“การบินไทย” รอดไม่รอด อยู่ที่ “นายกฯ-เงินกู้-รื้อใหญ่”

27 พ.ค. 2563 | 05:00 น.

คอลัมน์ทางออกนอกตำรา  ฐานเศรษฐกิจ ฉบับ 3578 หน้า 6 ระหว่างวันที่ 28-30 พ.ค.63 โดย... บากบั่น บุญเลิศ

มีคนถามมามากว่า เมื่อ บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) (THAI) ยื่นศาลล้มละลายกลางเพื่อขอมีคำสั่งให้ฟื้นฟูกิจการแล้ว การบินไทยจะเดินหน้าอย่างไร

คำถามต่อมาคือ แล้วสถานะของกระทรวงคมนาคมที่กำกับดูแลหน่วยงานนี้ กับกระทรวงการคลังในฐานะผู้ถือหุ้นและเจ้าหนี้จะแตกต่างกันเช่นไร

ผมขออธิบายง่ายๆ แบบนี้นะครับ เมื่อศาลมีคำสั่งให้ฟื้นฟูกิจการแล้วมีผลดังนี้

1.ห้ามมิให้ฟ้องหรือร้องขอให้ศาลพิพากษาสั่งให้เลิกนิติบุคคลที่เป็นลูกหนี้

2.ห้ามนายทะเบียนมีคำสั่งให้เลิกหรือจดทะเบียนเลิกนิติบุคคลที่เป็นลูกหนี้

3.ห้ามธนาคารแห่งประเทศไทย สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ กรมการประกันภัย หรือหน่วยงานของรัฐ แล้วแต่กรณี สั่งให้เพิกถอนใบอนุญาตประกอบกิจการของลูกหนี้ หรือสั่งให้ลูกหนี้หยุดประกอบกิจการ

4.ห้ามฟ้องลูกหนี้เป็นคดีแพ่งเกี่ยวกับทรัพย์สินของลูกหนี้ และห้ามฟ้องลูกหนี้เป็นคดีล้มละลาย

5.ห้ามเสนอข้อพิพาทที่ลูกหนี้อาจต้องรับผิด หรือได้รับความเสียหายให้อนุญาโตตุลาการชี้ขาด ถ้ามูลหนี้นั้นเกิดขึ้นก่อนวันที่ศาลมีคำสั่งเห็นชอบด้วยแผน

6.ห้ามเจ้าหนี้ตามคำพิพากษาบังคับคดีแก่ทรัพย์สินของลูกหนี้ ถ้ามูลหนี้ตามคำพิพากษานั้น เกิดขึ้นก่อนวันที่ศาลมีคำสั่งเห็นชอบด้วยแผน

7.ห้ามเจ้าหนี้มีประกันบังคับคดีเอากับทรัพย์สินที่เป็นหลักประกัน

8.ห้ามมิให้เจ้าหนี้ที่บังคับชำระหนี้ได้บังคับได้เองตามกฎหมายยึดทรัพย์สิน หรือขายทรัพย์สินของลูกหนี้


“การบินไทย” รอดไม่รอด อยู่ที่ “นายกฯ-เงินกู้-รื้อใหญ่”

แปลความว่าหลังจากนี้ไป คณะผู้ทำแผน 6 คนที่ถูกแต่งตั้งไปจะสำคัญมากในการเสนอแผนกิจการต่อเจ้าหนี้กว่า 2.2 แสนล้านบาทให้เห็นพ้องต้องกันและรวมพลังผลักดันให้การบินไทยเดินหน้าต่อไปได้

แต่การจะเดินหน้าไปได้ ผู้ถือหุ้นต้องยอมลดทุนด้วย และที่สำคัญต้องเพิ่มทุนอีกก้อน รวมถึงต้องเจรจากับแบงก์ให้อัดเงินกู้เข้าไปให้กิจการเดินหน้า ไม่เช่นนั้นก็ไปต่อไม่ได้ เพราะกระแสเงินสดตอนนี้เหลืออยู่ไม่ถึง 5,000 ล้านบาท

ผมได้ยินมาว่า ตามแผนงานแล้วการบินไทยจะต้องกู้เงินฉุกเฉินระยะสั้น มาใช้ในการทำธุรกิจวงเงิน 58,103 ล้านบาท เขาคุยกันไปไกลกับแบงก์ว่าให้คิดดอกเบี้ยอัตราดอกเบี้ยปีละ 4% เพื่อทำให้สภาพคล่องในการดำเนินงานการบินไทยเดินหน้าหารายได้ เงินกู้ฉุกเฉินดังกล่าวจะเป็นการกู้ระยะสั้นไม่เกิน 2-3 ปี แล้วจะมีการนำรายได้จากการขายตั๋วโดยสารมาค้ำประกัน

