ท่ามกลางไฟสงครามการค้า หรือเทรดวอร์ สหรัฐฯ-จีน สองมหาอำนาจยักษ์ใหญ่เศรษฐกิจ และการค้าโลกที่กำลังปะทุในรอบใหม่ หลังล่าสุดสหรัฐฯประกาศอัตราภาษีใหม่เรียกเก็บจากสินค้าจีนหลายรายการ คิดเป็นมูลค่ารวม 18,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ หรือราว 6.64 แสนล้านบาท ส่วนใหญ่เป็นสินค้ายุทธศาสตร์ในการพัฒนาเศรษฐกิจยุคใหม่ของจีนในอัตรา 25-100% เช่น รถยนต์ไฟฟ้า (EV) เซลล์แสงอาทิตย์ ผลิตภัณฑ์เหล็กและอลูมิเนียมเซมิคอนดักเตอร์
นอกจากนี้ยังมีสินค้าอื่น ๆ ที่สหรัฐฯนำเข้าจากจีนและอยู่ในข่ายจะถูกเก็บภาษีในอัตราสูงขึ้นได้แก่ เวชภัณฑ์ แบตเตอร์รี่ แร่ธาตุสำคัญ และเครนยกสินค้าขึ้นจากเรือ เป็นต้น
อย่างไรก็ดีในแง่การค้าแล้ว ทั้งสองประเทศถือเป็นคู่ค้าสำคัญของไทย โดยในปี 2566 และ 3 เดือนแรกปี 2567 จีนถือเป็นคู่ค้าอันดับ1 ของไทย ขณะที่สหรัฐอเมริกาเป็นคู่ค้าอันดับ 2 (ไม่นับอาเซียน)โดยในปี 2566 การค้าไทย-จีน(ส่งออก+นำเข้า) มีมูลค่ารวม 3.64 ล้านล้านบาท คิดเป็นสัดส่วน 18.32% ของการค้าไทยกับโลก ขณะที่การค้าไทย-สหรัฐฯมีมูลค่า 2.36 ล้านล้านบาท คิดเป็นสัดส่วน 11.87% ของการค้าไทยกับโลก
จากการตรวจสอบข้อมูลของกระทรวงพาณิชย์ โดยความร่วมมือจากกรมศุลกากร ของ “ฐานเศรษฐกิจ” พบว่า ช่วง 3 เดือนแรกปี 2567 การค้าไทย-จีน และการค้าไทย-สหรัฐ ยังอยู่อันดับ 1 และ 2 ของไทยตามลำดับไม่เปลี่ยนแปลง โดยการค้าไทย-จีนมีมูลค่ารวม 9.08 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้นจากช่วงเดียวกันของปีก่อน 5.57% โดยไทยส่งออก 2.59 แสนล้านบาท (-0.80%) นำเข้า 6.48 ล้านบาท (+8.35%) ไทยขาดดุลการค้าจีน 3.89 แสนล้านบาท(-15.45%)
สำหรับสินค้าส่งออก 5 อันดับแรกของไทยไปจีนช่วง 3 เดือนแรกปีนี้ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ยาง, เม็ดพลาสติก, เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ, ผลไม้ แช่เย็น แช่แข็งและแห้ง และผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง ขณะสินค้านำเข้า 5 อันดับแรกของไทยจากจีน ได้แก่ เครื่องจักรไฟฟ้าและส่วนประกอบ, เครื่องจักรกลและส่วนประกอบ, เคมีภัณฑ์, เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน และเครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ
ส่วนการค้าไทย-สหรัฐฯ 3 เดือนแรกปี 2567 มีมูลค่ารวม 6.08 แสนล้านบาท ขยายตัวเพิ่มขึ้น 11.42% เมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน โดยไทยส่งออก 4.44 แสนล้านบาท (+14.71%) นำเข้า 1.63 แสนล้านบาท (+3.35%) ไทยเกินดุลการค้าสหรัฐฯ 2.81 แสนล้านบาท (+22.54%)
สินค้าส่งออก 5 อันดับแรกของไทยไปสหรัฐฯ ได้แก่ เครื่องคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ, ผลิตภัณฑ์ยาง, เครื่องโทรสาร โทรศัพท์ อุปกรณ์และส่วนประกอบ, อุปกรณ์กึ่งตัวนำ ทรานซิสเตอร์และไดโอด และหม้อแปลงไฟฟ้า และส่วนประกอบ ขณะสินค้านำเข้า 5 อันดับแรกของไทยจากสหรัฐฯ ได้แก่ น้ำมันดิบ, เครื่องจักรกลและส่วนประกอบ, เคมีภัณฑ์, เครื่องจักรไฟฟ้าและส่วนประกอบ และแผงวงจรไฟฟ้า