เครียด กังวลหนัก เข้าข่ายป่วย ‘จิตเวช’

“ความกลัว” หรือ “ความกังวล” เป็นอารมณ์พื้นฐานของมนุษย์ ที่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกช่วงของชีวิต โดยในคนปกติความเครียด วิตกกังวลจะหายไปเมื่อเหตุการณ์สิ้นสุดลง แต่เมื่อต้องเผชิญกับความวิตกกังวล ความเครียด จากการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งจากการทำงาน การเรียน การสอบ ฯลฯ และความกังวลนั้นยากต่อการรับมือและเป็นมานานกว่า 6 เดือน อาจทำให้กลายเป็น “โรควิตกกังวลทั่วไป” ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตใจและการใช้ชีวิตประจำวัน

“โรควิตกกังวลทั่วไป” (Generalized Anxiety Disorder) เป็นโรคทางจิตเวชชนิดหนึ่งที่มีระดับความกังวลที่มากกว่าปกติอย่างต่อเนื่อง ในหลาย ๆ เรื่อง จนส่งผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน เช่น ทำให้ไม่สามารถควบคุมหรือปรับตัวให้รับมือกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ได้

อาการของโรควิตกกังวลทั่วไป ได้แก่ มีความเครียดสะสม, มีความกังวลหลายๆเรื่องเป็นระยะเวลานานกว่า 6 เดือน, ตื่นตระหนก รู้สึกกลัว ไม่สบายใจ, ควบคุมความคิดตัวเองไม่ได้, ขาดความมั่นใจในตัวเอง, นอนไม่หลับ,ปวดกล้ามเนื้อ ปวดหัว, เวียนหัว อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย และเหงื่อออกเยอะ

สาเหตุของการเกิดโรควิตกกังวลทั่วไป ประกอบด้วย ปัจจัยในด้านพันธุกรรม เช่น ถ้าพ่อแม่เป็นโรควิตกกังวล ลูกก็มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นในการเป็นโรควิตกกังวลเช่นกัน อีกทั้งสภาพแวดล้อม การเลี้ยงดู การเลียนแบบพฤติกรรมจากพ่อแม่หรือคนใกล้ชิด รวมถึงการเจอกับเหตุการณ์ต่างๆ ที่ก่อให้เกิดโรควิตกกังวล

การรักษาโรควิตกกังวลทั่วไป การรักษาด้วยยาและจิตบำบัด ซึ่งยาจะช่วยปรับสมดุลสารเคมีในสมอง และช่วยบรรเทาอาการลง และสามารถกลับมาใช้ชีวิต รับมือกับเหตุการณ์ต่าง ๆ ได้ดีขึ้น และการรักษาด้วยจิตบำบัด คือ มีจุดมุ่งหมาย เพื่อเรียนรู้เข้าใจในตัวโรค เข้าใจสาเหตุ อาการ และการจัดการแก้ปัญหาเมื่อเกิดความวิตกกังวลเพื่อให้ผ่านพ้นปัญหาไปได้ในที่สุด

ทั้งนี้ เราสามารถลดความเสี่ยงของโรควิตกกังวลได้ โดยการหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ การใช้สารเสพติด ซึ่งอาจกระตุ้นให้วิตกกังวลกว่าเดิมได้, หลีกเลี่ยงความเครียด พยายามทำจิตใจให้ผ่อนคลายด้วยการฝึกลมหายใจ หรือทำกิจกรรม งานอดิเรกที่จะช่วยลดหรือเบี่ยงเบนจากความเครียด, นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย รับประทานอาหารที่มีประโยชน์พร้อมกับสังเกตความรู้สึกตัวเองอยู่เสมอ และถ้าหากรู้ตัวเองว่าเป็นผู้ที่มีความเครียด วิตกกังวลต่อเรื่องต่าง ๆ ได้ง่าย ควรเข้ามาปรึกษาจิตแพทย์ หรือนักจิตวิทยาเพื่อปรับความคิดและการใช้ชีวิตประจำวัน

หน้า 15 หนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ ปีที่ 44 ฉบับที่ 4,005 วันที่ 30 มิถุนายน - 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2567