เปิดรายงานสหรัฐฯ 6 ประเด็นไทยเสี่ยง”ทรัมป์”เก็บภาษีนำเข้าอ่วม
เปิดรายงานสหรัฐฯ 6 ประเด็นไทยเสี่ยง "โดนัลด์ ทรัมป์" เก็บภาษีนำเข้า ก่อนการประกาศภาษีตอบโต้ 2 เมษายนีั ชี้เป็นวัน ‘ปลดปล่อยอเมริกา’
โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐ เตรียมเปิดเผยแผนภาษีศุลกากรตอบโต้ (Reciprocal Tariffs) ในวันพรุ่งนี้ (2 เมษายน) ตามเวลาท้องถิ่น ซึ่งทรัมป์ตั้งชื่อวันดังกล่าวอย่างภาคภูมิใจว่าเป็น ‘วันปลดปล่อยอเมริกา’
ขณะที่ก่อนหน้านี้ สก็อตต์ เบสเซนต์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังสหรัฐฯ เปิดเผยว่า ภาษีศุลกากรตอบโต้จะมุ่งเป้าไปยังกลุ่ม 15 สกปรก (Dirty 15) ซึ่งหมายถึง 15% ของประเทศที่สหรัฐฯ ขาดดุลทางการค้ามากที่สุด มาตรการดังกล่าวจะเน้นหนักไปที่ 10-15 ประเทศที่สหรัฐฯ ขาดดุลทางการค้า คิดเป็นมูลค่ารวมกันนับล้านล้านดอลลาร์
ข้อมูลจากกระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ ระบุว่า ประเทศที่ขาดดุลทางการค้ามากที่สุดในปี 2024 นอกเหนือจากจีนและสหภาพยุโรป ยังมีประเทศอาเซียน รวมถึงไทย เวียดนาม และมาเลเซียด้วย
ไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่ถูกจับตาอย่างใกล้ชิดจากหลายมาตรการทางการค้า ตามรายงานการค้าระหว่างประเทศปี 2568 ล่าสุดจากทำเนียบขาว เปิดเผยว่า ประเทศไทยยังคงมีอุปสรรคทางการค้าหลายประการที่ส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทางการค้ากับสหรัฐ
อุปสรรคด้านการนำเข้าอาหาร
ประเทศไทยยังคงเก็บค่าธรรมเนียมการตรวจสอบความปลอดภัยอาหารในรูปแบบค่าธรรมเนียมใบอนุญาตนำเข้าสำหรับการนำเข้าเนื้อสัตว์ปรุงสุกและไม่ปรุงสุกทุกประเภท อัตราค่าธรรมเนียมปัจจุบันถูกกำหนดไว้ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2559 ที่ 7 บาทต่อกิโลกรัม (ประมาณ 201 ดอลลาร์สหรัฐต่อเมตริกตัน) สำหรับเนื้อสัตว์ปรุงสุกและไม่ปรุงสุกที่นำเข้าเพื่อการบริโภคของมนุษย์หรืออาหารสัตว์ และ 3 บาทต่อกิโลกรัม (ประมาณ 86 ดอลลาร์สหรัฐต่อเมตริกตัน) สำหรับเนื้อสัตว์ปรุงสุกและไม่ปรุงสุกที่นำเข้าเพื่อวัตถุประสงค์อื่นที่ไม่ใช่อาหารมนุษย์หรืออาหารสัตว์
ภายใต้พระราชบัญญัติโรคระบาดสัตว์ พ.ศ. 2558 กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์มีอำนาจในการปรับเพิ่มค่าธรรมเนียมการนำเข้าได้สูงถึง 5 เท่า
ระบบศุลกากรและการอำนวยความสะดวกทางการค้า
ไทยยังให้แรงจูงใจแก่เจ้าหน้าที่ศุลกากรที่ริเริ่มการสืบสวนหรือการบังคับใช้กฎหมาย ซึ่งเป็นหนึ่งในประเทศคู่ค้าสำคัญของสหรัฐฯ ที่ยังคงมีระบบจูงใจเช่นนี้ ระบบดังกล่าวก่อให้เกิดความกังวลมานานหลายปีในหมู่คู่ค้าของไทยเนื่องจากศักยภาพในการทุจริต ค่าใช้จ่าย ความไม่แน่นอน และขาดความโปร่งใสที่เกี่ยวข้องกับการลงโทษทางศุลกากรและระบบการให้รางวัล
ในปี 2560 ไทยได้แก้ไขพระราชบัญญัติศุลกากรเพื่อเพิ่มข้อกำหนดว่าเป้าหมายของการสืบสวนต้องมีเจตนาทุจริต การแก้ไขยังจำกัดสิ่งจูงใจที่ร้อยละ 20 ของราคาขายสินค้าที่ถูกยึดหรือค่าปรับ โดยมีสิ่งจูงใจสูงสุด 5 ล้านบาท (ประมาณ 143,400 ดอลลาร์สหรัฐ) และจำกัดการตรวจสอบหลังการตรวจสอบเป็นเวลาห้าปีนับจากวันที่นำเข้าหรือส่งออก