ผมจึงเชื่อว่าแผนการกู้ชีพการบินไทยไปได้ ถ้าช่วยกันจริง และรัฐบาลออกโรงมาช่วยจริงอีกทางหนึ่ง เพราะเจ้าหนี้ที่จะมาให้กู้ก็คือแบงก์รัฐ กรุงไทย ออมสิน เอ็กซิมแบงก์ นั่นแหละ

คำถามต่อมา หน่วยงานของรัฐ 2 แห่ง คือคมนาคม กับกระทรวงการคลังจะทำงานกันอย่างไร

ผมพามาดูการให้สัมภาษณ์ คุณถาวร เสนเนียม รมช.คมนาคม จากพรรคประชาธิปัตย์ ในเรื่องการจัดการ บริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) THAI แล้วต้องขอชื่นชมการทำงาน การตัดสินใจจริงๆ

ที่ชื่นชมเพราะคุณถาวร เป็นรัฐมนตรีถาวร เป็นนักการเมือง เป็นเสนาบดี ที่รู้ทั้งรู้ว่าการบินไทยมีปัญหาและต้องนำไปสู่การฟื้นฟู และเป็นการฟื้นฟูกิจที่ทำให้ตัวเองไม่มีอำนาจบัญชาการ เรื่องแบบนี้ ถ้าคนบ้าอำนาจ จะไม่ต้องการให้หน่วยงานที่ทำรายได้เป็น 2 แสนล้านบาทต่อปีต้องหลุดมือไปแน่ แต่คุณถาวรทำ!

คุณถาวรบอกว่าอย่างนี้ครับ “ผมเข้ามาทำหน้าที่เป็น รมช.คมนาคม จนถึงตอนนี้ก็ร่วม 7 เดือน ผมพบร่องรอยของการบริหารที่ส่อทุจริตในช่วงประมาณ 2 ปีที่ผ่านมานี้ ร่องรอยการทุจริต เช่น กระบวนการจำหน่ายตั๋วโดยสารของสายการบินไทย

จึงได้แต่งตั้งคณะทำงานตรวจสอบข้อเท็จจริงในการบริหารงานกิจการของบริษัท การบินไทย มี business unit อยู่ 5-6 business เช่น Cargo มีกำไร Catering มีกำไร ฝ่ายช่างปี 2562 ขาดทุนเล็กน้อย ส่วนสายการบินไทยสมายล์‎ ขาดทุนต่อเนื่องถึง 7,000 ล้านบาท

ส่วนกลุ่ม core business หรือธุรกิจหลักคือ ธุรกิจการบิน เช่น ในปี 2561 มีเส้นทางการบินที่ขาดทุน 48 เส้นทาง ส่วนเส้นทางที่ทำกำไรมี 59 เส้นทาง ในปี 2562 มีเส้นทางการบินขาดทุน 60 เส้นทาง มีกำไร 39 เส้นทาง

“การบินไทย” รอดไม่รอด อยู่ที่ “นายกฯ-เงินกู้-รื้อใหญ่”

ในปี 2561 ขาดทุนประมาณ 11,000 ล้านบาท ส่วนปี 2562 ขาดทุน 12,000 ล้านบาท

...เมื่อไปดูเส้นทางต่างๆ ลอนดอน-กรุงเทพฯ ปี 2561 มีเที่ยวบินทั้งหมด 1,434 เที่ยวบิน ได้เงิน 8,718 ล้านบาท มาจากรายได้จากการขนผู้โดยสาร 7,689 ล้านบาท ขนสินค้าสัมภาระ 1,029 ล้านบาท ขาดทุน 669 ล้านบาท เฉลี่ยขาดทุนประมาณเที่ยวบินละ 4 แสน 6 หมื่นบาท

คุณถาวร ตามไปดูอีกว่าในปี 2562 มีเที่ยวบิน 1,434 เที่ยวเท่าเดิม มีรายได้รวม 8,546 ล้านบาท มาจากรายได้ผู้โดยสาร 7,715 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปี 2561 โดยมีรายได้จากการขนสัมภาระ 831 ล้านบาท ของเดิมปีที่แล้ว 1,029 ล้านบาท ขาดทุน 1,313 ล้านบาท ขาดทุนเฉลี่ยเที่ยวละ 9 แสนบาท ขณะนี้ที่อัตราที่นั่งผู้โดยสารเต็ม 82.9% แต่ปี 2561 อยู่ที่ 77.7%

