ปัจจัยสำคัญที่ต้องพิจารณาในการลงทุนคือ "ความเสี่ยง" ดังนั้นการรู้จัก และเข้าใจความเสี่ยงในด้านต่าง ๆ จะช่วยให้สามารถตัดสินใจลงทุนได้สอดคล้องกับแผนการลงทุนที่วางเอาไว้ได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งในโลกการลงทุนมีความเสี่ยงหลากหลายรูปแบบ ประกอบด้วย
ความเสี่ยงของหลักทรัพย์/ตราสารที่ลงทุน
ผลิตภัณฑ์การลงทุนในตลาดทุนมีความหลากหลาย มีลักษณะ อัตราผลตอบแทนที่คาดหวัง และระดับความเสี่ยงที่แตกต่างกันไม่ว่าจะเป็น หุ้นกู้ หุ้น กองทุนรวม ไปจนถึงสินทรัพย์ดิจิทัล
ตัวอย่างระดับความเสี่ยงอาจดูได้จากกองทุนรวมที่มีการจัดลำดับความเสี่ยงไว้เป็นตัวเลข 1-8 โดยกองทุนรวมตลาดเงินในประเทศ เช่น เงินฝาก ตั๋วเงินคลัง ตราสารหนี้ระยะสั้นที่มีอายุไม่เกิน 1 ปี มีความเสี่ยงระดับ 1 ถือเป็นความเสี่ยงที่ต่ำ
ขณะที่ความเสี่ยงระดับ 8 เป็นกองทุนที่ลงทุนในสินทรัพย์ทางเลือก เช่น อสังหาริมทรัพย์ ทองคำ น้ำมัน ซึ่งมีความเสี่ยงสูง ดังนั้นการลงทุนที่มีความเสี่ยงสูง ก็มีโอกาสที่จะได้รับผลตอบแทนที่สูงกว่าการลงทุนที่มีความเสี่ยงต่ำกว่า
แต่ในขณะเดียวกันก็มีโอกาสที่จะไม่ได้รับผลตอบแทนตามที่คาดหวัง นักลงทุน จึงควรศึกษาข้อมูล และวางแผนการลงทุนให้เหมาะสมกับความเสี่ยงที่ยอมรับได้
สิ่งสำคัญสำหรับผู้ลงทุนคือ การมีข้อมูลที่ถูกต้องและเหมาะสมสำหรับการตัดสินใจลงทุน ซึ่งบริษัทที่จะออก และเสนอขายหลักทรัพย์จึงต้องได้รับอนุญาตจากสำนักงาน ก.ล.ต. เสียก่อน พร้อมเปิดเผยข้อมูลต่าง ๆ เพื่อให้ผู้ถือหุ้น และผู้ลงทุนสามารถติดตามการดำเนินการได้
โดยบทบาทการกำกับดูแลตลาดทุนไทยของ ก.ล.ต. ได้ให้ความสำคัญกับการกำกับดูแลกิจการที่ดี รักษาสิทธิของผู้ลงทุน และให้มีการปฏิบัติต่อผู้ถือหุ้นอย่างเป็นธรรม
มีการเปิดเผยข้อมูลที่ครบถ้วนเพียงพอต่อการตัดสินใจลงทุน ไม่ทำให้เกิดความเข้าใจผิด และหากพบพฤติกรรมการลงทุนที่ผิดปกติ ก.ล.ต. จะทำการตรวจสอบตามขั้นตอนอย่างรอบคอบรัดกุม และมีการบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัด
ความเสี่ยงของผู้ประกอบธุรกิจ
ผู้ประกอบธุรกิจในตลาดทุน เช่น บริษัทหลักทรัพย์ (บล.) และ บริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุน (บลจ.) และผู้ประกอบธุรกิจในตลาดสินทรัพย์ดิจิทัลที่อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ ก.ล.ต.
