วันนี้ (19 ก.ย. 67) นายนครินทร์ เมฆไตรรัตน์ ประธานศาลรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย และในฐานะประธานสมาคมศาลรัฐธรรมนูญและสถาบันเทียบเท่าแห่งเอเชีย กล่าวเปิดการประชุมใหญ่สมาคมศาลธรรมนูญและสถาบันเทียบเท่าแห่งเอเชีย หรือ AACC ครั้งที่ 6 ระหว่างวันที่ 17-21 กันยายน ซึ่งเป็นการจัดประชุมระหว่างประเทศภายใต้กรอบการดำเนินการของสมาคมศาลรัฐธรรมนูญและสถาบันเทียบเท่าแห่งเอเชีย เพื่อเป็นเวทีในการนำเสนอบทความในหัวข้อที่เกี่ยวข้องกับการวินิจฉัยความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ หลักนิติธรรม การคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ของบรรดาประเทศสมาชิก ผู้สังเกตการณ์ และแขกผู้ได้รับเชิญ
นายนครินทร์ กล่าวต้อนรับผู้เข้าร่วมประชุม และว่า ได้เห็นพัฒนาการของสมาคมสถาบันศาลรัฐธรรมนูญ เป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่ทำให้ประสบความสำเร็จ ในฐานะที่เป็นเวทีแลกเปลี่ยนความรู้ ในด้านหลักนิติธรรม การคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพ ซึ่งการประชุม AACC เกิดขึ้นได้เพราะทุกคน
โดยหัวข้อในการประชุมครั้งนี้คือ "ศาลรัฐธรรมนูญและสถาบันเทียบเท่าในการเสริมสร้างความยุติธรรมทางรัฐธรรมนูญเพื่อสังคมที่ยั่งยืน" มีเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนจะไม่สามารถเกิดขึ้นได้ หากไม่มีส่วนร่วมกัน และการประชุมนี้เป็นเวทีให้ทุกคนแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน
จากนั้น นายจานนี บุคูอือโจ ประธานกิตติมศักดิ์ ผู้แทนพิเศษของคณะกรรมาธิการเวนิส กล่าวในวาระพิเศษผ่านวีดิทัศน์ ว่า อยากจะขอขอบคุณต่อศาลรัฐธรรมนูญแห่งประเทศไทย ที่ได้จัดงานในครั้งนี้ขึ้น วิธีนี้จะเป็นวิธีที่เราได้หารือกัน และขอบ คุณนายนครินทร์ ประธานศาลรัฐธรรมนูญในการเป็นผู้นำอันเยี่ยมยอด
เห็นว่าเรื่องที่ทำเป็นสิ่งที่สำคัญ อยากให้นึกถึงความเป็นอิสระของศาลรัฐธรรมนูญ ซึ่งเราจะต้องให้คำแนะนำและแนวทางต่างๆ เพื่อผลักดันมีความเสรีภาพ เนื่องจากศาลบางประเทศที่ยังมีเรื่องของความขัดแย้งอยู่ ทางคณะกรรมมาธิการก็ได้ประสานงานผ่านการแลกเปลี่ยนทางศาลรัฐธรรมนูญและทางเครือข่ายในภูมิภาคต่างๆ
ทางกรรมาธิการโดยตนเองก็มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับ AACC ก็ได้มีส่วนสำคัญมากในเรื่องของการพัฒนา ซึ่งทางเราเริ่มจากการที่เราคุยกันในทวิภาคีและในช่วงขยายต่อไป
