ร้านเหล้าเช่าพื้นที่ติดกำแพงสถานศึกษาตามกฎหมายสุราห้ามเปิด!

โอ้เหล้าจ๋า ไหนลองหันมายิ้มหน่อยซิ ... ยิ้มซิ ยิ้มซิ ที่รัก ยิ้มนานนาน อย่าด่วนใจดำทำรำคาญ ฉันจะแต่งงานกับเธอ ใต้แสงเดือน ...

แม้จะมีการกล่าวถึงโทษของการดื่มสุรา หรือ เหล้ามากมายว่า ทำให้เสียทรัพย์ ขาดสติ ผู้คนติฉินนินทา เป็นสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุและโรคภัยต่าง ๆ นานา ตลอดจนทำให้เสียการเสียงานก็ตาม แต่คงเพราะฤทธิ์เหล้าช่วยสร้างความสนุก จนลืมความทุกข์ความเศร้าได้แม้จะแค่ชั่วครั้งชั่วคราว

หรือบางคนดื่มเหล้าเพราะเครียดกับปัญหารอบตัว ซึ่งเมื่อดื่มบ่อยเข้า อาจกลายเป็นโรคพิษสุราเรื้อรัง ซึ่งนอกจากเหล้าจะมิได้ช่วยแก้ปัญหาอย่างแท้จริงแล้ว ยังอาจสร้างปัญหาเพิ่มขึ้นอีกด้วย

เมื่อเหล้าและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ถือเป็นสินค้าที่อันตรายต่อสุขภาพของผู้บริโภค และผู้อื่นที่อาจได้รับผลกระทบจากความมึนเมา จึงจำต้องอยู่ในความควบคุมของกฎหมาย

ดังนั้น ผู้ที่กำลังคิดทำธุรกิจเกี่ยวกับสุราและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จึงจำเป็นต้องศึกษาและปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด ทั้งเรื่องของการจดทะเบียนพาณิชย์ การขออนุญาตต่อกรมสรรพสามิต รวมทั้งการเสียภาษีให้ถูกต้อง เพื่อให้ธุรกิจดำเนินต่อไปได้อย่างราบรื่น

ทั้งนี้ สิ่งที่ต้องคำนึงเป็นลำดับแรกก็คือ ทำเล หรือ สถานที่ที่จะประกอบกิจการ ซึ่งจะต้องมิใช่บริเวณที่กฎหมายห้ามไม่ให้ขายสุราและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อันเป็นเงื่อนไขสำคัญที่ผู้ทำธุรกิจดังกล่าวจำเป็นต้องรู้

เนื่องด้วยมีกฎกระทรวงว่าด้วยข้อกำหนดเกี่ยวกับการออกใบอนุญาตขายสุราและการขายสุรา สำหรับผู้ได้รับใบอนุญาตขายสุราประเภทที่ 3 ถึงประเภทที่ 7 พ.ศ. 2548 ซึ่งกำหนดให้สถานที่ขายสุราต้องไม่ตั้งอยู่ใน 1. บริเวณสถานศึกษา หรือ ศาสนสถาน รวมทั้งบริเวณต่อเนื่องติดกับสถานศึกษาหรือศาสนสถาน 2. ไม่ตั้งอยู่ในบริเวณสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง และบริเวณต่อเนื่องติดกับสถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง
 

3. ไม่ตั้งอยู่ในบริเวณสถานที่ที่เคยถูกสั่งเพิกถอนใบอนุญาตขายสุรา เว้นแต่เวลาได้ล่วงพ้นมาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี 4. ผู้ขอรับใบอนุญาตขายสุราต้องไม่เคยถูกเพิกถอนใบอนุญาตขายสุรา เว้นแต่เวลาได้ล่วงพ้นมาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี ... โดยหากมีการฝ่าฝืนย่อมถูกเพิกถอนใบอนุญาต

ดังเช่นอุทาหรณ์ที่หยิบมาเล่าสู่กันฟังในวันนี้ ซึ่งเป็นคดีพิพาทเกี่ยวกับการเพิกถอนใบอนุญาตร้านขายสุราหรือร้านเหล้าที่มีพื้นที่ต่อเนื่องติดกับสถานศึกษาครับ ...

เหตุของคดีนี้เกิดจาก ...ผู้ฟ้องคดีได้รับใบอนุญาตให้ทำการขายสุรา (ประเภทที่ 3 จำหน่ายสุรานอกได้) จำนวน 2 ร้าน (ร้าน A และร้าน B) โดยขออนุญาตเปิดร้าน A ก่อน และขอเปิดร้าน B เพิ่มเติม

จากนั้น เจ้าพนักงานสรรพสามิตตรวจสอบพบว่า ร้าน A ตั้งอยู่ในอาคารซึ่งมีพื้นที่ต่อเนื่องติดกับมหาวิทยาลัย จึงเป็นสถานที่ห้ามขายสุราตามกฎกระทรวงข้างต้น และได้มีคำสั่งเพิกถอนใบอนุญาตขายสุรา 

