ผ่าร่าง พ.ร.บ. ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ ล่าสุด รับแลนด์บริดจ์

วันที่ 21 มีนาคม 2568 สำนักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร (สนข.) ได้เริ่มต้นการนำร่างกฎหมายสำคัญ คือ ร่างพระราชบัญญัติระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ พ.ศ. .... (Southern Economic Corridor : SEC) เปิดรับฟังความคิดเห็นจากผู้ที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน รอบรับการพัฒนาโครงการลงทุนใหม่ คือโครงการ “แลนด์บริดจ์” เมกะโปรเจกต์สำคัญของรัฐบาล มูลค่ากว่า 1 ล้านล้านบาท

ฐานเศรษฐกิจ ตรวจสอบรายละเอียดของร่างพระราชบัญญัติระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ พ.ศ. …. พบว่ามีเนื้อหาที่น่าสนใจประกอบด้วย 8 หมวด และบทเฉพาะกาล โดยมีสาระสำคัญ สรุปได้ดังนี้

1. การกำหนดความหมาย บทนิยาม (มาตรา 3)

2. การกำหนดให้นายกรัฐมนตรีรักษาการตามร่างพระราชบัญญัติระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ พ.ศ. …. (มาตรา 4)

3. หมวด 1 บททั่วไป (มาตรา 5 – 8)

กำหนดให้พื้นที่จังหวัด ชุมพร ระนอง สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และพื้นที่อื่นใดที่อยู่ในภาคใต้ที่กำหนดเพิ่มเติมโดยพระราชกฤษฎีกาเป็นระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ ให้เป็นศูนย์กลางของภาคใต้ในการเชื่อมโยงการค้าและโลจิสติกส์กับพื้นที่เศรษฐกิจหลักของประเทศและประเทศในภูมิภาคฝั่งอันดามัน และกำหนดวัตถุประสงค์ต่างๆ ให้เพื่อให้บรรลุถึงการจัดตั้งระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (มาตรา 5)

กำหนดให้หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องต้องดำเนินการเพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ (มาตรา 6)

กำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (มาตรา 7)กำหนดให้คณะกรรมการนโยบายระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้มีอำนาจเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาให้มีการดำเนินการปรับปรุงกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ หรือคำสั่ง (มาตรา 8)

4. หมวด 2 คณะกรรมการนโยบาย (มาตรา 9 – 12)

กำหนดให้มีคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ โดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธานกรรมการ และรองนายกรัฐมนตรีที่ได้รับมอบหมายเป็นรองประธาน กรรมการประกอบด้วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวง 16 กระทรวงหลัก เป็นกรรมการ ผู้แทนหน่วยงานด้านเศรษฐกิจ ผู้แทนภาคเอกชน และผู้ทรงคุณวุฒิ เป็นกรรมการ เลขาธิการเป็นกรรมการและเลขานุการ รวมทั้งกำหนดวาระการดำรงตำแหน่ง (มาตรา 9)

กำหนดหน้าที่และอำนาจคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ในการกำหนดนโยบายและแผนพัฒนาระเบียงเขตเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ รวมทั้งหน้าที่และอำนาจอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง (มาตรา 10)

กำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับกระบวนการพิจารณาการร่วมลงทุนกับเอกชนหรือให้เอกชนเป็นผู้ลงทุน (มาตรา 11)

5. หมวด 3 สำนักงาน (มาตรา 13 - 27)

กำหนดให้มีสำนักงานคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้เป็นหน่วยงานธุรการที่มีฐานะเป็นนิติบุคคลที่เป็นหน่วยงานของรัฐ แต่ไม่เป็นส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณและกฎหมายอื่น (มาตรา 13)

กำหนดหน้าที่และอำนาจของสำนักงานคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (มาตรา 14)

กำหนดให้มีเลขาธิการคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ กำหนดคุณสมบัติของผู้ที่จะเป็นเลขาธิการ การจ้างและการพ้นจากตำแหน่ง (มาตรา 15 – 18)
กำหนดหน้าที่และอำนาจเลขาธิการคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (มาตรา 19)

6. หมวด 4 การพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (มาตรา 28 – 37)

กำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการจัดทำนโยบายและแผนภาพรวมเพื่อการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ แผนการใช้ประโยชน์ในที่ดินในภาพรวม แผนพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบสาธารณูปโภค แผนการดำเนินงาน และแผนการให้บริการภาครัฐแบบเบ็ดเสร็จครบวงจรที่สะดวกและรวดเร็ว (มาตรา 28)

กำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการจัดทำรายละเอียดของแผนผังการใช้ประโยชน์ในที่ดิน และแผนผังการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบสาธารณูปโภค (มาตรา 29 – 31)
กำหนดให้คณะรัฐมนตรีสามารถกำหนดให้หน่วยงานของรัฐดำเนินการเพื่อพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษ (มาตรา 32)