คุณถาวรบอกว่า ...ขาดทุนทุกเที่ยวบิน! ใน 1 ปีมี 1,434 เที่ยวบิน ถามว่าแล้วอยู่ได้อย่างไร

พบว่า การบินไทยขายตั๋วโดยสารเอง 20% นอกนั้นเป็นการขายโดยเอเยนซี ผมก็ถามผู้บริหารการบินไทยว่า ยกเลิกเอเยนซีได้ไหม เขาก็บอกว่า เป็นระบบ royalty พึ่งพากันมานาน เลิกไม่ได้ นี่คือปัญหา

"ถามว่านี่คืออะไร ที่ผ่านมา บอร์ดก็เดิมๆ ผู้บริหารก็เดิมๆ แต่ประเมินผ่านการทำงานกันได้ทั้งสองฝ่าย บอร์ดก็ประเมินผ่านหมด ยกเว้นตัวเองลาออก ดีดีการบินไทยก็เพิ่งลาออก ก็ประเมินผ่านหมด หมายความว่ายังไง ไปดู Catering ที่มีกำไร ประมาณ 2 พันล้านบาท คาร์โกกำไร 3 พันล้านบาท แค่นี้ก็พอแล้ว ฝ่ายช่างก็ขาดทุนไม่มาก 200-300 ล้านบาท น่าเศร้าไหม ที่ด้านปฏิบัติการการบินขาดทุนกันหมื่นกว่าล้านบาท แต่แค่ขยับนิดเดียวก็มีกำไรแล้ว

ผมจึงเห็นว่าควรที่การบินไทยต้องเข้าสู่การฟื้นฟูกิจการ"

และเป็นการฟื้นฟูกิจการที่นายกรัฐมนตรี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ต้องกล้าที่จะตัดสินใจ

คุณถาวรบอกว่า เรื่องผู้บริหารแผนฟื้นฟูกิจการของการบินไทย สำคัญมาก

 ...ความคิดผม อยากให้นายกรัฐมนตรีเป็นคนแต่งตั้ง เพราะน่าจะเป็นที่เชื่อถือได้มากกว่าคนอื่นตั้ง หรือมีคณะทำงานในการบริหารแผน ที่ไม่จำเป็นต้องเป็นคนเดียว อาจสัก 1-3 คน ไม่ควรให้มีมากเกินไป หรือจะตั้งผู้บริหารแผนฟื้นฟูแค่คนเดียวก็ยังได้ ไม่อย่างนั้นมันจะเทอะทะ และระหว่างทำแผนอาจเถียงกันไม่จบ ส่วนผู้เชี่ยวชาญแต่ละด้านที่จะเข้าไปเป็นผู้บริหารแผนฟื้นฟู จริงๆ ถ้าจะมาจากตัวแทนเจ้าหนี้หนึ่งคนและตัวแทนลูกหนี้หนึ่งคนก็จะสวย

นี่คือความคิดเห็นของรัฐมนตรี เสนาบดี ที่กำกับดูแลการบินไทย ที่หลายคนไม่เคยรับทราบ

คุณถาวรรับรู้ว่า เมื่อกระทรวงการคลังได้ขายหุ้นบริษัทการบินไทยให้กองทุนรวมวายุภักษ์ 69 ล้านหุ้น คิดเป็นสัดส่วน 3.17% อันส่งผลให้กระทรวงการคลัง ถือหุ้นในการบินไทย เหลือแค่ 47.86% จากเดิม 51.03% ทำให้การบินไทยสิ้นสภาพการเป็นรัฐวิสาหกิจไปเรียบร้อยแล้ว และหมายถึงอำนาจในการกำกับดูแลของตัวเองหลุดมือไป แต่ไม่คิดที่จะยึดถือมาเป็นเรื่องใหญ่ หากแต่คิดที่จะผลักดันให้กิจการสายการบินแห่งชาติเดินหน้าต่อไปได้

ผมจึงขอคารวะแทนคนไทยว่า รัฐมนตรีต้องคิดแบบนี้ ไม่ใช่ยึดติดแต่เพียงว่าหน่วยงานนี้ของข้า ใครอย่าเตะ ไม่เช่นนั้นพังไปข้างหนึ่ง

ผมจึงเชื่อว่าการบินไทยมีทางออก ถ้าทุกคนช่วยกันอย่างมีสปิริตเหมือนคุณถาวร คุณละคิดอย่างไร!