ต่อมาเจ้าพนักงานสรรพสามิตได้ตรวจพบว่า ที่ตั้งร้าน B ซึ่งเป็นบ้านเลขที่เดียวกันกับที่ตั้งร้าน A ที่ได้ถูกเพิกถอนใบอนุญาตไปก่อนหน้า สภาพอาคารคล้ายตู้คอนเทนเนอร์หรือบ้านสำเร็จรูป (บ้าน KNOCK DOWN) ตั้งอยู่ในอาคารที่มีพื้นที่ต่อเนื่องติดกับมหาวิทยาลัย จึงมีคำสั่งเพิกถอนใบอนุญาตขายสุราของร้าน B พร้อมแจ้งสิทธิอุทธรณ์ และต่อมาได้ยกอุทธรณ์ของผู้ฟ้องคดี

ผู้ฟ้องคดีจึงนำคดีมาฟ้องต่อศาลปกครองชั้นต้น โดยยื่นฟ้องสำนักงานสรรพสามิตพื้นที่ และสรรพสามิตพื้นที่ (ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 และที่ 2) เพื่อขอให้เพิกถอนคำสั่งพิพาท โดยอ้างว่าร้านของผู้ฟ้องคดีตั้งอยู่ตรงกลางโครงการ P ล้อมรอบด้วยอาคารเช่าอื่นมีลักษณะเป็นตัวอักษร U จึงไม่มีพื้นที่ส่วนใดอยู่ติดต่อเนื่องกับมหาวิทยาลัยและหอพักนักศึกษา เพราะอาณาเขตร้านจะอยู่ในพื้นที่ที่ผู้ฟ้องคดีเช่าเท่านั้น

คดีนี้ศาลปกครองชั้นต้นได้พิพากษายกฟ้อง ผู้ฟ้องคดีไม่เห็นพ้องด้วย จึงยื่นอุทธรณ์ต่อศาลปกครองสูงสุด

กรณีมีประเด็นที่ต้องพิจารณาว่า คำสั่งเพิกถอนใบอนุญาตขายสุราของผู้ฟ้องคดีเป็นคำสั่งทางปกครองที่ชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ ?

ศาลปกครองสูงสุดพิจารณาแล้วเห็นว่า เมื่อข้อเท็จจริงปรากฏว่า ตามภาพถ่ายและแผนผังโดยสังเขปของร้าน B ที่คู่กรณียื่นต่อศาลและเห็นสอดรับกัน จะเห็นได้ว่าร้าน B จะอยู่ในอาคารตู้คอนเทนเนอร์สี่เหลี่ยม ตั้งอยู่ในพื้นที่ส่วนกลางของโครงการ P

โครงการดังกล่าวจะมีส่วนที่เป็นอาคารแบ่งออกเป็นห้องหลายห้อง สำหรับให้ร้านค้าเช่าเพื่อประกอบกิจการ และมีพื้นที่ใช้เช่าเพื่อตั้งเป็นร้านค้า ตัวอาคารของโครงการสร้างมีลักษณะคล้ายอักษรภาษาอังกฤษตัวยู (U) โดยพื้นที่ส่วนฐานของตัวอักษรอยู่ติดกับกำแพงคอนกรีตของมหาวิทยาลัย 

กรณีจึงถือว่าอาคารของโครงการ P หรือ ร้านค้าบนพื้นที่ของโครงการที่ให้เช่านั้น ตั้งอยู่ต่อเนื่องติดกับขอบเขตของสถานศึกษา อาคารด้านบนของตัวอักษรเป็นถนนซอย ส่วนด้านข้างของตัวอักษรเป็นหอพักนักศึกษา

เมื่อร้านของผู้ฟ้องคดีตั้งอยู่ในพื้นที่ของโครงการ P อันอยู่ต่อเนื่องติดกับมหาวิทยาลัย จึงถือเป็นสถานที่ต้องห้ามขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ตามข้อ 2 (1) และข้อ 3 (2) ของกฎกระทรวง ว่าด้วยข้อกำหนดเกี่ยวกับการออกใบอนุญาตขายสุรา ฯ

ดังนั้น คำสั่งเพิกถอนใบอนุญาตขายสุราของผู้ฟ้องคดีจึงชอบด้วยกฎหมายแล้ว ศาลปกครองสูงสุดพิพากษายืนตามศาลปกครองชั้นต้นที่ยกฟ้อง (คำพิพากษาศาลปกครองสูงสุดที่ อร. 88/2566)

คดีนี้...ศาลได้วินิจฉัยยืนยันคำสั่งที่พิพาทว่า ดำเนินการโดยชอบด้วยกฎหมายแล้ว เนื่องจากร้านสุราของผู้ฟ้องคดีอยู่ในโครงการที่มีพื้นที่ติดกับกำแพงของมหาวิทยาลัย แม้ร้านสุราจะไม่ได้อยู่ติดกำแพงของมหาวิทยาลัย โดยอยู่พื้นที่บริเวณส่วนกลางของโครงการก็ตาม ทั้งนี้ โดยถือว่าร้านค้าบนพื้นที่ของโครงการที่ให้เช่านั้น ตั้งอยู่ต่อเนื่องติดกับขอบเขตของมหาวิทยาลัยซึ่งเป็นสถานศึกษา อันเป็นลักษณะต้องห้ามตามกฎหมายสุราที่มิให้เปิดบริการนั่นเองครับ

(ปรึกษาการฟ้องคดีปกครองได้ที่ “สายด่วนศาลปกครอง 1355” และสามารถศึกษาความรู้ที่น่าสนใจเกี่ยวกับคดีปกครองได้ที่ “ศูนย์การเรียนรู้ศาลปกครองออนไลน์” https://aclib.admincourt.go.th/ )