"พาณิชย์" ดัน อาหารแห่งอนาคตเร่งพัฒนาแดชบอร์ด ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ

นายพูนพงษ์ นัยนาภากรณ์ ผู้อำนวยการสำนักงานนโยบายและยุทธศาสตร์การค้า (สนค.) กระทรวงพาณิชย์ กล่าวภายหลังประชุมหารือร่วมกับสมาคมการค้าอาหารอนาคตไทย ว่าอาหารแห่งอนาคตเป็นสินค้าดาวรุ่งที่จะช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าเกษตรซึ่งเป็นสินค้าขั้นพื้นฐานของไทย รวมถึงจะเป็นกลไกสำคัญที่จะช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ

ที่ผ่านมาสมาคมการค้าอาหารแห่งอนาคตไทย ได้ร่วมกับหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน รวมถึง สนค. ในการกำหนดคำนิยามอาหารแห่งอนาคต จัดกลุ่มสินค้า และวางเป้าหมายการส่งออก โดยได้กำหนดนิยามอาหารอนาคตไทย (Future Food) ว่าเป็นอาหารที่ปลอดภัยและมีประโยชน์ต่อสุขภาพ ตอบสนองวิถีชีวิตของคนในโลกยุคใหม่ มีกระบวนการผลิตที่ใช้เทคโนโลยีนวัตกรรมตอบโจทย์ความยั่งยืนและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

โดยพิจารณาใน 3 มิติ คือ สุขภาพและสังคม (Future Well-being) ความยั่งยืน (Sustainability) และนวัตกรรม (Innovation) ปัจจุบันแบ่งอาหารอนาคตออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ 

• อาหารฟังก์ชัน (Functional food) และสารประกอบเชิงฟังก์ชัน (Functional ingredients) 
• อาหารทางการแพทย์ (Medical food) และอาหารเฉพาะบุคคล (Personalized food) 
• อาหารอินทรีย์ (Organic) 
• อาหารโปรตีนทางเลือก (Alternative protein)

ปี 2566 ไทยส่งออกสินค้าอาหารแห่งอนาคต คิดเป็นมูลค่า 4,107.72 ล้านดอลลาร์ หรือ142,958.80 ล้านบาท ขยายตัว 1.1% จากปีก่อนหน้า เป็นสินค้าอาหารฟังก์ชันและสารประกอบเชิงฟังก์ชันมากที่สุด 3,684.50 ล้านดลลาร์ หรือ 128,248.02 ล้านบาท สัดส่วน 89.7% ของการส่งออกอาหารแห่งอนาคตทั้งหมด 

รองลงมา ได้แก่ อาหารทางการแพทย์และอาหารเฉพาะบุคคล 183.73 ล้านดอลลาร์ หรือ 6,391.96 ล้านบาท สัดส่วน 4.5% โปรตีนทางเลือก 182.81 ล้านดอลลาร์ หรือ 6,351.10 ล้านบาท สัดส่วน 4.5% และอาหารอินทรีย์ 56.68 ล้านดอลลาร์ หรือ 1,967.72 ล้านบาท สัดส่วน 1.4%

ตลาดส่งออกสำคัญ 5 อันดับแรก ได้แก่ 

• สหรัฐฯ (สัดส่วน 13.8%) 
• เวียดนาม (10.7%) 
• จีน (10.3%) 
• เมียนมา (7.8%) 
• กัมพูชา (7.5%) 

สำหรับ ปี 2567 (มกราคม – เมษายน) ไทยส่งออกสินค้าอาหารแห่งอนาคต มูลค่า 1,437.26 ล้านดอลลาร์ หรือ 51,674.74 ล้านบาท ขยายตัว 11.0% จากช่วงเดียวกันของปีก่อนหน้า โดยยังคงส่งออกอาหารฟังก์ชันและสารประกอบเชิงฟังก์ชันมากที่สุด 1,305.35 ล้านดอลลาร์ หรือ 46,935.06 ล้านบาท สัดส่วน 90.8% อาหารทางการแพทย์และอาหารเฉพาะบุคคล 62.45 ล้านดอลลาร์ หรือ 2,244.26 ล้านบาท สัดส่วน 4.3% โปรตีนทางเลือก 56.67 ล้านดอลลาร์ หรือ 2,035.61 ล้านบาท สัดส่วน 3.9% และอาหารอินทรีย์ 12.79 ล้านดอลลาร์ หรือ 459.81 ล้านบาท สัดส่วน 0.9%

นายพูนพงษ์ กล่าวเพิ่มเติมว่า สนค. ตระหนักถึงศักยภาพของสินค้าอาหารแห่งอนาคต ที่จะมีส่วนช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าเกษตร รวมถึงต่อยอดจุดแข็งของไทย ซึ่งเป็นประเทศผู้ผลิตและส่งออกอาหารที่สำคัญของโลก โดยข้อมูลการค้าที่เกี่ยวข้องกับสินค้าอาหารแห่งอนาคตถือเป็นเครื่องมือและกลไกสำคัญที่จะช่วยให้ผู้ประกอบการและภาคธุรกิจใช้ในการตัดสินใจ กำหนดทิศทางและกลยุทธ์ของธุรกิจ รวมถึงหน่วยงานภาครัฐสามารถใช้ในการกำหนดนโยบาย 

ขณะนี้ สนค. อยู่ระหว่างการจัดทำ “แดชบอร์ดอาหารแห่งอนาคต” โดยร่วมมือกับสมาคมการค้าอาหารอนาคตไทยด้านการออกแบบและแสดงผลข้อมูล เพื่อให้ผู้ใช้งานเข้าใจและเข้าถึงข้อมูลการค้าเชิงลึกได้ง่ายและสะดวกยิ่งขึ้น ตอบโจทย์ความต้องการของทุกภาคส่วน และทันต่อเทรนด์สินค้าศักยภาพใหม่ ๆ ของไทย สำหรับแดชบอร์ดดังกล่าวจะอยู่ภายใต้ “คิดค้า Briefing” ที่จะเน้นให้ข้อมูลการค้าสินค้าอาหารแห่งอนาคตของไทยแบบย่อย แต่เชิงลึก เข้าใจง่าย ใช้งานสะดวก ซึ่ง สนค. มีแผนจะเปิดตัว บนเว็บไซต์ คิดค้า.com ภายในเร็วๆ นี้