สธ. เปิดตลาดนัดสุขภาพ ชู อาหารเป็นยา ตั้งเป้าลดโรค NCDs ภายใน 5 ปี 

10 กรกฎาคม 2567 นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานเปิดตลาดนัดสุขภาพ "จากเมนูชูสุขภาพ สู่ อาหารเป็นยา" พร้อมด้วย นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข พญ.อัจฉรา นิธิอภิญญาสกุล อธิบดีกรมอนามัย ผู้บริหารกระทรวงสาธารณสุข ทั้งส่วนกลางและส่วนภูมิภาค และแขกผู้มีเกียรติ

นายสมศักดิ์ รมว.สาธารณสุข กล่าวว่า มีนโยบายด้านสุขภาพด้วยการขับเคลื่อนโครงการที่เกี่ยวข้องกับงานส่งเสริมสุขภาพ โภชนาการ สุขาภิบาลอาหารและน้ำ และอาหารเป็นยา ในหลายหน่วยงานเพื่อการมีสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีพฤติกรรมการบริโภคที่ดีของคนไทยให้ประชาชนทุกกลุ่มวัยมีสุขภาพดีและเห็นถึงความสำคัญของการมีสุขภาพที่ดีของบุคลากรของกระทรวงสาธารณสุข และประชาชน

กระทรวงสาธารณสุข จึงได้เปิดตลาดนัดสุขภาพ "จากเมนูชูสุขภาพ สู่ อาหารเป็นยา" ในกระทรวงสาธารณสุข เพื่อให้เป็นตลาดต้นแบบในการสร้างสิ่งแวดล้อมด้านสุขภาพที่เอื้อต่อการส่งเสริมให้คนไทยมีสุขภาพดี ผ่านการบริโภคอาหารที่ดี มีคุณค่า สะอาด ปลอดภัย ป้องกันและบรรเทาโรคได้อย่างมีประสิทธิผล โดยตลาดจะเปิดขายทุกวันพุธ เริ่ม 10 ก.ค.เป็นต้นไป 

เพื่อให้เกิดการสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีสุขภาพดีอย่างยั่งยืน และจะเป็นการดีหากสามารถขยายให้มีตลาดนัดสุขภาพ กระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย เพื่อประชาชนทุกกลุ่มวัยมีพฤติกรรมการบริโภคที่ดี

ทั้งนี้ การบริโภคอาหารที่ดีของคนไทย เป็นปัจจัยที่สำคัญในการสร้างสิ่งแวดล้อมที่ดี เพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค คือ การมีแหล่งจับจ่ายซื้ออาหาร สินค้าที่มีความครอบคลุม และเหมาะสม ประชาชนสามารถเข้าถึงได้

อีกทั้งเป็นอาหารที่ดีต่อสุขภาพ สะอาด ปลอดภัย ถูกต้องตามหลักโภชนาการ และมีสรรพคุณทางยาที่ช่วยส่งเสริมภูมิคุ้มกันและบรรเทาโรคให้กับร่างกาย ตามเกณฑ์มาตรฐานสุขาภิบาลของตลาด และเกณฑ์มาตรฐานเมนูชูสุขภาพของกรมอนามัย เกณฑ์อาหารเป็นยาของกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ซึ่งการจัดให้มีพื้นที่ตลาดนัดทางด้านสุขภาพนี้ เพื่อเป็นตลาดต้นแบบส่งเสริมให้ประชาชนเกิดการรับรู้ และมีพื้นที่จำหน่ายอาหารและผลิตภัณฑ์ที่ดีต่อสุขภาพ

ด้านนพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า จากข้อมูลด้านพฤติกรรมการบริโภคอาหารของสำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย ปี 2566 พบว่า ประเทศไทยมีการบริโภคน้ำตาลทรายสูงถึง 1.7 ล้านตัน หรือประมาณ 18 ช้อนชาต่อวัน ซึ่งเกินเกณฑ์ที่องค์การอนามัยโลกกำหนด คือ ไม่เกิน 6 ช้อนชาต่อวัน

