โรคที่มากับฤดูฝน คนชราเหมือนปลาเปลี่ยนน้ำ

ช่วงที่ผ่านมาฝนเริ่มเทลงมา เสมือนเตือนให้เรารู้ว่าภูมิภาคอาเชียนของเราเริ่มเข้าสู่ฤดูฝนแล้ว ปลาในบ่อด้านหลังของบ้านพักคนวัยเกษียณ “คัยโกเฮ้าส์”  ที่ผมซื้อมาปล่อยเลี้ยงไว้ร่วมหมื่นกว่าตัว ตัวไหนที่ไม่ค่อยแข็งแรง  ก็หงายท้องตายไปเยอะเหมือนกัน ส่วนตัวที่แข็งแรงก็จะรอดครับ  

เหตุเพราะน้ำฝนแรกที่เทลงมา มักจะทำให้ปลาช็อคน้ำตาย หรืออาจจะเป็นเพราะติดเชื้อที่เรามองไม่เห็นตาย ก็เป็นเรื่องธรรมดาครับ  ในขณะที่คนชราอย่างพวกเรา คงต้องหมั่นดูแลร่างกายให้ดี โรคที่มากับฤดูฝนก็มีค่อนข้างเยอะ ดังนั้นถ้าไม่จำเป็นก็งดตากฝนด้วยก็จะดีครับ 

ในสมัยเด็กๆช่วงที่ผมอาศัยอยู่ที่โคราชบ้านเกิด สภาพร่างกายยังแข็งแรงอยู่ ทุกครั้งที่ตากฝน(ส่วนใหญ่ก็แกล้งอยากเล่นน้ำ)กลับมาถึงบ้าน คุณแม่ก็จะบอกให้รีบไปอาบน้ำ ถ้าไม่อาบน้ำเดี๋ยวจะเป็นหวัดได้ ส่วนพวกเราเด็กๆมักจะไม่ค่อยเชื่อสักเท่าไหร่หรอก ยิ่งผมเป็นเด็กบ้านนอกอยู่แล้ว ยิ่งไม่กลัวฝนเลย ฝนยิ่งตกหนักก็จะยิ่งดีใจ  บางครั้งก็จะหาข้ออ้างว่าจะล้างโอ่งเก็บน้ำ เพื่อรองน้ำฝนไว้ใช้ในยามขาดน้ำ แต่ด้วยความเป็นจริง คือหาเรื่องเล่นน้ำฝนมากกว่าครับ
         
โรคที่มักจะมากับฤดูฝน ก็จะมีหลายโรคที่ผู้สูงอายุควรระวัง เช่นโรคไข้หวัดใหญ่ ที่มักจะเกิดจากไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรียที่ปะปนอยู่ในอากาศ พอถูกฝนชะตกลงมา เราไปสูดดมเข้า ก็จะทำให้เป็นไข้หวัดใหญ่ได้ง่ายๆเลยครับ ยิ่งผู้สูงวัยทั้งหลาย ที่ภูมิคุ้มกันในร่างกายลดลง ยิ่งง่ายที่จะถูกข้าศึกที่เรามองไม่เห็น กระหน่ำซัมเมอร์เซลส์ได้ง่ายๆเลยครับ ส่วนไข้หวัดธรรมดา ก็เช่นเดียวกันกับไข้หวัดใหญ่สารพัดสายพันธุ์ ที่สามารถเข้ามาสู่ร่างกายเราได้ง่ายๆเช่นกัน

อีกโรคหนึ่งที่พวกเราผู้สูงวัยมักจะเป็นกันเยอะในช่วงฤดูฝน ก็คือโรคต่อมทอนซิลอักเสบ ที่เกิดจากไวรัสที่อยู่ในอากาศเช่นกัน โดยเฉพาะแถบภาคเหนือของเรา ที่มีการเผาป่าก่อนที่จะเข้าหน้าฝน เพราะหลังจากผ่านฤดูการเก็บเกี่ยวก่อนฝนมา ชาวบ้านก็มักจะเผาซากต้นพืชที่เพาะปลูกแล้วเก็บเกี่ยวดอกผลหมดแล้ว เพื่อเตรียมดินไว้รอฝนมา 

ดังนั้นในหมอกควันที่เราเองก็มองไม่เห็นว่ามีไวรัสเสียด้วยสิ โอกาสที่มันจะปะปนมากับฝนแรกค่อนข้างสูงมาก ดังนั้นถ้าเราผู้สูงวัยมีอาการเจ็บคอมากๆ ก็ให้สันนิษฐานไว้ได้เลยว่า เป็นอาการของโรคต่อมทอนซิลอักเสบแน่นอน
      
