ความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับการแต่งตั้ง "ข้าราชการระดับสูง" ของหน่วยงานสำคัญ ก่อนถึงช่วงเวลาเกษียณอายุราชการ วันที่ 30 กันยายน 2566 หลังนายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี แจ้งในที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ถึงเกณฑ์การเสนอแต่งตั้งข้าราชการระดับสูง ภายใต้อำนาจรัฐบาลรักษาการ หรือมติของครม.รักษาการว่าสามารถทำได้นั้น
ล่าสุด นายปกรณ์ นิลประพันธ์ เลขาธิการคณะกรรมการกฤษฎีกา ยืนยันว่า เรื่องนี้ไม่มีปัญหาในทางข้อกฎหมาย เพราะเมื่อมีการเห็นชอบโดยครม.รักษาการ ก็ต้องส่งเรื่องไปให้ คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) พิจารณาเห็นชอบอีกขั้นตอนตามที่กฎหมายกำหนด
ส่วนกรณีแต่งตั้งระดับปลัดกระทรวง หากรัฐบาลใหม่ไม่เห็นด้วยกับคนที่ ครม.รักษาการแต่งตั้งไปจะเกิดปัญหาในอนาคตหรือไม่ นายปกรณ์ ยอมรับว่า ตามหลักการการแต่งตั้งข้าราชการระดับสูงนั้นไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง แต่มาจากการพิสูจน์ตัวเองมาแล้วระดับหนึ่ง ซึ่งคนที่จะมาดำรงตำแหน่งต้องมีประสบการณ์มาหลายสิบปี
นายปกรณ์ กล่าวว่า หากการเมืองมีความเห็นว่าไม่เหมาะก็สามารถโยกย้ายและหาคนใหม่มาแทนได้ ไม่ติดปัญหาอะไร หากว่าตำแหน่งที่แต่งตั้งไม่เหมาะสมก็ย้ายไปอยู่สำนักนายกรัฐมนตรีและแต่งตั้งคนใหม่มาแทนได้
ขณะที่การตั้งข้อสังเกตว่า ตามมารยาทต้องรอรัฐบาลใหม่เป็นคนแต่งตั้งข้าราชการหรือไม่ ยอมรับว่า “การเมืองตนไม่รู้ แต่ในทางกฎหมายการแต่งตั้งในช่วงรัฐบาลรักษาการหากมีความจำเป็นสามารถทำได้”
แหล่งข่าวจากทำเนียบรัฐบาล ระบุว่า กรณีการชี้แจงของรองนายกฯ วิษณุ ในครม.ถึงการแต่งตั้งข้าราชการนั้น ที่ผ่านมาได้มีการชี้แจงเพิ่มเติมในเรื่องเจตนาของหลักเกณฑ์ว่าในหลักการแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการระดับสูงขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแต่ละหน่วยงานว่าจะแต่งตั้งหรือไม่แต่งตั้งก็ได้
โดยเรื่องนี้ต้องมีการวางแนวทางไว้ก่อน เพราะไทม์ไลน์การโหวตเลือกนายกฯ และ ครม.ชุดใหม่นั้น เลื่อนออกไปจากเดิม และอาจจะยาวไปจนถึงเดือนกันยายน 2566 ได้ แต่ในทางบริหารงาน ครม.ก็ต้องมีการให้แนวทางไว้แต่รัฐมนตรีกระทรวงที่มีปลัดกระทรวงจะเกษียณอายุจะแต่งตั้งปลัดกระทรวงคนใหม่หรือไม่ ก็ได้ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของรัฐมนตรี
หากสามารถโหวตนายกฯได้ภายในเดือนสิงหาคม 2566 อาจไม่มีการแต่งตั้งปลัดกระทรวงคนใหม่ เนื่องจากยังอยู่ในกรอบเวลาที่รัฐบาลใหม่จะเข้ามาแต่งตั้งปลัดกระทรวงคนใหม่ทันเวลา
แหล่งข่าว ยอมรับว่า ตามมารยาททางการเมืองหากคาดการณ์จะได้รัฐบาลแล้วก็อาจไม่แต่งตั้งรอให้รัฐบาลใหม่ก็ได้ แต่หากเกิดช่วงสุญญากาศนานเกิดไป เช่น จนถึงเดือนกันยายน ยังจัดตั้งรัฐบาลไม่ได้ รัฐบาลรักษาการก็อาจแต่งตั้งข้าราชการเข้ามาก็ได้ หรือจะให้รองปลัดที่อาวุโสสูงสุดรักษาการไปก่อนก็ได้ แต่การทำงานของรักษาการปลัดกระทรวง ก็ทำงานไม่เต็มที่เหมือนกับปลัดกระทรวงที่มีอำนาจเต็ม