อุปสรรคทางเทคนิคต่อการค้า
ในเดือนมิถุนายน 2567 ไทยได้แจ้งต่อคณะกรรมการด้านอุปสรรคทางเทคนิคต่อการค้าของ WTO เกี่ยวกับร่างกฎระเบียบใหม่เกี่ยวกับข้อจำกัดด้านการตลาดสำหรับอาหารสำหรับเด็ก ภาคอุตสาหกรรมของสหรัฐฯ แสดงความกังวลว่าข้อกำหนดที่เสนอไม่ให้ความชัดเจนเพียงพอสำหรับบริษัทในการทำความเข้าใจว่าผลิตภัณฑ์ใดต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดใหม่ รวมถึงขอบเขตของผลิตภัณฑ์ที่ครอบคลุมโดยร่างกฎระเบียบนี้อาจส่งผลกระทบในทางลบต่อการส่งออกผลิตภัณฑ์นมหลากหลายชนิดจากสหรัฐฯ ไปยังไทย
กฎระเบียบนี้ได้รับการปรับปรุงและมีการแจ้งให้ทราบในราชกิจจานุเบกษาของไทยก่อนที่ระยะเวลาการแสดงความคิดเห็นของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจะสิ้นสุดลง ซึ่งทำให้เกิดข้อกังวลว่าไทยไม่ได้คำนึงถึงข้อเสนอแนะจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในมาตรการขั้นสุดท้าย กฎระเบียบนี้มีกำหนดจะมีผลบังคับใช้ในเดือนสิงหาคม 2568
ทรัพย์สินทางปัญญา
ไทยยังคงอยู่ในบัญชีรายชื่อประเทศที่ต้องจับตามองในรายงานพิเศษมาตรา 301 ประจำปี 2567 อย่างไรก็ตาม ไทยยังคงมีความคืบหน้าในการคุ้มครองและบังคับใช้ทรัพย์สินทางปัญญา กรมทรัพย์สินทางปัญญาและการปราบปรามเศรษฐกิจกำลังดำเนินการตามแผนปฏิบัติการเพื่อระบุตลาดทางกายภาพและพื้นที่อื่นๆ สำหรับการบังคับใช้การปราบปรามการปลอมแปลงและสินค้าละเมิดลิขสิทธิ์
การบริการทางการเงิน
ตั้งแต่ปี 2556 ไทยกำหนดให้มีการประมวลผลภายในประเทศสำหรับการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศทั้งหมดสำหรับบัตรเดบิตที่ออกในประเทศไทย ทำให้ผู้ให้บริการชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์ต่างประเทศไม่สามารถให้บริการข้ามพรมแดนได้และต้องจัดตั้งสำนักงานในประเทศไทย
ในปี 2567 ธนาคารแห่งประเทศไทยจะอนุญาตให้ธนาคารเสมือนจริง 3 แห่งดำเนินการโดยไม่มีสาขาทางกายภาพเป็นครั้งแรก โดยผู้ถือหุ้นต่างชาติจะสามารถถือหุ้นได้สูงสุดร้อยละ 49 ในธนาคารเสมือนจริงเหล่านี้
แรงงาน
ในเดือนเมษายน 2563 สหรัฐอเมริกาได้ระงับสิทธิพิเศษทางภาษีของไทยภายใต้โครงการ GSP บางส่วน เนื่องจากไทยไม่ดำเนินการเพื่อให้สิทธิแก่คนงานในประเทศไทยตามสิทธิแรงงานที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านเสรีภาพในการสมาคม หากมีการฟื้นฟูโครงการ GSP ประมาณหนึ่งในสามของการค้าที่มีสิทธิได้รับ GSP ของไทยจะถูกตัดออกจากการได้รับการปฏิบัติโดยยกเว้นภาษี
นับตั้งแต่การตัดสินใจดังกล่าว รัฐบาลไทยได้ออกกฎหมายใหม่เพื่อแก้ไขข้อกังวลเกี่ยวกับเสรีภาพในการสมาคม ในเดือนมีนาคม 2567 ไทยได้อนุมัติมติเพื่อแก้ไขพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ อย่างไรก็ตาม ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2567 ร่างการแก้ไขอยู่ระหว่างการตรวจสอบภายในประเทศ การแก้ไขเหล่านี้อาจแก้ไขประเด็นที่ไม่สอดคล้องกับมาตรฐานแรงงานสากล ทั้งนี้ ณ เดือนธันวาคม 2567 การระงับสิทธิการปฏิบัติโดยยกเว้นภาษีบางส่วนภายใต้โครงการ GSP ยังคงมีผลบังคับใช้