กำหนดเกี่ยวกับการได้มาซึ่งที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์อื่นเพื่อประโยชน์ในการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ และการใช้ที่ดินสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมได้มาตามกฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (มาตรา 33 - 35)

กำหนดให้คณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้มีอำนาจอนุมัติ อนุญาต ให้สิทธิ หรือสัมปทานในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายสำคัญด้านเศรษฐกิจและโครงสร้างพื้นฐาน (มาตรา 36)

กำหนดเกี่ยวกับการขอให้ข้าราชการ พนักงาน หรือลูกจ้างของหน่วยงานรัฐมาปฏิบัติงานที่สำนักงานคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ชั่วคราวหรือโอนย้ายได้ (มาตรา 37)

7. หมวด 5 เขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ (มาตรา 38 – 63)

กำหนดให้คณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้สามารถกำหนดเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษเพื่อพัฒนาและส่งเสริมอุตสาหกรรมเป้าหมายพิเศษ โดยอย่างน้อยต้องประกอบด้วยเมืองอัจฉริยะ อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะและดิจิทัล การท่องเที่ยวกลุ่มรายได้ดีและการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และวิถีชุมชน การเกษตรและเทคโนโลยีชีวภาพ ศูนย์กลางอาหารฮาลาล การแปรรูปอาหาร แปรรูปยางพารา และพืชเศรษฐกิจอื่น หุ่นยนต์

ศูนย์กลางทางการเงิน กลุ่มพลังงานสะอาด (Green Energy) นิคมอุตสาหกรรม ศูนย์กลางการขนส่งในภูมิภาค อุตสาหกรรมต่อเรือและซ่อมเรือ การแพทย์และสุขภาพครบวงจร โดยคำนึงถึงการใช้เทคโนโลยีขั้นสูง นวัตกรรม ความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และการอำนวยความสะดวกแก่ผู้ประกอบการในเขตดังกล่าว (มาตรา 38)

กำหนดให้คณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้กำหนดให้พื้นที่ใดในระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้เป็นเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ และหลักเกณฑ์ต่างๆ รวมทั้งสิทธิประโยชน์ที่เกี่ยวข้องกับเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ (มาตรา 39 – 60)
กำหนดเกี่ยวกับมาตรการสำหรับกรณีที่ผู้ประกอบกิจการในเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขที่คณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้กำหนด (มาตรา 61)

8. หมวด 6 กองทุน (มาตรา 62 – 65)

กำหนดให้จัดตั้งกองทุนพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นทุนสนับสนุนการพัฒนาพื้นที่ชุมชน และประชาชนที่อยู่ภายในหรือที่ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ และกำหนดถึงองค์ประกอบและการจัดการกองทุน (มาตรา 62 – 65)

9. หมวด 7 การกำกับดูแล (มาตรา 66)

กำหนดให้นายกรัฐมนตรีมีหน้าที่และอำนาจกำกับโดยทั่วไปซึ่งกิจการของสำนักงานคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (มาตรา 66)

10. หมวด 8 บทกำหนดโทษ (มาตรา 67)

กำหนดบทลงโทษในกรณีที่มีการฝ่าฝืนใช้ชื่อ เครื่องหมาย หรือถ้อยคําในประการที่น่าจะทำให้ประชาชน เข้าใจว่าเป็นเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษโดยมิได้เป็นเขตส่งเสริมเศรษฐกิจพิเศษ (มาตรา 67)

11. บทเฉพาะกาล (มาตรา 68 – 71)

กำหนดให้ในระหว่างที่ยังจัดทำผังเมืองตามมาตรา 39 ไม่แล้วเสร็จ ให้ถือว่าแผนผังที่คณะรัฐมนตรีอนุมัติเป็นผังเมืองรวมตามกฎหมายว่าด้วยการผังเมือง (มาตรา 68)

กำหนดให้คณะกรรมการนโยบายการพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษปฏิบัติหน้าที่คณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ไปพลางก่อนในวาระเริ่มแรก และดำเนินการจัดให้มีเลขาธิการคณะกรรมการนโยบายระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ (มาตรา 69 – 70)

กำหนดเกี่ยวกับการโอนโครงการภายใต้การดำเนินโครงการร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชนใดในระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ ที่ได้ดำเนินการภายใต้พระราชบัญญัติการร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชน พ.ศ. 2562 (มาตรา 71)

อย่างไรก็ตามภายหลังจากร่างกฎหมายฉบับนี้ ได้ผ่านการรับฟังความคิดเห็นในช่วงระหว่างวันที่ 21 มี.ค. – 20 เม.ย.68 เสร็จสิ้นแล้ว สนข. จะสรุปรายละเอียดและเสนอร่าง พ.ร.บ.ระเบียงเศรษฐกิจพิเศษภาคใต้ ไปยังที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ต่อไป