อีกโรคหนึ่งที่มักจะมากับฝนแรกเสมอ คือโรคเยื้อบุตาอักเสบ (Conjunctivitis) หรือโรคตาแดง อาการนี้ไม่ได้มีมาเฉพาะฝนแรกเท่านั้น ส่วนใหญ่ฤดูฝนจะเกิดอาการนี้เยอะกว่าฤดูร้อน ผมเดาเอาว่าสาเหตุอาจจะเป็นเพราะฤดูฝน เป็นฤดูที่มีแมลงหวี่ แมลงวันมีเยอะกว่าฤดูอื่น ดังนั้นโอกาสที่ผู้สูงวัยจะได้รับเชื้อก็มีสูงกว่าปกติ 

นอกจากนั้นการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ก็สามารถแพร่เชื้อสู่คนใกล้ชิดได้ง่ายด้วย ส่วนมากจะเป็นกับคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น เด็กๆและผู้สูงวัยเสียมากกว่าคนวัยฉกรรจ์ ที่น่าสังเกตคือผู้สูงวัยที่เป็นโรคเบาหวาน จะมีโอกาสได้รับเชื้อมากกว่าคนทั่วไป แม้โรคนี้จะไม่ค่อยรุนแรงมากนัก แต่ก็สร้างความรำคาญใจให้เราได้ เพราะตาจะแดงก่ำตลอดเวลา อีกทั้งยังส่งผลให้เกิดอาการเจ็บคอและมีไข้สูงได้ด้วยเช่นกัน 
           
อาการเยื่อบุตาอักเสบนี้ หากเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อได้กระจายเข้าสู่กระจกตา บางท่านอาจจะเกิดอาการหงุดหงิดรำคาญ ก็จะใช้มือขยี้ตาบ้าง ใช้มือเช็ดตาบ้าง ซึ่งการทำเช่นนั้นอาจจะทำให้ผิวกระจกตาเสียหายได้ บางคนก็อาจจะมีขี้ตาไหลออกมา สร้างความยุ่งยากใจให้เราได้  ดังนั้นเราจึงควรไปพบแพทย์เพื่อรักษา ดีกว่าไปหาซื้อยามาหยอดตาเองนะครับ  
        
อีกโรคหนึ่งที่มากับฤดูฝน คือโรคฉี่หนู ที่มักจะเกิดจากการเดินลุยน้ำที่เน่าเสีย พอเท้าเป็นแผล ก็จะเกิดอาการอักเสบ อันเนื่องมาจากเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในน้ำขังเหล่านั้น โดยเชื้อจะเข้าสู่ร่างกายได้ จากทางแผลบนผิวหนังของเรานั่นเอง อาการของโรคฉี่หนู ผู้ที่เป็นโรคมักจะมีอาการที่เป็นลักษณะ 2 ระยะ คือ ในระยะแรก ผู้ป่วยจะมีอาการไข้สูง หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เจ็บคอ เจ็บหน้าอก เป็นต้น 

ซึ่งอาการมักเป็นหลายๆ อย่างร่วมกัน มากันเป็นแพคเก็จเลยครับ  ซึ่งอาการระยะแรกนี้มักจะเป็นอยู่ประมาณสักหนึ่งสัปดาห์ แล้วอาการจะดีขึ้น แต่หลังจากนั้นอีก 2-3 วัน ผู้ป่วยจะมีอาการในระยะที่สองตามมา ซึ่งเป็นอาการที่เกิดจากภูมิคุ้มกันของตนเอง ที่มักทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้หลายอย่าง เช่น การเกิดภาวะเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ตาอักเสบ หลอดเลือดอักเสบ ปอดอักเสบ 

บางคนที่ภูมิคุ้มกันน้อยมากๆ โดยเฉพาะผู้สูงวัย ก็อาจจะเป็นอันตรายได้ครับ แต่ในขั้นแรกเราควรหลีกเลี่ยงเดินไปในที่มีน้ำขัง มีน้ำสกปรก หรือล้างเท้าด้วยน้ำสบู่ หลังจากที่เดินย่ำน้ำสกปรกมา หากสงสัยว่ามีอาการของโรคฉี่หนู ควรพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาทันที ทางที่ดีที่สุดคือไปโรงพยาบาลนั่นแหละครับ 
       
จะเห็นว่าฤดูฝนที่เทลงมา ไม่เฉพาะปลาที่อยู่ในบ่อน้ำเท่านั้นที่หงายเก๋งได้ พวกเราชาวผมขาวทั้งหลาย ก็ไม่ควรจะประมาทเช่นกัน มิเช่นนั้นก็อาจจะหงายเก๋งอย่างปลาเปลี่ยนน้ำได้นะครับ