ถอดรหัสกลุ่ม BRICS จุดเปลี่ยนดุลอำนาจพลังงานโลก

การประชุมสุดยอด BRICS สิ้นสุดลงเเล้ว หลังจากประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูตินของรัสเซีย ได้ปรากฏตัวที่เมืองคาซานของรัสเซีย พร้อมรอยยิ้ม และต้อนรับผู้นำของประเทศต่างๆ ที่มีประชากรรวมกันเกือบครึ่งหนึ่งของประชากรโลก

กลุ่ม BRICS ของเศรษฐกิจเกิดใหม่อาจอยู่ห่างไกลจากการแข่งขันกับกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) หรือท้าทายอิทธิพลของดอลลาร์สหรัฐฯ แต่การประชุมสุดยอดครั้งแรกกับสมาชิกกลุ่มใหม่ได้แสดงให้เห็นสัญญาณชัดเจนว่ากลุ่ม BRICS มีน้ำหนักเพิ่มขึ้น

BRICS ขยายตัวส่งผลต่อความมั่นคงพลังงานโลก

เมื่อพิจาณาตามข้อมูลจาก ศูนย์การศึกษากลยุทธ์และระหว่างประเทศ พบว่า กลุ่ม BRICS ที่ขยายตัวจะใช้แนวทางที่คล้ายกับ Minerals Security Partnership (MSP) ซึ่งเป็นโครงการริเริ่มที่นำโดยสหรัฐฯ เพื่อเสริมสร้างความมั่นคงด้านพลังงานที่สำคัญสำหรับกลุ่ม BRICS และพันธมิตร 13 ประเทศ

ก่อนหน้านี้ อาร์เจนตินา เป็นอีกชาติหนึ่งที่ได้รับการเทียบเชิญให้ร่วมเป็นสมาชิก แต่ว่าหลังการเลือกตั้งผ่านพ้นไปได้นายฮาเวียร์ มิเล เป็นประธานาธิบดีคนใหม่ เขาได้ประกาศกร้าวว่าจะไม่ขอร่วมกับกลุ่ม BRICS  

มีการวิเคราะห์ว่าหากมีการเพิ่มอาร์เจนตินาจะทำให้อุปทานลิเธียมของกลุ่มแข็งแกร่งขึ้น ประเทศในอเมริกาใต้นี้มีปริมาณสำรองลิเธียมมากเป็นอันดับ 3 ของโลก ตามการคาดการณ์ของ JPMorgan ในเดือนสิงหาคม 2022 ส่วนแบ่งของอาร์เจนตินาในอุปทานลิเธียมทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นจาก 6 % ในปี 2021 เป็น 16 % ภายในปี 2030 แซงหน้าชิลีและกลายเป็นผู้ผลิตลิเธียมรายใหญ่เป็นอันดับ 2 ของโลกภายในปี 2027

ปัจจุบันอาร์เจนตินามีโครงการลิเธียม 13 โครงการที่อยู่ในระหว่างดำเนินการ ซึ่งมากกว่าประเทศอื่นๆ การเพิ่มอาร์เจนตินาจะทำให้ BRICS มีผู้ผลิตลิเธียมรายใหญ่ 3 ใน 5 รายของโลก ร่วมกับจีนและบราซิล

กลุ่ม BRICS พยายามเพิ่มการลงทุนจากภาครัฐและภาคเอกชนในห่วงโซ่อุปทานแร่ธาตุที่สำคัญในกลุ่มพันธมิตร ซาอุดีอาระเบียได้ลงทุนอย่างมากในลิเธียมและแร่ธาตุที่สำคัญอื่นๆ ในบราซิล ซาอุดีอาระเบียได้ตกลงซื้อหุ้น 10% ในบริษัทเหมืองแร่ที่ใหญ่ที่สุดของบราซิล ซึ่งก็คือแผนกโลหะพื้นฐานของ Vale มูลค่า 2.6 พันล้านดอลลาร์ เพื่อเข้าถึงแร่ธาตุที่สำคัญต่างๆ รวมถึงนิกเกิลและทองแดง ความร่วมมือนี้ถือเป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้ซาอุดีอาระเบียบรรลุเป้าหมายในการสร้างรถยนต์ไฟฟ้า 500,000 คันต่อปีภายในปี 2030 ผ่านการลงทุนที่ตรงเป้าหมาย

BRICS ส่งผลอย่างไรต่อการค้าน้ำมันและก๊าซ 

การเพิ่มซาอุดีอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ และอิหร่าน จะทำให้กลุ่มที่ขยายตัวนี้รวมผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ที่สุด 3 รายของโลก และคิดเป็น42 %ของอุปทานน้ำมันทั่วโลก การบริหารจัดการตลาดน้ำมันยังคงอยู่ภายใต้การควบคุมขององค์การประเทศผู้ส่งออกน้ำมันและผู้ผลิตพันธมิตร 

แต่ในระยะยาว การขยายกลุ่ม BRICS อาจมีความสำคัญต่อตลาดพลังงาน เป็นเวลาหลายปีที่ประเทศสมาชิกโอเปก+ บอกว่า มาตรการคว่ำบาตรด้านพลังงานของชาติตะวันตกต่ออิหร่านและเวเนซุเอลาได้จำกัดการลงทุนและการส่งออก 

กลุ่ม BRICS ที่ขยายตัวจะรวมถึงผู้ส่งออกน้ำมันและก๊าซและผู้นำเข้ารายใหญ่สองราย ได้แก่ จีนและอินเดีย ซึ่งทั้งสองประเทศปฏิเสธที่จะเข้าร่วมกลุ่มควบคุมราคาที่กำหนดเป้าหมายที่รัสเซีย ผู้ผลิตและผู้บริโภคในกลุ่มนี้มีความสนใจร่วมกันในการสร้างกลไกเพื่อแลกเปลี่ยนสินค้าโภคภัณฑ์ที่อยู่นอกเหนือขอบเขตของภาคการเงิน G7 

การค้าพลังงานที่ซื้อขายด้วยเงินดอลลาร์ยังคงดำเนินต่อไป นั่นคือ เงินดอลลาร์มีสภาพคล่อง และผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ที่สุดหลายรายของโลกผูกสกุลเงินของตนไว้กับเงินดอลลาร์ เเต่เนื่องจากการคว่ำบาตรด้านพลังงานมีมากขึ้น ข้อตกลงด้านพลังงานทวิภาคีจำนวนมากขึ้นจึงได้รับการชำระ ด้วย สกุลเงินอื่นเช่น เงินหยวนของจีนหรือเงินรูปี ของอินเดีย ตัวอย่างเช่น การใช้เงินหยวนของบุคคลที่สามในการทำธุรกรรมระหว่างประเทศอื่นๆ

สำหรับตลาดพลังงาน การขยายกลุ่ม BRICS ถือเป็นเพียงสัญลักษณ์ในตอนนี้ แต่เป็นอีกสัญญาณหนึ่งที่แสดงให้เห็นว่าประเทศต่างๆ กำลังแสวงหาวิธีที่จะหลีกเลี่ยงระบบการเงินของสหรัฐฯ และการเข้าถึงเงินดอลลาร์