จะต้องได้รับใบอนุญาต และปฏิบัติตามกฎหมาย รวมทั้งกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้มั่นใจว่า ผู้ลงทุนจะได้รับบริการที่มีมาตรฐานและได้รับความคุ้มครองตามกฎหมาย
สำหรับผู้ประกอบธุรกิจในตลาดทุนและตลาดสินทรัพย์ดิจิทัลมีกฎเกณฑ์ที่ต้องปฏิบัติตาม เช่น การมีเงินทุนเพียงพอรองรับความเสี่ยง การทำความรู้จักตัวตนของลูกค้า
การเก็บรักษาทรัพย์สินของลูกค้า และความปลอดภัยทางไซเบอร์ เพื่อให้มีความพร้อมด้านระบบงานและสามารถให้บริการแก่ผู้ลงทุนเป็นไปตามมาตรฐานด้วยความรับผิดชอบ
ความเสี่ยงจากการถูกหลอกลวง
การหลอกลวงให้ลงทุนในตลาดทุนเป็นสิ่งที่สามารถพบเห็นได้ผ่านรูปแบบต่าง ๆ ทั้งการชักชวนให้ไปร่วมลงทุนในธุรกิจ หรือให้ซื้อขายสินทรัพย์โดยให้ผลตอบแทนที่สูงเกินจริง
มีการรับประกันว่าจะได้ผลตอบแทนที่ดี มีการเร่งรัดให้รีบตัดสินใจลงทุน มีการอ้างถึงบุคคลที่มีชื่อเสียงมาร่วมลงทุนด้วย มีรูปแบบการทำธุรกิจที่ไม่ชัดเจน ตรวจสอบข้อมูลการเงินไม่ได้
เพื่อรับมือความเสี่ยงจากการถูกหลอกลวง ก.ล.ต. ได้รวบรวมเรื่องราวกลโกงในตลาดทุนไว้ที่ "SCAM CENTER" รู้ทันภัยกลโกงลงทุน ในเว็บไซต์ ก.ล.ต. หากได้รับการชักชวนลงทุนจากบุคคล หรือ ผู้ประกอบธุรกิจ ที่ไม่แน่ใจว่าอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ ก.ล.ต. หรือไม่ และมีเว็บไซต์ให้บริการเป็นภาษาไทย
สามารถตรวจสอบรายชื่อบุคคล นิติบุคคลและผลิตภัณฑ์การลงทุน ว่าได้รับอนุญาตจาก ก.ล.ต. แล้วหรือไม่ ได้ที่แอปพลิเคชัน SEC Check First เช็กให้ชัวร์ก่อนการลงทุน
นอกจากนี้ การนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้เพื่ออำนวยความสะดวกในการให้และการใช้บริการนั้น เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยาก ทำให้ทั้งผู้ให้บริการ และผู้ใช้บริการจำเป็นที่ต้องเข้าใจถึงความเสี่ยงจากการใช้เทคโนโลยีด้วยเช่นกัน
ก.ล.ต. ตระหนักถึงความเสี่ยงดังกล่าว จึงได้ออกกฎเกณฑ์ที่เกี่ยวข้องในการกำกับดูแลความเสี่ยงด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ให้ผู้ประกอบธุรกิจถือปฏิบัติ และเตรียมความพร้อมรับมือกับภัยคุกคามทางไซเบอร์ที่อาจจะเกิดขึ้นได้ เพื่อลดโอกาสและผลกระทบต่อผู้ใช้บริการ
เกราะป้องกันความเสี่ยง
ความรู้ด้านการเงินการลงทุน ทำให้ผู้ลงทุนตัดสินใจลงทุนได้อย่างมั่นใจมากขึ้น มีแหล่งข้อมูลซึ่งพัฒนา โดย ก.ล.ต. ได้ส่งเสริมให้ประชาชน สามารถเรียนรู้พัฒนาทักษะการบริหารจัดการเงิน และการลงทุน เพื่อเลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม และรู้เท่าทันกลโกงกลุ่มมิจฉาชีพ
ผู้สนใจสามารถศึกษาเรียนรู้ข้อมูลการลงทุนในหลักทรัพย์ประเภทต่าง ๆ รวมทั้งสินทรัพย์ดิจิทัลผ่านสื่อของ ก.ล.ต. ได้ทุกช่องทาง ทั้งเว็บไซต์ ทวิตเตอร์ เฟซบุ๊ก ยูทูบ และ ติ๊กต็อก (ThaiSEC_Official)
ทั้งนี้จะเห็นได้ว่า ความเสี่ยงในโลกการลงทุนเป็นเรื่องที่ผู้ลงทุนสามารถเรียนรู้และประเมินระดับความเสี่ยงที่ตัวเองยอมรับได้ รวมทั้ง การกำกับดูแลจาก ก.ล.ต. ผ่านเครื่องมือที่มีอยู่ทั้งการออกกฎเกณฑ์ การกำกับดูแล การบังคับใช้กฎหมาย
รวมถึงมีมาตรการส่งเสริมสนับสนุนอื่น ๆ ที่ช่วยให้ผู้ลงทุนได้รับข้อมูลอย่างเพียงพอและเหมาะสม จะช่วยให้ผู้ลงทุนรู้จักและรับมือกับความเสี่ยงในโลกการลงทุน ใช้ตลาดทุนเป็นแหล่งสะสมความมั่งคั่งได้อย่างเหมาะสม และมีโอกาสประสบความสำเร็จในการลงทุนตามเป้าหมายที่วางไว้
ข้อมูลที่มา : สำนักงาน ก.ล.ต.