นายภูสิต รัตนกุล เสรีเริงฤทธิ์ อธิบดีกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) เปิดเผยว่า กรมฯ ได้สั่งการให้ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ คุนหมิง สาธารณรัฐประชาชนจีน เร่งติดตามการเปิด-ปิดด่านการค้า ด่านชายแดนติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด
และหากด่านในพื้นที่ที่ตัวเองรับผิดชอบมีการปิด ก็ให้เร่งรัดเจรจาและหาทางผลักดันให้มีการเปิดด่านโดยเร็ว ซึ่งล่าสุดได้รับรายงานจากทูตพาณิชย์คุนหมิงว่าได้มีหารือร่วมกับสถานกงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง ทูตเกษตร ณ นครกวางโจว และกรมพาณิชย์เขตปกครองตนเองสิบสองปันนา เพื่ออัปเดตสถานการณ์ต่าง ๆ ในมณฑลยูนนานแล้ว
ทั้งนี้ ทูตพาณิชย์คุนหมิงได้แจ้งว่า ขณะนี้สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 จากประเทศเพื่อนบ้านของมณฑลยูนนาน ยังไม่มีแนวโน้มคลี่คลายลง ส่งผลให้ด่านชายแดนที่สำคัญของมณฑลยูนนาน โดยเฉพาะด่านโม่ฮานมีการปิดให้บริการการนำเข้า–ส่งออกเป็นการชั่วคราว การค้าระหว่างไทย-มณฑลยูนนาน จึงมีการหยุดชะงักตั้งแต่ช่วงเดือนต.ค.2564 ที่ผ่านมา แต่หลังจากที่ได้ดำเนินการประสานงานติดต่อกับเจ้าที่ด่านโม่ฮาน เพื่อสอบถามข้อมูลสถานการณ์การเปิดด่านอย่างใกล้ชิด รวมทั้งได้เข้าร่วมประชุมหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อเร่งรัดให้มีการเปิดใช้ด่านชายแดนของมณฑลยูนนาน ซึ่งฝ่ายจีน แจ้งว่า หากมีการควบคุมสถานการณ์การแพร่ระบาดได้ดี จะมีการเปิดให้ใช้บริการด่านโม่ฮานในเร็ววันนี้ และคาดว่าด่านท่าเรือกวนเหล่ยจะสามารถกลับมาเปิดให้บริการได้เป็นปกติในปีนี้ด้วย
“ถือเป็นข่าวดีสำหรับผู้ส่งออกของไทย หากจีนมีการเปิดทั้ง 2 ด่าน แต่เมื่อมีการเปิดด่านแล้ว กรมฯ ขอเน้นย้ำกับผู้ประกอบการ ให้ระวังเรื่องปัญหาสินค้านำเข้าพบการปนเปื้อนของเชื้อโควิด-19 โดยขอความร่วมมือจากทุกฝ่ายดำเนินการและจัดการปัญหาดังกล่าวอย่างเข้มงวด เพื่อป้องกันผลกระทบต่อการค้าระหว่างไทยกับยูนนาน เพราะได้รับแจ้งจากทูตพาณิชย์ว่ากรมพาณิชย์เขตปกครองตนเองสิบสองปันนาได้เน้นย้ำในเรื่องนี้มาก”
ด้านนายณัฐ วิมลจันทร์ ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครคุนหมิง กล่าวว่า เส้นทางรถไฟระหว่างนครคุนหมิง-เวียงจันทน์ (สปป.ลาว) เป็นอีกหนึ่งโอกาสของผู้ประกอบการไทยที่ต้องการขยายช่องทางการส่งออกสินค้ามายังจีน เนื่องจากสามารถลดระยะเวลาการขนส่ง และลดต้นทุนในการขนส่งสินค้าเข้ามายังจีน ซึ่งเอื้อต่อการค้ากับประเทศไทยเป็นอย่างมาก โดยคาดว่าในอนาคต หากสถานการณ์โควิด-19 คลี่คลายลง จะทำให้เส้นทางการค้าผ่านด่านชายแดนต่าง ๆ ของมณฑลยูนนานจะมีความคล่องตัวเป็นอย่างมาก
“ผู้ประกอบการไทยควรเตรียมความพร้อม และติดตามสถานการณ์ กฎระเบียบต่าง ๆ เพื่อรองรับการส่งออกสินค้าไทยผ่านช่องทางดังกล่าว และจะทำให้สินค้าไทยเป็นที่ยอมรับในตลาดจีนอย่างกว้างขวางมากขึ้น รวมทั้งเพิ่มความเชื่อมั่นของสินค้าไทยและแบรนด์ไทยให้กับชาวยูนนานอีกด้วย”
ปัจจุบันสถานการณ์ชายแดนที่ด่านโม่ฮาน มีการทดสอบการเดินรถระหว่างด่านโม่ฮานและด่านบ่อเต็น ตั้งแต่ 15 พ.ย.2564 มีการทดสอบเดินรถ 67 คัน และเพิ่มขึ้นเป็น 200 คัน และมีการยกระดับความเข้มงวดในการขนส่งจุดต่อจุด การตรวจเชื้อ ส่วนด่านรถไฟโม่ฮาน ได้ดำเนินการด้านโครงสร้างหลักและสิ่งอำนวยความสะดวกอื่น ๆ เสร็จสิ้นแล้วบางส่วน และวันที่ 18 พ.ย.2564 หน่วยงานควบคุมดูแลด่านมณฑลยูนนานและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าทำการตรวจรับการก่อสร้าง และสามารถเริ่มทำการได้ โดยปัจจุบัน สามารถใช้ขนส่งสินค้าแบบเทกองเท่านั้น เช่น ยางพารา มันสำปะหลัง และแร่หินต่าง ๆ ส่วนสินค้าชนิดอื่น ๆ เช่น สินค้าอาหารแปรรูป สินค้าผลไม้ สินค้า Cross Border E-commerce และสินค้าแช่แข็ง ยังไม่สามารถนำเข้าผ่านด่านดังกล่าวได้ เนื่องจากอยู่ระหว่างการหารือร่วมกับหน่วยงานการรถไฟยูนนาน รวมทั้งการก่อสร้างลานขนส่งสินค้าที่มีระเบียบกำหนดเป็นการเฉพาะ 8 ประเภทสินค้า ได้แก่ 1.สินค้าเนื้อสัตว์ 2.สินค้าแช่เย็น/แช่แข็ง 3.ธัญพืช 4.ผลไม้ 5.สัตว์น้ำมีชีวิต 6.ต้นกล้า 7.ไม้ และ 8.สัตว์มีชีวิต
ขณะที่ด่านท่าเรือกวนเหล่ย (แม่น้ำโขง) รัฐบาลสิบสองปันนาอยู่ระหว่างการเร่งขออนุมัติ เพื่อให้ด่านท่าเรือกวนเหล่ยกลับมาเปิดทำการได้ตามปกติ หลังจากมีการปิดด่าน ตั้งแต่วันที่ 31 มี.ค.2563 และด่านกวนเหล่ยยังไม่สามารถนำเข้าสินค้าประมง และผลไม้จากไทยได้