จากข้อมูลสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) พบว่า คนไทยบริโภคเกลือโซเดียมมากถึง 3,636 มิลลิกรัมต่อวัน ซึ่งเกณฑ์องค์การอนามัยโลกกำหนดไว้ว่าไม่ควรบริโภคเกิน 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน สำหรับภาวะสุขภาพของคนวัยทำงาน ด้านภาวะอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs)

ในประเทศไทย ปี 2562 พบว่า มีผู้เสียชีวิตจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 3 อันดับแรก ได้แก่ โรคหัวใจและหลอดเลือด 17.9 ล้านคน รองลงมาคือ โรคมะเร็ง 9.0 ล้านคน และโรคเบาหวาน 1.6 ล้านคน ซึ่งสาเหตุสำคัญอย่างหนึ่งที่ทำให้เกิดภาวะโรคดังกล่าว ได้แก่ การบริโภคอาหารที่ไม่เหมาะสม โดยเฉพาะการบริโภคอาหาร หวาน มัน เค็มเกินเกณฑ์ที่กำหนด

หนึ่งในมาตรการในการแก้ปัญหานี้คือการสร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยการมีแหล่งจับจ่ายซื้ออาหารที่ดีต่อสุขภาพ มีความครอบคลุม และประชาชนสามารถเข้าถึงได้ง่าย

ด้าน พญ.อัจฉรา นิธิอภิญญาสกุล อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า กรมอนามัยได้ดำเนินการส่งเสริมสุขภาพประชาชนทุกกลุ่มวัยเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงแหล่งอาหารที่ดีต่อสุขภาพ มีการบริโภคอาหารที่สะอาด ปลอดภัย ได้คุณค่าทางโภชนาการ จึงจัดให้มีตลาดนัดสุขภาพ "จากเมนูชูสุขภาพ  สู่ อาหารเป็นยา" ขึ้นในกระทรวงสาธารณสุข เพื่อสร้างต้นแบบสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการมีพฤติกรรมการบริโภคที่ดีของบุคลากรกระทรวงสาธารณสุข และประชาชน

พร้อมทั้งเป็นแหล่งในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในการขับเคลื่อนสู่สถานที่จำหน่ายอาหารและตลาดทั่วประเทศ ซึ่งตลาดต้องผ่านมาตรฐานด้านสุขาภิบาลอาหาร (SAN)โดยตลาดนัดสุขภาพแห่งนี้จะมีการจำหน่ายอาหารเมนูชูสุขภาพในทุกวันพุธของสัปดาห์ เพื่อเป็นสร้างมิติใหม่ของอาหารเมนูชูสุขภาพที่สามารถเข้าถึงได้ง่าย มีรสชาติอร่อยได้คุณค่าทางโภชนาการ และมีคุณค่าทางสมุนไพร เพื่อให้คนไทยได้บริโภคอาหารที่ดี จนเกิดผลลัพธ์ที่ดีต่อสุขภาพตามมา

สำหรับวันนี้ได้รับความร่วมมือจากเครือข่ายภาคเอกชนที่เป็นร้านอาหารและเครื่องดื่มที่ผ่านเกณฑ์รับรองเมนูชูสุขภาพ จากกรมอนามัย และผ่านเกณฑ์รับรองอาหารเป็นยา จากกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก

ร่วมนำร้านที่ผ่านเกณฑ์เมนูชูสุขภาพ มาจัดจำหน่ายให้กับบุคลากรสาธารณสุขและผู้เข้าร่วมงาน จำนวน 15 ร้าน อาทิ ร้านมังสวิรัติครัวคุณเชิญ เมนูหมี่กล้องต้มยำแพลนท์เบส ไข่ผำตุ๋นทรงเครื่อง ขนมจีนน้ำยาปู สลัดซุปเปอร์ฟูดส์, อีส คาเฟ่ By Impact เมนูแซนด์วิชไข่ สลัดญี่ปุ่น น้ำอัญชันช่อดอกมะพร้าว, ร้านน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ By กานดา เมนูน้ำบัวบก น้ำกระชาย และ ร้านออร์แกนบายสมาร์ทไนน์ฟาร์ม ข้าวยำสมุนไพร น้ำบูดู น้ำเคลปั่น สลัดโรลต้นอ่อนผักบุ้ง เป็นต้น