เกียวโต: เมืองแห่งบริษัท Venture (ตอน1)
คอลัมน์ ชี้ช่องจากทีมทูต
โดยศูนย์ธุรกิจสัมพันธ์
กรมเศรษฐกิจระหว่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ
สถานกงสุลใหญ่ ณ นครโอซากา
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
นครเกียวโต เคยเป็นเมืองหลวงของญี่ปุ่นกว่า 1,000 ปี มีประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรมมากมายที่พัฒนาจนกลายเป็นเอกลักษณ์ จนขึ้นชื่อว่าเป็นเมืองท่องเที่ยวยอดนิยมอันดับต้น ๆ ของโลก ที่ต้อนรับนักท่องเที่ยวทั้งญี่ปุ่นและชาวต่างชาติกว่า 80 ล้านคนต่อปี แต่น้อยคนที่รู้จักศักยภาพของเกียวโตในเชิงนวัตกรรมและเทคโนโลยีว่าเป็นจังหวัดที่มีบริษัทที่ดำเนินธุรกิจยาวนานเกิน 100 ปี ตั้งอยู่จำนวนมากถึง 1,403 บริษัท และยังเป็นที่ตั้งของบริษัทระดับโลกหลายแห่ง เช่น Kyocera Shimadzu Nintendo เป็นต้น
บริษัทชั้นนำเหล่านี้ มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของจังหวัดเกียวโตมาอย่างยาวนาน และต่างก็มีจุดเริ่มต้นจากการเป็นบริษัท “Venture” ซึ่งเป็นศัพท์ภาษาอังกฤษที่ญี่ปุ่นประดิษฐ์ขึ้น (Wasei-eigo - Japanese-made English) มีความหมายคล้ายกับสตาร์ทอัพ หมายถึงบริษัทที่เริ่มต้นทำธุรกิจใหม่ที่มีเทคโนโลยี นวัตกรรม แนวคิดใหม่ เป็นบริษัทที่อยู่ระหว่างการเติบโตและมีแนวโน้มเติบโตอย่างรวดเร็วในอนาคต และยังหมายถึงบริษัทที่ได้รับการสนับสนุนจากธุรกิจเงินร่วมลงทุน (venture capital) อีกด้วย
ภาครัฐ ภาคเอกชน และสถาบันการศึกษาของนครเกียวโตตระหนักถึงความสำคัญของบริษัท Venture ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและการพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยี จึงได้ร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดเพื่อให้ นครเกียวโตเป็น “เมืองแห่ง Venture” โดยสนับสนุนคนรุ่นใหม่ที่มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์และมีเป้าหมายที่จะก่อตั้งธุรกิจหรือบริษัท Venture การดำเนินการของภาคส่วนต่าง ๆ มีดังนี้
ภาครัฐ นครเกียวโตมีสำนักงานส่งเสริมนวัตกรรมบริษัทท้องถิ่นนครเกียวโต ซึ่งเป็นหน่วยงานรับผิดชอบหลักด้านการส่งเสริมการก่อตั้งบริษัท Venture และการสร้างธุรกิจจากภูมิปัญญาและความรู้ต่าง ๆ นอกจากนี้ นครเกียวโตยังมีพื้นที่สำหรับคนรุ่นใหม่ใช้แลกเปลี่ยนความคิดเห็น วางแผนและปรึกษาหารือเกี่ยวกับการสร้างธุรกิจ เช่น Kyoto Open Innovation Cafe (KOIN) ซึ่งเป็นพื้นที่เปิดให้คนรุ่นใหม่ที่ต้องการเริ่มต้นหรือขยายธุรกิจได้พบปะแลกเปลี่ยนเพื่อสร้างสรรค์สิ่งใหม่ เป็นศูนย์รวมของความรู้และเทคโนโลยีโดยไม่จำกัดสาขาและยุคสมัย มีเจ้าหน้าที่ของ KOIN ให้คำปรึกษาแนะนำ
ภาคเอกชน นครเกียวโตมี Kyoto Research Park (KRP) ก่อตั้งโดยบริษัท Osaka Gas เมื่อปี 2530 KRP เป็นแหล่งบ่มเพาะธุรกิจที่ดีเป็นอันดับต้น ๆ ของประเทศญี่ปุ่น นอกจากบริการให้เช่ายืมพื้นที่สำนักงานแล้ว ยังให้การสนับสนุนเฉพาะทางเรื่องการสร้างตลาดใหม่ การสร้างแพลตฟอร์มเพื่อสร้างธุรกิจใหม่โดยการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ในสาขาที่มีศักยภาพระหว่างภาครัฐ ภาคอุตสาหกรรมและสถาบันศึกษา เช่น เทคโนโลยีสารสนเทศ อิเล็กทรอนิกส์ พลังงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู ซึ่งศาสตราจารย์ Shinya Yamanaka แห่งมหาวิทยาลัยเกียวโตเคยได้รับรางวัลโนเบลจากงานวิจัยในด้านดังกล่าว
