชั่ง รถตักข้าว และเครื่องมืออุปกรณ์ต่าง ๆ โดยโครงการคาดจะคืนทุนได้เร็วสุดใน 1 ปี หรือช้าสุดใน 5 ปี
ปัจจุบันในส่วนของผลผลิตข้าวเปลือกหอมมะลิทั้งประเทศโดยเฉลี่ยแต่ละปีมีประมาณ 17 ล้านตัน กรมการข้าวตั้งเป้าเก็บข้าวเปลือก “หอมมะลิ-ข้าวเหนียว กข6” นำร่องในโครงการนี้ 2 ล้านตัน เน้นภาคเหนือ และภาคอีสาน จากตลาดมีความต้องการข้าวทั้งสองชนิดสูง โดยเป้าหมายของโครงการเพื่อชะลอการขายข้าวเปลือกของเกษตรกรไว้ขายในช่วงที่มีราคาดี
ล่าสุด ได้นำเสนอเรื่องต่อผู้บริหารของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อนำเสนอโครงการและขออนุมัติงบประมาณจากงบกลางของรัฐบาลเพื่อใช้ดำเนินการ และอยู่ระหว่างการคัดเลือกศูนย์ข้าวชุมชน และนาแปลงใหญ่ และกองทุนหมู่บ้าน ตำบลละ 1 จุด เพื่อดึงเข้าร่วมโครงการ และจะเชิญ ธ.ก.ส.มาเป็นผู้บริหารร่วมในโครงการนี้ด้วย หากผ่านการพิจารณาอนุมัติจากรัฐบาลจะสามารถดำเนินการได้ทันทีในฤดูการผลิตข้าวนาปี ปี 2567/2568
“ยกตัวอย่างเกษตรกรมีที่นา 10 ไร่ ได้ข้าว 10 ตัน จากนั้นนำข้าวมาเข้าร่วมกลุ่มที่มีจำนวนกว่า 1,000 ไร่ นำมาอบลดความชื้นในโครงการ โดยให้ ธ.ก.ส.มารับซื้อ แล้วนำมาเก็บไว้ในไซโลจุดละ 3,000 ตัน โดย ธ.ก.ส.สามารถนำมาเก็บเป็นข้าวของรัฐบาล ถึงเวลา ธ.ก.ส.ก็ประมูลขาย ถ้าขายได้ราคาที่สูง เกษตรกรก็จะได้รับเงินตอบแทนเพิ่มเติมในการขายข้าวด้วย นี่คือกระบวนการชะลอการขายข้าว ซึ่งโครงการนี้ เรียกว่าโครงการแก้มลิง วัตถุประสงค์เพื่อเกษตรกรจะได้ขายข้าวได้ในราคาที่สูงขึ้น ถ้าทำได้ราคาข้าวก็จะขยับสูงโดยอัตโนมัติ”
ด้านสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) รายงานผลผลิตรวมทั้งประเทศ ข้าวนาปี ปี 2566 (ปีเพาะปลูก 2566/67) มีเนื้อที่เพาะปลูกทั้งประเทศ 61.928 ล้านไร่ ลดลงจากปีที่แล้ว 0.910 ล้านไร่ หรือร้อยละ 1.45 สาเหตุเนื้อที่เพาะปลูกคาดจะลดลงจากปีที่แล้ว เนื่องจากปี 2566 เกิดปรากฏการณ์เอลนีโญฝนมาล่าช้า ฝนทิ้งช่วง ปริมาณนํ้าฝนน้อยกว่าปีที่แล้ว ทำให้ประสบภาวะแห้งแล้งขาดแคลนนํ้าสำหรับทำการเกษตร โดยเฉพาะในพื้นที่แล้งซํ้าซากนอกเขตชลประทาน ส่งผลให้เกษตรกรในบางพื้นที่ปล่อยที่นาให้ว่าง และบางพื้นที่ปลูกข้าวนาปีได้เพียงรอบเดียว นอกจากนี้บางพื้นที่พบโรคและแมลงศัตรูพืช รวมทั้งปัจจัยการผลิต ได้แก่ ปุ๋ย ยาปราบศัตรูพืช ยังคงมีราคาสูง
หน้า 9 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ฉบับที่ 3,933 วันที่ 22-25 ตุลาคม พ.ศ. 2566