การสัมมนาก็เป็นจุดเริ่มต้นในปี 2005 ความร่วมมือของเรา ซึ่งนำไปสู่ความร่วมมือของเราจนถึงปัจจุบัน การประสานงานของเราก็ได้มาจากประชุมที่เกาหลีใต้ในปี 2006 และแข็งแกร่งมากขึ้น เมื่อเราได้ให้มีการสนับสนุนของเอเชีย ที่ได้มาจากการประชุมเคปทาวน์ ปี 2009 มีบทบาทที่สำคัญในการประชุมในปี 2014
สิ่งต่างๆ แบบนี้ได้มาเป็นกฎบัตรต่างๆ และช่วยให้ศาลต่างๆ ในเอเชียพัฒนาต่อไป ก็ขยายไปถึงเอเชียกลาง และนำมาสู่ทั้งทวีป แน่นอนว่าเรามีอุปสรรคต่างๆ ให้เราจะต้องเอาชนะต่อไป นำไปสู่ความพัฒนาที่ยังยืน
ทั้งนี้เราให้ความสำคัญในการป้องกันจากการกระทำรุนเเรง ป้องกันสิทธิมนุษยชนและสิทธิส่วนบุคคล เจตนารมย์ของศาลนี้ คือการปกป้องสิทธิมนุษยชน การคุกคามต่างๆ สร้างมาตรฐานที่สูงขึ้น การประชุมครั้งนี้เป็นการนำร่อง ก่อนที่จะเชื้อเชิญประเทศอื่นเข้ามาร่วมด้วย ถือเป็นมาตรฐานของศาลรัฐธรรมนูญ
นายจานนี กล่าวว่า ตนเห็นว่า การจัดประชุมในช่วงนี้เป็นช่วงที่ดีมาก เพราะเป็นทศวรรษแห่งการเปลี่ยนแปลงอย่างท้าทาย ซึ่งเป็นบทบาทหน้าที่ๆ สำคัญแล้ว สังคมจะเที่ยงธรรม วาระสำคัญของเราจะศึกษาในมิติต่างๆ บทบาทของศาลรัฐธรรมนูญ บทบาทของสิ่งแวดล้อมและความเสถียรภาพของเศรษฐกิจ
ประเด็นสำคัญที่เราต้องศึกษา คือ ศาลรัฐธรรมนูญจะเป็นส่วนหนึ่งของการส่งเสริมประชาธิปไตยได้อย่างไร รัฐบาลควรรับผิดชอบในการปกป้องสิทธิประชาชน ซึ่งการประชุมครั้งใหญ่นี้จะเปิดโอกาสให้แบ่งปันประสบการณ์ ในความรับผิดชอบของตนเองและข้อมูลต่างๆ ระหว่างศาลแต่ละประเทศ จากการที่เราได้เรียนรู้กันและกัน ก็จะได้ขับเคลื่อนความยุติธรรม
การประชุมใหญ่ ครั้งนี้เราจะจัดเป็นประชุมย่อยในแต่ละทวีป เพื่อที่จะสอบถามสมาชิกของเรา ดังนั้น ความเป็นอิสระ ของศาลถือเป็นประเด็นที่สำคัญมาก ถือว่า เป็นมาตรฐานในการป้องกันการละเมิดสิทธิมนุษยชน เป้าหมายหลักของการประชุมเป็นโอกาสในการสร้างเสวนาระหว่างตุลาการ ดังนั้น เวลาเราพูดถึงเป้าหมายของการสนับสนุนแต่ละประเทศ เรามีภารกิจของการขับเคลื่อนความยุติธรรม และเราจะจัดอีกครั้งที่กรุงมาดริด ประเทศสเปน
สำหรับหลายๆ กรรมาธิการได้ถูกจัดตั้งขึ้นมาเมื่อพูดถึงสิทธิของพรรคการเมือง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการยุบพรรคก็ตาม ประเด็นเรื่องเกี่ยวกับการยุบพรรคก็กลายเป็นคำถามเมื่อเดือนที่แล้ว
“เราได้ถามถึงเรื่องการยุบพรรคแห่งหนึ่งและจะมีผลกระทบแต่ละพรรคนั้น ในประเทศยุโรป เมื่อเกิดเหตุการณ์บ้านเมืองนั้น ก็จะเกิดการรักษาของกระบวนการทางประชาธิปไตย เราควรต้องเคารพความเป็นสัดส่วน ในการที่อยู่ตรงกลาง การยุบพรรคใดพรรคหนึ่งนั้น ควรเป็นมาตรการขั้นสุดท้าย ในกรณีที่พรรคนั้นมีเจตนารมณ์ในการใช้ความรุนแรง” นายจานนี ระบุ