นอกจากนี้ บริษัท Darma Tech Labs เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของภาคเอกชนที่มีส่วนส่งเสริมการสร้างบริษัท Venture นายนาริมาสะ มากิโนะ (Narimasa Makino) ประธานของบริษัทฯ ต้องการให้เกียวโตมีบริษัท Venture เพิ่มขึ้น จึงเปิดให้ใช้พื้นที่สำหรับสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ (Monozukuri) โดยให้เช่าอุปกรณ์ เช่น เครื่อง Laser Cutter หรือ 3D printer ในราคาย่อมเยา ในช่วงการแพร่ระบาดของโรค COVID-19 มีผู้มาใช้บริการที่บริษัทฯ เพื่อสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ที่น่าสนใจ เช่น มือจับเพื่อหลีกเลี่ยงการสัมผัสราวจับรถไฟโดยตรง กรอบรูปดิจิทัลที่ให้บรรยากาศเสมือนมองทิวทัศน์นอกหน้าต่าง ช่วยผ่อนคลายให้ผู้ที่ต้องทำงานที่บ้านในช่วงการแพร่ระบาด และตัวจับสัญญาณ (sensor) สำหรับฝังไว้ที่รองเท้าเพื่อวัดระยะห่างสำหรับหลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดในโรงงานหรือระหว่างการวิ่งออกกำลังกาย
สถาบันการศึกษา นครเกียวโตมีสถาบันอุดมศึกษาและนักศึกษาจำนวนมากที่มีบทบาทสำคัญ ในการส่งเสริมให้เกียวโตเป็นเมืองแห่งบริษัท Venture ด้วยการนำผลงานวิจัยทางเทคโนโลยีและนวัตกรรมในสาขาที่มีศักยภาพไปต่อยอดให้กลายเป็นธุรกิจเชิงพาณิชย์ โดยมหาวิทยาลัยที่มีบทบาทนำในด้านนี้ คือ มหาวิทยาลัยเกียวโต (Kyoto University) ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยชั้นนำระดับโลก และมีผลงานทางวิชาการที่โดดเด่นจำนวนมาก โดยเฉพาะงานวิจัยด้านวิทยาศาสตร์ที่ได้รับการยอมรับในระดับโลก เห็นได้จากศิษย์เก่าและผู้เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยฯ ได้รับรางวัลโนเบลมากถึง 10 คน
ปัจจุบัน มีบริษัท Venture ที่เกิดจากการต่อยอดผลงานวิจัยมหาวิทยาลัยเกียวโตจำนวน 191 บริษัท มากเป็นอันดับสองรองจากมหาวิทยาลัยโตเกียว (268 บริษัท) เช่น บริษัท Delta-Fly Pharma ผู้พัฒนายาต้านมะเร็งโดยใช้ Module Technology ซึ่งนำสารประกอบ (Module) แต่ละชนิดในตัวยามาผสมเป็นตัวยาชนิดใหม่ ช่วยประหยัดเวลาในการวิจัยพัฒนายาและทำให้ได้ยาชนิดใหม่ที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย และบริษัท REPROCELL บริษัทชั้นนำของประเทศด้านการวิจัยเซลล์ตั้งต้น (stem cell) และเป็นบริษัทแรกของญี่ปุ่นที่สร้างเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ เซลล์ตับ และเซลล์ประสาทเพื่อใช้ในการวิจัยทางการแพทย์ เป็นต้น
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
โอกาสทางการค้าในเวียดนาม ท่ามกลางวิกฤติโควิด-19
ส่องยุทธศาสตร์ Farm to Fork ของอียู สู่เทรนด์อาหาร ‘คลีน’ และ ‘กรีน’
ผัก-ผลไม้ไทยไปโลด! ชี้ช่องบุกบาห์เรน-ตลาดอ่าวเปอร์เซีย
ตลาดน้ำผึ้งจีน: ชวนเอกชนไทยไปตีตลาดน้ำผึ้งที่ใหญ่ที่สุดในโลก